Media-icmal 23.11.19

Ölkənin sosial-iqtisadi inkişafı, lombardlardakı vəziyyət, qidadan zəhərlənmələrin səbəbləri və s. məsələlər medianın aparıcı mövzuları sırasındadır.

Hər regionun payı olan inkişaf

“Azərbaycan” qəzeti “Qürur doğuran yüksəliş nümunəsi” sərlövhəli məqalədə Azərbaycanın sosial-iqtisadi inkişafını dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, Azərbaycanın qlobal miqyasda layiqli yeri və söz sahibi olması beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən təsdiq olunan reallıqdır.

Yazı müəllifi vurğulayır ki, çoxşaxəli fəaliyyət proqramlarının real nəticəsi olaraq ölkə hərtərəfli inkişaf yolu ilə inamla addımlayır, sosial rifah səviyyəsi durmadan yüksəlir, bütün sahələrdə dünya standartlarına uyğun müasir infrastruktur formalaşır.

Müəllifə görə, bu inkişafın təsdiqi üçün son 16 ilin statistikasına nəzər salmaq kifayətdir, belə ki, iqtisadiyyat 3,2 dəfə artıb, sənaye potensialı 3 dəfəyə yaxın çoxalıb, valyuta ehtiyatları 50 milyard dolları ötüb, iqtisadiyyata 270 milyard dollardan artıq sərmayə yatırılıb, 15 min kilometrdən çox avtomobil yolu çəkilib və s.

Müəllif statistik göstəriciləri sadalayaraq davam edir ki, işsizlik və yoxsulluq 5 faizə enib, 3 min 200-dən çox məktəb, 640-dan çox səhiyyə binası təmir edilib və ya tikilib, 44 olimpiya mərkəzi inşa olunub.

Məqalə müəllifi vurğulayır ki, bu hərtərfəli sosial-iqtisadi yüksəlişdə regionların sosial-iqtisadi inkişafına dair dövlət proqramlarının öz rolu olub və bu baxımdan qazanılan sosial-iqtisadi uğurlarda Azərbaycanın regionlarının öz payı var.

Müəllifə görə, bu il üçün 35 şəhər və rayonun dövlət büdcəsindən maliyyələşməməsi bu inkişafın daha bir təsdiqidir, gələn il isə belə şəhər və rayonların sayı 39-a çatacaq.

Daha sonra müəllif dövlət başçısının bu günlərdə Sumaqayıtın 70 illik yubileyilə bağlı bu şəhərə gedişini vurğulayır, şəhərdə qeyri-neft sənayesinin davamlı inkişafının təmin edilməsi üçün mühüm tədbirlər görüldüyünü bildirir.

Müəllif əlavə edir ki,  ayrı-ayrı sənaye müəssisələri yenidən qurulur, yeni istehsal müəssisələri yaradılır, 84 mindən çox yeni iş yeri açılıb, yeni istehsal sahəsinin yaradılması nəticəsində ümumi daxili məhsul istehsalının həcmi 2,5 dəfə, sənaye məhsulu istehsalı isə 3 dəfə artıb.

Müəllif deyir ki, əhalinin sosial problemləri də diqqət mərkəzindədir, belə ki, yaşayış evləri tikilir və sosial infrasturktur inkişaf etdirilir.

Yazının sonunda isə oxuyuruq: “Sumqayıtın timsalında bir daha göründü ki, Azərbaycanın şəhər və rayonları davamlı inkişaf yolundadır. Qazanılan uğurlarda Azərbaycanın hər bir iqtisadi zonasının, hər bir bölgəsinin böyük rolu var”.

Lombardlara etibar etmək olarmı?

“Readktor.az”da isə “Lombarda qoyulan qızıllar harada saxlanılır? - diqqətli olun, təhlükə var!” sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif Azərbaycanda lombard kreditləri sahəsindəki vəziyyətlə bağlı iqtisadçı İlham Əzizovla söhbətləşir.

Müəllif deyir ki, Azərbaycanda lombard kreditlərinin verilməsi ilə bağlı narazılıqlar artmaqdadır, banklar və bank olmayan kredit təşkilatları (BOKT) lombard vasitəsi ilə əhaliyə qızıl-zinət əşyaları müqabilində kredit verirlər.

Müəllif iddia edir ki, sənədləşmə zamanı qızılın real dəyəri ən azı iki dəfə ucuz, faiz isə yüksək hesablanır, nəticədə vətəndaş daha çətin duruma düşür, banklar və BOKT-lar isə təminatlı kreditlə qazancını xeyli artırır.

Müəllifə görə, lombardlarla bağlı acınacaqlı vəziyyət bununla da yekunlaşmır, ən ciddi problem girov qoyulan qızıl-zinət əşyalarının sonrakı taleyidir, belə ki, bəzən lombard sahibi girov kimi götürdükləri əşyalarla bərabər yoxa çıxırlar.

İ.Əzizov isə hesab edir ki, qısamüddətli təmaninatlı kredit üçün banklara üstünlük verilməsi daha etibarlıdır, amma banklarda da bir sıra problemlər var:

İqtisadçı deyir ki, lombardların fəaliyyəti qanunla tənzimlənir və Maliyyə Bazarlarına Nəzarət Palatası tərəfindən nəzarətdə saxlanılır, lombarda ipoteka predmeti olmayan, daşınar əşyalar girov qoyula və ya saxlamaya verilə bilər.

Üstəlik iqtisadçı əlavə edir ki, lombardlar müvafiq qurumlar tərəfindən lisenziyalaşdırılır, lakin onlar banklar kimi ictimai məsuliyyət daşımır və əhalidən əmanət üzrə vəsait qəbul etmir: “Lombard haqqında Qanunun tələblərini pozan şəxslər Azərbaycan Respublikasının İnzibati Xətalar Məcəlləsinə, Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsinə və Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsinə uyğun məsuliyyət daşıyırlar”.

İlham Əzizov əlavə edib ki, mövcud qanunla girov qoyulmuş əşya tam həcmdə Lombard təşkikatı tərəfindən müştərinin xeyrinə sığortalanır: “Qanunun 6-cı maddəsinə əsasən, lombard müəyyənləşdirilmiş qiymətin tam məbləğində öz vəsaiti hesabına əşyanı mənimsənilmə, israf edilmə, zədələnmə, məhv olma və itirilmə riskindən sığortalamalıdır”.

Qidadan niyə zəhərlənirik

“Modern.az”da isə “Qidalardan niyə zəhərlənirik? - Vaxtı keçmiş məhsulların etiketini dəyişib, satışa çıxarırlar” sərlövhəli məqalə diqqət cəlb edir.

Müəllif bu günlərdə Bakı Dövlət Universitetinin 3 tələbəsinin qidadan zəhərlənməsi və birinin dünyasını dəyişməsi fonunda Azad İstehlakçılar Birliyinin sədri Eyyub Hüseynovla bunun səbəbləri barədə söhbətləşir. 

Müəllifin sözlərinə görə, son zamanlar qida ilə bağlı zəhərlənmələrin sayı artır, hətta elə istifadəyə yararsız qidalar olur ki, birbaşa insan ölümü ilə nəticələnir.

Azad İstehlakçılar Birliyinin sədri Eyyub Hüseynov modern.az-a bildirib ki, həqiqətən də bu gün marketlərdə çox acınacaqlı hal yaranıb: “Sanki qidalarımız ölməzlik statusunu qazanıb. Vətəndaş da bu məhsulu alıb yeyəndə, səhhətində çox ciddi problemlərin yaşadığının şahidi olur. Təbii ki, vaxtı keçmiş məhsullara nəzarət var, ancaq lazımi səviyyədə deyil. Artıq 20 ilə yaxındır ki, İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Antiinhisar Siyasəti və İstehlakçıların Hüquqlarının Müdafiəsi Dövlət Xidməti, o cümlədən Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi dükanlarda reyd keçirərək, bu cür məhsulları toplayıb satıcıya təhvil verirlər. Satıcıya ona görə təhvil verirlər ki, həmin məhsulları məhv etsin. Bəs satıcı neynəyir? Satıcı da həmin məhsulu aldığı adama  geri qaytarır. Onlar da etiketini və vaxtını dəyişdirərək yenidən dükanlara satırlar. Alıcı nə bilsin, baxır ki, tarixi təzədir, alır aparır. Bu gün təhlükəli qida ilə bağlı ciddi məsələlərdən biri də, vaxtı keçmiş məhsulların sonrakı taleyidir. Distributorlar vaxtı keçmiş məhsulların etiketini dəyişib, yenidən istehlakçılara təqdim edirlər”.

Eyyub Hüseynovun sözlərinə görə, Azərbaycanda istehlakçı hüquqlarını qoruyan qanun yox, Lomonosovun qanunu daha çox hökm sürür: “Heç bir şey itmir, heç nə məhv olmur. Azad İstehlakçılar Birliyi artıq neçə ildir ki, vaxtı keçmiş məhsulların məhv edilməsi ilə bağlı iş aparır. Düşünürəm ki, təhlükəli məhsulların son ünvanı biz istehlakçılarıq. Bir məqamı qeyd edim ki, yeyinti məhsulları haqqında və istehlakçıların hüquqlarının müdafiəsi haqqında qanuna görə, bütün qida məhsullarının istehsal tarixi və son yararlılıq tarixi mütləq göstərilməlidir. Əks halda sahibkarı 1500 manatdan 5 min manata kimi cərimə gözləyir. Düşünürəm ki, cərimələrin tətbiqi bu cür halların qarşısını nisbətən almağa şərait yaradacaq”.