Media-icmal 24.12.19

Azərbaycanın Ümumdünya Ticarət Təşkilatına (ÜTT) üzv olmaması səbəbləri, parlamentin yeni tərkibinin formalaşması ətrafında müzakirələr, qazın əhaliyə ucuz satılmasının səbəbləri və s. məsələlər medianın aparıcı mövzuları sırasındadır.

ÜTT-yə üzvlüyün vaxtı çatmayıb- Prezident

AZƏRTAC-da “Prezident İlham Əliyev yerli jurnalistlərə ilin yekunları ilə bağlı geniş müsahibə verib” sərlövhəli yazıda dövlət başçısının yerli jurnalistlərə müsahibəsində bir çox məsələlərə o cümlədən Azərbaycanın Ümumdünya Ticarət Təşkilatına  üzv olmaması səbəblərinə də toxunduğunu bildirir.

«Azərbaycanın Dünya Ticarət Təşkilatına üzvlük vaxtı gəlib çatmayıb» prezidentin adı çəkilən məsələyə münasibətini ifadə edir.

Dövlət başçısı Azərbaycanın Avropa İttifaqı ilə assosiasiya olunmuş sazişi imzalamamasının səbəblərindən biri Avropa tərəfinin Azərbaycan qarşısında ticarətlə bağlı tələbləri qoymasını göstərir: “Bildiyiniz kimi, Azərbaycan ÜTT-yə üzv deyil, baxmayaraq ki, bir neçə ölkə ilə biz ikitərəfli formatda müzakirələri başa vurmuşuq. Ancaq mən hesab edirəm ki, hələ ki (Azərbaycanın ÜTT-yə üzvlüyü üçün – red.) vaxt gəlib çatmayıb”deyə prezident bildirib.

İ.Əliyev deyib ki, Azərbaycanın ixracının əsas hissəsi neft-qaz məhsullarıdır, bu məhsulları ixrac etmək üçün də ÜTT-yə üzvlük lazım deyil: «Digər tərəfdən, bizim əsas vəzifəmiz qeyri-neft sektorunun inkişafı və yerli istehsalın artımıdır və bu vəziyyətdə biz daxili bazarı qorumalıyıq.

Əgər biz indi ÜTT-yə üzv olsaq, bizim istehsalçılar, o cümlədən sənaye və kənd təsərrüfatı sektorunda, böyük poblemlərlə üzləşə bilərlər.

Azərbaycana ola bilsin ki, keyfiyyətsiz və bizim bazarımızı zəbt etmək məqsədi daşıyan böyük həcmdə idxal məhsulları gələcək və beləlikdə yerli istehsala böyük ziyan vurulacaq” -deyə dövlət başçısı bildirib.

Prezident onu da qeyd edib ki, hazırda ÜTT-nin çərçivəsində böhran yaşanır: «Bildiyiniz kimi, ABŞ bu təşkilatda öz üzvlüyünə yenidən baxır, eləcə də bu təşkilata üzv və müttəfiq ölkələr arasında ticarət müharibələri baş alıb gedir və genişlənir.

Belə olan halda, bizim bu məsələ ilə ehtiyatla yanaşmımamız əsaslı və məntiqlidir”, dövlət başçısı mövqeyini fadə edib.

Parlament nə uşaq bağçası, nə də ...

“Moderator.az”da isə “Parlament nə uşaq bağçası, nə də ibtidai sinif deyil ki, kimsə gəlib orada öyrənsin...” sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Keçmiş deputat Qüdrət Həsənquliyev 2020-ci il fevralın 9-da keçiriləcək parlament seçkilərində parlamentin tərkibinin formalaşdıırlması barədə danışır.

Keçmiş deputat deyib: “Hər halda, çox ümidliyəm ki, müəyyən dəyişikliklər ola bilər, amma parlamentin tərkibində böyük dəyişiklik olacağını da gözləmirəm”.

“İndi hərdən deyirlər, gənclər irəli çəkilməlidir. İrəli çəkmək üçün hazırlıqlı gənc olmalıdır də. Gənclər özlərini ictimai-siyasi həyatda göstərməlidir. Açıq söyləyirəm, gənc hansısa iqtisadi, beynəlxalq məsələyə münasibət bildirməli, mətbuatda çıxışlar etməlidir. Yəni, bir siyasətçinin edəcəyi hansısa işləri görməlidir ki, onu parlamentə də seçəsən. Parlament nə uşaq bağçası, nə də ibtidai sinif deyil ki, kimsə gəlib orada öyrənsin. Orada yalnız təcrübəni artıra bilərsən”, - Q.Həsənquliyev bildirib.

Keçmiş deputat deyir ki, şəxs parlamentə hazır gəlməlidir və son 4 il yarımda Yeni Azərbaycan Partiyasının dəstək verdiyi gənclərin o qədər də uğur qazana bilməmələrinə işarəd edir: “Parlamentə gələn adam hazırlıqlı olmalıdır. O gənclər haradadır? Bəzi gəncləri keçən seçkilərdə seçmişdilər, Yeni Azərbaycan Partiyası namizədliklərini irəli sürmüşdü, dəstək vermişdi. Onlardan neçəsi son 4 il yarımda hansı səviyyədə özünü göstərdi? Ona görə bəzən “gəncləşdirilməlidir” deyəndə, bu barədə də düşünmək lazımdır. Məsələn, gedib hansısa xarici ölkədə təhsil almaq, ingilis, rus dilini bilmək, yazıb-oxumağı bacarmaq hələ o demək deyil ki, həmin şəxs mütləq deputat seçilməlidir. Deputat olmaq üçün dil bilmək bəlkə də axırıncı şərtdir”.

Q.Həsənquliyev hesab edir ki, deputat seçilmək üçün məntiqi təfəkkür, hadisələrə arqumentləşdirilmiş münasibət bildirməyi bacarmaq, geniş dünyagörüşünə malik olmaq və s. keyfiyyətlər tələb edilir. “İndi hamı ucdantutma deyir ki, deputat olmaq istəyirəm”.

Mən öz fəaliyyətimə istinad edib deyirəm: hərdən həyat yoldaşım otağıma gəlib deyir ki, bəlkə də universitetdə bu qədər oxumamısan.

Q.Həsənquliyevə görə, Azərbaycanda parlamentin tərkibinin yenilənməsi üçün iki baza var dır, bunun biri qeyri-hökumət sektorudur, digəri isə Azərbaycan mətbuatıdır:  “Mətbuatda siyasi cəhətdən çox hazırlıqlı jurnalistlərimiz var. Siyasi jurnalistika elə siyasət deməkdir, QHT sektorunda isə hüquq və iqtisadi müstəvidə artıq özünü tanıtmış, təsdiqləmiş insanlar var. Parlamentdə müsbət dəyişiklik o halda özünü göstərəcək ki, sadaladığım sahələrdən adamlar cəlb olunsun. Hakim partiyanın imkanları daha geniş olduğu üçün mətbuatdan və QHT sektorundan yeni namizədlər irəli sürüb parlamenti gücləndirə bilər”, - keçmiş deputat bildirib.

Əhaliyə dəyərindən ucuz satılan qaz-ekspert 

“Ovqat.com” saytında isə “Ekspert Azərbaycanda əhaliyə təbii qazın maya dəyərindən aşağı qiymətə satılmasının səbəblərini açıqladı” sərlövhəli məqalə diqqəti çəkir.

Müəllif qazın əhaliyə maya dəyərindən ucuz satılmasının səbəbləri barədə enerji sahsi üzrə ekspert Nüsrət Qasımovla söhbətləşir. 

N.Qasımov deyir ki, Azərbaycanda təbii qazın bir kubmetrinin hasilatının maya dəyəri 57,6 qəpik olsa da hər kubmetri əhaliyə 7-11 qəpik arasında satılır.

Ekspert qeyd edir ki, qazın dənizdən sahilə çatdırılması, emal olunması xidmətləri bura əlavə olunsa qiymət daha da yüksəlir. 

N.Qasımovun sözlərinə görə, bu gün qazın satış qiyməti onun evlərə çatdırılmasının dəyərindən aşağıdır: “Bu gün “Azəriqaz” İstehsalat Birliyinin təmin etdiyi istehlakçıların təbii qaza olan gündəlik tələbatı payız-qış mövsümündə 35-38 mln. kubmetr, yaz-yay mövsümündə isə 7-8 mln. kubmetr civarındadır.

Təbii ki, bunun hamısı da səmt qazı deyil, axı. Kimlərsə eşidib ki, səmt qazı deyilən bir qaz var, amma onlar fikirləşmirlər ki, bu qaz özbaşına əhaliyə və evlərə çıxmır”.

Ekspert əlavə edib ki, Azərbaycanda qazın əhaliyə verilməsi sosialyönlü addımdır, dövlət qazı heç bir mənfəət güdmədən verir, həm də minlərlə iş yeri yaradır:

N.Qasımov deyir ki, enerji sahəsi çoxsaylı insanları işlə təmin edir, həm əhaliyə qazın çatdırılmasında mənfəət güdməmək, həm də vətəndaşlara daha çox iş yerləri yaratmaq sosialyönlü, sosial niyyətli addımdır.

Onun sözlərinə görə, hazırda “Azəriqaz” sistemində 10 minə yaxın müqavilə ilə işləyən sosial işçi, 8 mindən bir qədər artıq isə ştatda olan işçi vardır.

Amma ekspert  hesab edir ki, gələcəkdə islahatlar tam vüsət alması, texnologiyaların inkişafı ilə bu sahədə çalışan insanların sayının azalması, onların digər sahələrə keçməsi istisna deyil: “Yəni, iqtisadiyyat daha da inkişaf etdikcə, yeni iş yerləri yaradıldıqca, insanlar digər sahələrdə çalışacaq. Belə halda qazın çatdırılmasının da maya dəyərinin düşməsi mümkün ola bilər. Təbii ki, burada inflyasiya faktoru istisnadır, yəni gələcəkdə qazın çatdırılmasının dəyəri bunun sayəsində düşə bilər. Hər şey iqtisadiyyatın inkişafı ilə bağlıdır. Təbii ki, hazırkı proseslər bunların mümkün olacağını göstərir”.