Media-icmal 26.02.19

Fevralın 25-də prezident yanında keçirilmiş iqtisadi və sosial məsələlərə dair müşavirənin dəyərləndirilməsi, problemli kredtilərin həllinə yaranan ümidlər, ölkədəki bahalaşma və s. məsələlər bugünki (26 fevral, 2019-cu il) medianın aparıcı mövzularındandır...

Sosial problemlər həlll edilir

"Azərbaycan" qəzeti "İlham Əliyevin sosial islahatlar paketi" sərlövhəli məqalədə əhalinin sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi sahəsində hökumətin atdığı addmları dəyərləndirir.

Müəllif vurğulayır ki, fevralın 25-də Prezident yanında iqtisadi və sosial məsələlərə həsr olunan müşavirədə son aylarda aparılan islahatların nəticələri barədə danışılıb, dövlət başçısının sosial paket adlandırdığı tədbirlərin anonsu verilib.

Müəllif deyir ki, dövlət başçısı İlham Əliyev müşavirədə 2017-ci ili iqtisadi sabitləşmə, 2018-ci ili isə dərin iqtisadi islahatlar ili adlandırıb, 2019-cu ildə Azərbaycanda iqtisadi artımın yüksək templərlə təmin ediləcəyini vurğulayıb.

Yazı müəllifi deyir ki, 2017-ci ildə iqtisadi sabitliklə bağlı atılan çox önəmli addımlar 2018-ci ildə keçirilən Prezident seçkilərindən sonra islahatların yeni mərhələsinə təkan verib: "Bu gün həmin islahatlar bəhrəsini göstərməkdədir. Bu ilin yanvar ayının yekunlarına əsasən, ümumi daxili məhsulun 3 faiz artımı da bunu bir daha təsdiqləyir", deyə müəllif vurğulayır.

Müəllifin sözlərinə görə, aparılan islahatlar, şəffaflıqla bağlı görülən işlər büdcə daxilolmalarına da müsbət təsir göstərib, bu ilin ilk ayında qeyri-neft sektorunda sənaye istehsalı təxminən 14 faiz artıb, vergi və gömrük orqanları plandan əlavə milyonlarla manatdan çox vəsait toplayıb, Dövlət Neft Fondunun gəlirləri artıb.

Müəllif vurğulayır ki, müşavirədə vətəndaşları uzun illər narahat edən vaxtilə tikilmiş, amma rəsmi qəbul edilməmiş çoxmənzilli binaların sənədləşməsi barədə danışılıb, müvafiq dövlət orqanları bütün sənədləşmə işlərini apararaq məsələnin həllini təmin edəcəklər.

Müəllif tədbirdə bir müddətdir ki, əhalini narahat edən problemli kreditlər məsələsinə də aydınlıq gətirildiyini, hazırda prosesin son mərhələdə olduğunu diqqətə çatdırır.

Müəllif problemin həllinin mahiyyəti barədə Prezidentdən sitat gətirir: "Biz bu məsələni həll etməklə əsas vəzifəni vətəndaşların rifah halının yaxşılaşmasında, onların maliyyə yükünün azaldılmasında görürük. Bu, ilk növbədə ciddi sosial təşəbbüs kimi qəbul edilməlidir... Bu gün, sadəcə olaraq anons vermək istəyirəm ki, bu məsələ artıq yekunlaşmaq üzrədir".

Son olaraq isə müəllif deyir ki, bütün bunlar bir daha əminlik yaradır ki, Prezidentin dediyi kimi, 2019-cu il bütövlükdə ölkə üçün uğurlu il olacaq.

4 illik problemin sou gəlir...?

"Moderator.az" da isə "Problemli kreditlərin həlli dövlətin sosial yönümlü siyasətinə inamı daha da artıracaq!" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif fevralın 25-də dövlət başçısı İlham Əliyevin iştirakı ilə keçirilmiş iqtisadi və sosail mşavirə fonunda problemli kreditlərin həlli barədə deputat Vahid Əhmədovla söhbətləşir.

Müəllif deyir ki, fevralın 25-də prezident İlham Əliyev iqtisadi və sosial məsələlərlə bağlı keçirilən müşavirədə bir çox problemlərdən o cümlədən "problemli kreditlər"dən danışıb, məsələnin həlli istiqamətində hökumətin iş apardığını və bu işin yekunlaşmaqda olduğunu, yaxın gələcəkdə problemin həlli istiqamətində konkret addımlaırn atılacağını vurğulayıb.

V.Əhmədov dövlət başçısının problemli kreditlərin həlli ilə bağlı yaxın gələcəkdə konkret addımların atılacağı ilə bağlı səsləndirdiyi bəyanatı mühüm sayır: "Bildiyiniz kimi, probemli kreditlər məsələsi cəmiyyətimizin bir çox fərdini uzun müddət idi ki, ciddi şəkildə narahat edirdi. Bu problemin mövcudluğu bank sektorunu da çətin vəziyyətdə qoymuşdur. Odur ki, məlum problemin həlli olduqca vacibdir".

Deputat deyir ki, problemli kreditlərin həlli ilə bağlı çoxsaylı təkliflər verilib: "Bunarın içərisində bizim tərəfimizdən səsləndirilən təkliflər də mövcuddur. Lakin indidən konkret olaraq hansı təkliflərə üstünlük veriləcəyi, problemin həllinin hansı formada həyata keçiriləcəyini söyləmək olmaz. Çünki bu, olduqca ciddi bir məsələdir".

V.Əhmədov hesab edir ki, burada aztəminatlı ailələrin borclarının bağışlanması və ya hansısa digər gedişlər ola bilər, hazırda isə məsələyə baxılır, müəyyən bir qrup bu problemin üstündə işləyir və yəqin ki, yaxın gələcəkdə bununla bağlı hansısa fərman və sərəncamlar veriləcək.

Problemin indiyə kimi həllini tapmamasını deputat onun "asan məsələ" olmaması ilə izah edir: "Bu, olduqca böyük maliyyə tələb edən bir məsələdir. Buna görə də bunun həlli istiqamətində hansısa addımların atılması heç də asan deyil və şübhəsiz ki, ən böyük çətinlik də maliyyə ilə bağlıdır".

Deputata görə, bütün bu çətinliklərə baxmayaraq, problemin həlli istiqamətində iş gedir.

V.Əhmədov hesab edir ki, bank sisteminin sağlamlaşdırılması özü də günün vacib məsələlərindəndir, çünki banklar da bu iki devalvasiyadan çox ziyana düşüblər.

Xatırladaq ki, 2015-ci ildə Azərbaycanda neftin qiymətinin ucuzlaşması ilə iki devalvasiya baş verib, dollara nisbətdə manat iki dəfədən çox dəyər itirib. 10-dan çox bank bağlanıb. Dollarla götürülmüş kreditlərin ödənilməsində problelər yaranıb. Haızrda bu problemli kreditlərin məbləğinin 1 milyard 650 milyon manat həcmində olduğu deyilir.

Bir bahalanmanın üç səbəbi

"Strateq.az"da isə "Bahalaşmanı necə durdurmaq olar? -Ekspert hökuməti təcili addımlar atmağa çağırır" sərlövhəli məqalə diqqət çəkir.

Müəllif ölkədə son vaxtlar başlamış bahalığın səbəblərini ekspert Vüqar Bayramovla müzakirə edir.

Müəllif iddia edir ki, ötən ayın ikinci yarısından müşahidə edilən qiymət artımları son günlər daha da intensivləşib: "Apardığımız monitorinqlər göstərir ki, həm ərzaq, həm də bir sıra qeyri-ərzaq məhsullarının qiymətlərində artım müşahidə edilir, qiymət artımları idxal edilən məhsullar ilə yanaşı, yerli mallarda da qeydə alınmaqdadır", deyə müəllif əlavə edir.

İqtisadçı ekspert Vüqar Bayramov apardıqları təhlillərə əsasən bu bahalanmaya səbəb kimi "strateq.az"a bildirir ki, Vergi Məcəlləsinə edilən dəyişiklik nəticəsində ticarət fəaliyyətinin sadələşdirilmiş vergi sistemindən çıxarılması və uçotunun aparılması ticarət obyektlərinin xərcinin artmasını göstərir: "Belə ki, əvvəllər dövriyyədən cəmi 6 faiz vergi ödəyən ticarət fəaliyyəti ilə məşğul olan sahibkarlıq subyektləri bu il yanvarın 1-dən etibarən bu imkandan yararlana bilmirlər. Bu isə onların xərcinin yüksəlməsinə və qiymət artımlarına səbəb olub".

Ekspertə görə, istehlak bazarında bahalanmaya ikinci səbəb ölkəyə idxal edilən bir sıra məhsullara, o cümlədən tütün məhsullarına, alkoqollu içkilərə və avtomobillərə daha yüksək aksiz vergisinin tətbiq edilməsidir: "Öncə də qeyd etdiyimiz kimi, idxal edilən məhsullara tətbiq edilən aksiz vergilərinin mütəmadı yüksəldilməsi arzuolunan deyil və bu, qiymət artımlarına səbəb olur".

V.Bayramova görə, ölkədə bahalanmaya daha bir səbəb son minimum əmək haqqı və pensiya artımları ilə bağlı qərarlardan bəzi sahibkarların psixoloji faktor kimi istifadə edərək qiymət artımlarına getmələridir.

Ekspert qeyd edir ki, bu baxımdan, İqtisadi İnkişaf Nazirliyi tərəfindən istehlak bazarında monitorinqlərin aparılması daha məqsədəuyğun olardı: "Həmçinin, artıq sadələşdirilmiş vergi subyekti olmayan ticarət fəaliyyəti həyata keçirilən sahibkarlıq subyektləri üçün də yeni güzəştlərin tətbiq edilməsinə ehtiyac var. Əks halda uçot sistemi onların xərclərinin artmasına səbəb olur ki, bu da qiymət artımları deməkdir".

Mart ayında ölkədə Novruz bayramının qeyd ediləcəyini vurğulayan V.Bayramov deyir ki, hökumət ticarət ilə məşğul olanların xərclərinin azaldılmasına səy göstərməklə qiymət artımlarının qarşısını almağa çalışmalıdır.