Media-icmal 26.07.19

Azərbaycanın "Doing Business 2020" hədəfləri, "Şanxay" məhəlləsindəki 21 ailənin taleyi, Türkiyə vətəndaşlarına viza tələbinin aradan qaldırılması, təyyarə qəzasının səbəbləri barədə mülahizələr və digər məsələlər bugünki (26 iyul 2019-cu il) medianın aparıcı mövzularındandır...

Azərbaycanın "Doing Business 2020" hədəfləri

"Azərbaycan" qəzeti "Yeni uğurlara doğru..." sərlövhəli məqalədə ölkədə biznes fəaliyyəti ilə bağlı şəraiti dəyərləndirir.

Müəllifin dediyinə görə, Azərbaycan Dünya Bankının "Doing Business 2020" hesabatında "Biznesə başlama" meyarı üzrə cari ildə dünyanın ən yaxşıları sırasında yer almağı hədəfləyir.

2019-cu ilin hesabatına görə, bu meyarda dünyanın ən yaxşı 10-luğuna daxil olan Azərbaycan cari ildə biznesə start verilməsi qaydalarında bir sıra yeniliklər tətbiq etməklə mövcud prosedurları daha da asanlaşdırıb: "Hazırda "Doing Business 2019" hesabatında Azərbaycan "Biznesə Başlama" indikatoru üzrə 190 ölkə arasında 9-cu yerdədir. "Doing Business 2019" hesabatında Azərbaycan üçün "Biznesə Başlama" indikatoru üzrə 3 prosedur, 3,5 gün və 18 manat xərc nəzərdə tutulub. Lakin 2019-cu ildə həyata keçirilmiş islahatlar nəticəsində biznesə başlamaq üçün maliyyə vəsaiti və sənəd sayı sıfıra endirilib. Bu ildən hüquqi şəxslərin elektron dövlət qeydiyyatı prosesi çox sadələşdirilib. İslahatlar nəticəsində prosedurların sayı 3-dən 1-ə, müddəti isə 20 dəqiqəyədək azaldılıb. Bütün bunlar, əlbəttə ki, Azərbaycanda biznesə başlama prosedurlarının əsaslı şəkildə sadələşdirildiyini bir daha təsdiqləyir", deyə müəllif bildirir.

Müəllif vurğulayır ki, Azərbaycanda bir sıra sahələr kimi vergi sahəsində də genişmiqyaslı islahatlar həyata keçirilir, bu islahatlara 2018-ci ildə Prezident İlham Əliyevin müəyyən etdiyi siyasi çərçivəyə uyğun olaraq başlanılıb.

Müəllifin sözlərinə görə, sahibkarlıq subyektlərinin dövlət qeydiyyatı məsələsinə gəlincə isə, bu proses 2008-ci ildən "Bir pəncərə" prinsipi ilə nazirlik tərəfindən həyata keçirilir.

Müəllif deyir ki, son bir il ərzində Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə ölkədə həyata keçirilən uğurlu islahatlar, biznes mühitinin əlverişliliyinin daha da artırılması üçün vergi və gömrük islahatları davam etdirilir.

Müəlif vurğulayır ki, onlayn vahid ixrac ərizəsi, "yaşıl dəhliz", elektron məhkəmə, elektron satınalma, tikintidə "bir pəncərə" sistemi, biznesə başlama, elektrik təchizatı şəbəkələrinə çıxış, kreditlərə əlçatanlıq, müqavilələrin icrası və əmlakın qeydiyyatı sahələrində mühüm islahatlar aparılıb.

Müəllif deyir ki, dövlət başçısı islahatların nəticələrini dəyərləndirərkən bildirib ki, bu il iqtisadi sahədə köklü islahatlar davam etdirilir, nəticələri göz önündədir, xüsusilə vergi və gömrük sistemində aparılan islahatlar böyük irəliləyiş və müsbətə doğru dəyişikliklərə səbəb olur.

Müəllifə görə, bu isə onu deməyə əsas verir ki, aparılmış islahatlar ölkənin "Doing Business" hesabatında mövqelərinə müsbət təsir edəcək, Azərbaycan bu il də "ən islahatçı ölkə" statusunu qoruyub saxlaya biləcək.

Yazının sonunda isə oxuyuruq: "Son illərdə aparılan böyük islahatlar getdikcə daha da dərinləşir və bu, həm də Azərbaycanın beynəlxalq nüfuzunun yüksəlməsinə xidmət edir. Ölkəmiz beynəlxalq reytinq təşkilatlarının hazırladıqları illik hesabatlarda ilk yerlərdə qərarlaşıb. Bütün bunlar isə beynəlxalq birliyin Prezident İlham Əliyevin islahatlarına verdiyi qiymətin təzahürüdür.

21 ailənin naməlum taleyi

"Oxu.az"da isə ""Şanxay"dan geriyə qalan 21 ev: söküntü saxlanılıb, ailələr acınacaqlı halda - reportaj" sərlövhəli məqalə diqqət çəkir.

Müəllif Bakının Nizami rayonu ərazisindəki "Şanxay" yaşayış məhəlləsində vəziyyəti gündəmin müzakirəsinə daşıyır və deyir ki, ötən əsrin 50-ci illərinin əvvəllərindən Nizami rayonunda mövcud olan qəsəbə tarixə qovuşmaq üzrədir.

Müəllifin sözlərinə görə, bu ərazidə 455 ev artıq sökülüb, 21 ev isə söküntü növbəsini gözləyir, söküntüyə səbəb isə qəsəbədəki evlərin dəmir yolunun kənarında yerləşməsidir.

Məhəllədə olduqlarını, əhali ilə söhbətləşdiklərini söyləyən müəllif deyir ki, bəzi evlərin müəyyən hissəsi, bəziləri isə tamamilə sökülüb, amma qalan 21 evin söküntü vaxtı məlum deyil və onlar söküntü işlərinin hansı səbəbdən dayandırıldığını da bilmirlər.

Müəllifin sözlərinə görə, hətta ev sahiblərinə evlərin sökülüb-sökülməyəcəyi xəbərdarlığı belə edilməyib.

Müəllifin dediyinə görə, ərazidəki bir ev daha çox diqqət çəkir, belə ki, ev sahibinin sözlərinə görə, söküntü işləri yarımçıq dayandırılıb və kompensasiya ödənilməyib, bir neçə ay əvvəl evin qazını və işığını kəsiblər və ailə bu müddət ərzində belə çətin vəziyyətdə yaşamaq məcburiyyətində qalıb.

Müəllif məsələ ilə bağlı "Azərbaycan Dəmir Yolları" Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti ilə əlaqə saxladıqlarını bildirir, idarədən deyilib ki, Dəmir Yolunun 2-ci blok-post - Böyük Şor mənzilində (el arasıda "Şanxay" adlanan yerdə) dəmir yolunun mühafizə zolağında qeyri-qanuni tikililər söküləndən sonra ərazi təmizlənir: "Həmin ərazidə dəmir yolunun mühafizə zolağında 476 qeyri-qanuni tikili var idi. Əksəriyyəti sökülüb. 21 ev müəyyən səbəblərdən hələ sökülməyib".

İdarədən əlavə edilib ki, hazırda qatarların təhlükəsiz hərəkətini təmin etmək üçün tədbirlər görülür, söküntü materialları daşınır, ərazi təmizlənir, sürətli qatarların təhlükəsiz hərəkəti və insanların təhlükəsizliyinin təmin olunması üçün mühafizə zolağı boyunca, xüsusilə təhlükəli ərazilərdə çəpərləmə və hasarlama işləri aparılır.

Bir viza ləğvinin mümkün faydaları

"Modern.az"da isə "Türkiyəli iş adamlarının Azərbaycana axını güclənəcək" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif bu il sentyabrın 1-dən Azərbaycana bir aylıq müddətə gələn Türkiyə vətəndaşlarına viza tələbinin ləğv olunması, bunun mümkün nəticələri barədə iqtisadçı-ekspert Natq Cəfərli ilə söhbətləşir.

Müəllif deyir ki, Azərbaycanla Türkiyə arasında viza ləğv edilib, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin sərəncamı ilə sentyabrın 1-dən Türkiyə vətəndaşları Azərbaycana bir aylıq vizasız səfər edə biləcəklər, bunu Türkiyənin xarici işlər naziri Mövlud Çavuşoğlu bildirib.

Bu faktın ölkəyə nə kimi mümkün təsirləri ola bilməsi barədə danışan iqtisadçı-ekspert Natiq Cəfərli "modern.az"a bildirib ki, vizanın ləğv edilməsi çox doğru bir qərar oldu.

"Türkiyə bizimlə hardasa 15 il bundan qabaq viza sistemini ləğv edib. İndi isə Türkiyə vətəndaşlarının sərbəst şəkildə Azərbaycana gəlməsinə şərait yarandı. Biz qardaş ölkəyik və bir-birimizi beynəlxalq platformalarda müdafiə edirik. Bizim tarixi və etnik bağlarımız da çox güclüdür".

Ekspertin sözlərinə görə, Türkiyə tərəfindən hər zaman suallar yaranırdı ki, niyə Azərbaycan viza sistemini ləğv etmir.

Müəllifin sözlərinə görə, Natiq Cəfərli viza ləğvinin iqtisadiyyata müsbət təsirindən də söz açıb:

"Bu verilmiş qərar ən azından anlaşılmazlığın da aradan qaldırılmasında mühüm rol oynayacaq. Bu, həm siyasi, həm də mədəni tərəfdən xeyirlidir.

İqtisadi tərəfdən də müsbət məqamlar olacaq. Viza səbəbindən türk vətəndaşları ölkəyə gəlməkdən müəyyən dərəcədə çəkinirdilər. Viza üçün müraciət etmək, ödəniş etmək və cavab gözləmək, zaman itkisinə yol vermək istəmirdilər.

Bunun turist axınına da çox böyük təsiri olacaq, iş adamlarına da rahat bir şərait yaranacaq".

N.Cəfərli deyir ki, çünki hər dəfə gəlmək üçün mütləq idi ki, viza alsınlar, bu hallara görə də tez-tez gəlmək mümkün olmurdu: "Ancaq bu addım həm iqtisadi, həm də turizm əlaqələrinin genişlənməsinə səbəb olacaq. Bu da təbii ki, Azərbaycanın turizm sektorundakı gəlirlərinə böyük məbləğdə xeyri olacaq", iqtisadçı belə söyləyir.

Köhnəlmiş texnika məsələsi - qəza mülahizələri

"Bizimyol.info"da isə "Orduda bu cür səhlənkarlıqlar baş alıb gedir - keçmiş zabit təyyarə qəzasından danışdı" sərlövəhli məqalə diqqət çəkir.

Müəllif Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələrinin "MiQ-29" təyyarəsinin qəzaya uğramasının səbəbləri barədə təhlükəsizlik məsələləri üzrə ekspert, keçmiş DTX zabiti İlham İsmayılla söhbətləşir.

Müəllif deyir ki, iyulun 24-ü saat 22.00 radələrində plana uyğun olaraq gecə vaxtı təlim-məşq uçuşları keçirən Hərbi Hava Qüvvələrinin "MiQ-29" təyyarəsi ilə qəflətən rabitə əlaqəsi kəsilib və aviasiya vasitəsi radarlardan itib, hadisədən sonra bu hadisə ilə bağlı cinayət işi başlanılıb.

"MİQ-29" təyyarəsinin qəzaya uğramasının təxribat ola bilməsi ehtimalı ilə bağlı İ.İsmayıl "Bizimyol"a deyir ki, ordunun arsenalında olan silahların köhnəlməsi bu kimi qəzaların riskini artırır və oldur ki, bu məsələlər ciddi araşdırılmalıdır: "MİQ-29" tipli qırıcı təyyarələrin istehsalına 1980-ci ildən başlanılıb. Keçmişin modifikasiyasıdır, Ordumuzun arsenalında köhnə modifikasiyalar var. Azərbaycan ordusunun arsenalına da 90-cı illərin əvvəllərindən daxil olub. Burada təxribatdan daha çox texnikanın köhnəliyi məsələsi əsas faktordur... Partlayış olmuş silah anbarı, silahların köhnəliyi, zirehli tankların köhnə olması, istehsalının köhnə olması, Rusiyadan və Ukraynadan alınmış, sıradan çıxmış, yenidən işlənmiş texnikaların arsenalımızda olması, hətta korrupsiya halları və digər bu tipli hadisələr araşdırılmalıdır. Bunların nəticəsidir ki, belə qəzalar baş verir".

İ.İsmayıl deyir ki, bu qırıcı təyyarənin qiyməti 22 milyon dollardır, belə məsələlərə çox ciddi yanaşılmalı, səhlənkarlıq və təxribat məsələləri araşdırılmalıdır.

Amma ekspert təxribat məsələsini o qədər də inandırıcı saymır, daha çox texnikanın köhnəliyinin bu qəzaya səbəb olduğunu vurğulayır: "Çox təəssüf ki, nəinki təyyarələr, başqa texnikalar da köhnədir. Sadəcə, təyyarə bu silahların ən bahalısıdır. Pilot həlak olubsa, çox pis. Pilotun canı texnikadan daha qiymətlidir bizim üçün. Yox, əgər sağdırsa, bu, o deməkdir ki, dövlətimizin milyonları batdı.

Bizim milyonlarımız yoxdur ki, qırıcılar alaq, vəziyyət gərgindir. Bu, ciddi nəzarətdə olmalıdır. Təəssüflər olsun ki, orduda bu cür səhlənkarlıqlar baş alıb gedir. Heç kim bilmədi ki, Giləzi boyda silah anbarı niyə partladı, dağıldı. Dövlət onu bərpa etmək üçün nə qədər vəsait xərclədi və s. Ordu bilməlidir ki, onun itirdiyi hər bir manat bu xalqın cibindən, belindən, zəhmətindən, iqtisadiyyatından çıxır", deyə İ.İsmayıl bildirib.