Media-icmal 27.04.18

"Formula-1" yarışları, Azərbaycan-Rusiya münasibətlərinə baxış, maaş azlığı, vaxtı keçmiş kreditlərin həlli yolları və s. məsələlər bugünki (27 aprel 2018-ci il) medianın maraqlandığı mövzularıdır...

"Formula-1" Azərbaycan "Qran-Pri" startda

"Azərbaycan" qəzeti ""Formula-1" həyəcanı başlayır" sərlövhəli məqalədə aprelin 27-də başlamaqla üç gün davam edəcək "Formula-1" yarışlarını dəyərləndirir.

Müəllif ölkə paytaxtının "Formula-1" Azərbaycan "Qran-Pri" yarışlarına artıq üçüncü dəfə ev sahibliyi etdiyini, hazırki yarışlara planetin ən güclü 20 pilotunun qatıldığını bildirir.

Müəllif paytaxtın yarışlara tam hazır olduğunu bildirir: "Yarışın keçiriləcəyi Bakı Şəhər Halqası şəhər trekidir və digərləri ilə müqayisədə burada maksimal sürətin qeydə alınacağı gözlənilir. Pilotların yarışacağı avtomobillər - bolidlər də tam hazır vəziyyətdədir. Pilotların yarışacaqları trekdən qalib ayrılmaq üçün bütün güclərini səfərbər edəcəkləri şübhəsizdir".

Məqalə müəllifi hər bir "qran-pri" yarışlarında olduğu kimi, Bakıda da yarışacaq komandaların reqlamentə əsasən aprelin 27-də hər biri 1,5 saat davam edəcək iki sərbəst yürüşdə trasla tanış olacağını, maşınları yarışa hazır vəziyyətə gətirəcəklərini bildirir.

Müəllif deyir ki, aprelin 28-də sürücülər bir saatlıq məşq keçəcəklər, sıralanma tur və təsnifatı mərhələsi təşkil ediləcək, bu turun yekun nəticəsinə görə, isə aprelin 29-da sürücülərin yarışda start düzümü formalaşacaq.

Yazı müəllifi bildirir ki, dövrənin uzunluğundan asılı olaraq sürücülər müxtəlif traslarda müxtəlif sayda dövrələr vururlar.

Müəllif deyir ki, "Formula-1"də yeni mövsüm "Avstraliya Qran-pri"si ilə start götürüb, 2018-ci il mövsümünə isə noyabr ayında Əbu Dabidə yekun vurulacaq və Bakıdan öncə aprelin 13-15-də Çində "Formula-1" üzrə dünya çempionatının 3-cü mərhələsi keçirilib.

Azərbaycanı təkcə Cənubi Qafqazın yox, Avropanın "tolerantlıq, sülh və inkişaf mərkəzlərindən biri" adlandıran müəllif deyir ki, Azərbaycan "Formula-1" ilə uğur estafetini növbəti dəfə davam etdirəcək.

Müəllif hesab edir ki, Azərbaycanın bu mötəbər idman tədbirini yüksək səviyyədə keçirmək iddiası ilə imkanlarının üst-üstə düşdüyünü xüsusi vurğulamağa ehtiyac yoxdur.

Məqalə müəllifi bu gün start götürəcək möhtəşəm idman tədbirində bütün dünyanın bir daha bunun əyani şahidi olacağını xüsusi vurğulayır.

Avtoritarizm "adası"

"Azadliq.info"da isə "Bizim eybəcər müttəfiqimiz" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif dünyada demokratiya hərəkatı gücləndiyi halda, Rusiyanın müttəfiqi olaraq Azərbaycanda avtoritarizmin qorunmasını müzakirəyə çıxarır.

Müəlif istər regionda, istərsə də dünyada maraqlı hadisələr baş verdiyini deyərək, avtoritarların sıralarının seyrəlməsini, hamının demokratiya qatarına minməyə tələsməsini əsas hadisə adlandırır. Məqalə müəllifi deyir ki, Cənubi Qafqaz regionunda da proseslər sürətlənir: "Gürcüstan avrointeqrasiya seçimini etdi və bu yolda irəliləyir. Hətta Rusiyanın quberniyası hesab etdiyimiz, AzTv-nin 25 ildir dayanmadan "nokaut" etdiyi Ermənistan da avtoritarizmə təslim olmadı.

Xalq ayağa qalxdı və quldur Sarkisyanı kürsüdən saldı. Əslində Ermənistanda baş verənlər bizim üçün ikiqat məğlubiyyət deməkdir".

Müəllif hesab edir ki, Ermənistan bu mübarizə ilə, işğalçı ölkə olmasna baxmayaraq, bütün dünyada imicini yaxşılaşdırır və bununla da Qarabağ məsələsində Azərbaycanın haqlı mövqeyinə "mismar" çalır.

Məqalə müəllifi vurğulayır ki, Ermənistan demokratikləşdikcə onsuz da nəticəsiz qalan sülh danışıqlarının ömrü uzanacaq, onun Avropa İttifaqı ilə Assosiasiya müqaviləsinə imza atması, müstəqil mətbuata nəfəs verməsi, "yarım azad ölkələr" siyahısına adını yazdırması Azərbaycan üçün böyük çətinliklər yaradacaq.

Belə bir durumda müəllif Azərbaycan hakimiyyətinin yürütdüyü siyasəti çürük meyvəyə bənzədir: "Görünən budur ki, Azərbaycan Rusiyanın Qafqazdakı antidemokratiya müttəfiqi kimi qalır. Rusiyadakı bütün mürtəce dəyişikliklər Azərbaycanda təkrarlanır, bütün prinsipial məsələlərdə Azərbaycan hakimiyyəti Rusiyanın maraqlarından çıxış edir və dövlət maraqları sonuncu sırada qərarlaşır".

Müəllif bir daha vurğulayır ki, Gürcüstan və Ermənistan Rusiya amilinə baxmayaraq dövlət maraqlarından imtina etmədilər və Rusiya da bununla barışdı, amma Azərbaycan hakimiyyəti Rusiyadan imtina etmir, əvəzində də heç nə qazana bilmir.

Məqalə müəllifi hesab edir ki, Azərbaycanda avtoritarizmin məğlub olmaması üçün hökumətin əlindən gələni etdiyini artıq bütün dünya görür, odur ki, belə imici olan hökumət heç bir beynəlxalq uğur, etibarlı müttəfiq qazana bilməz.

Yazı müəllifi deyir ki, korrupsiya, repressiya, hüquqsuzluq ənənələrinə sadiq qalan YAP hakimiyyəti Rusiyanın maraqları naminə Azərbaycanı tamamilə batırmağa hazırdır.

Bu addımı isə müəllif Putinin "dostluq", "şöhrət" ordenlərindən bihuş olub, ölkəni zillət bataqlığına yuvarlamaq kimi dəyərləndirir.

Ancaq qidaya yetən maaş reallığı

"Novoye Vremya" qəzetində isə "Gəlirlər artdı, biz yaxşı yaşamağa başladıqmı?" sərlövhəli məqalə maraq oyadır.

Müəllif rəsmi statistikaya istinadən deyir ki, ölkədə keçən ilin dekabrında inflyasiya 0,5% olub, bu ilin yanvarında isə sıfır faizdir, amma buna baxmayaraq ərzaq malları yanvar ayında 0,5%, qeyri-ərzaq məhsulları 0,2% bahalaşıb.

Daha sonra müəllif deyir ki, aprel ayının sonudur, amma inflyasiya hələ də nəzarət altındadır və bununla statistika aşağı inflyasiya fonunda xalqın varlanması görüntüsü yaratmaq istəyir: "4%-lik inflyasiya fonunda 2018-ci ilin yanvar-mart aylarında əhalinin gəlirləri 2017-ci ilin müvafiq dövrülə müqayisədə 9,8% artıb".

Bundan irəli gələrək, müəllif gəlirlərin artdığı indiki şəraitdə "həqiqətən əhali yaxşı yaşayırmış?" sualını gündəmə daşıyır.

Məqalə müəllifi xatırladır ki, ötən iki ildə əhalinin gəlirləri inflyasiyadan əhəmiyyətli dərəcədə geri qalırdı, ona görə də əhali sürətlə yoxsullaşırdı, amma hökumət bu barədə susmağa üstünlük verirdi.

Müəllif deyir ki, bu il ölkə əhalisi gəlirlərinin 10% arıtırılması baş verdi, amma əhali bu artımı ərzağa xərcləyir, geyim, ayaqqabı,məişət texnikası mağazalarında isə tək-tük alıcı gözə dəyir: "Statistika göstərir ki, biz gəlirlərin yarısını qidaya xərc edirik, özü də əksər ailələr ən ucuz, özü də həmişə faydalı olmayan ərzaq alırlar. Amma burada seçim də yoxdur, belə ki, maaşı bu aydan o aya çatdırmaq məsələsi var. Bunu da deyək ki, digər mal və xidmətlərlə müqayisədə ərzaq məhsullarının qiyməti daha sürətlə artır. Bu qiymət artmından isə ilk növbədə yüksək gəlirə malik olmayan insanlar əziyyət çəkirlər".

Müəllif deyir ki, əhalinin çoxu gəlirlərinin əksər hissəsini qidaya xərcləyir və xatırladır ki, regionlarda alınan 200-250 manat maaş ancaq qidaya, kommunal xərclərə sərf edilir.

Məqalə müəllifiinə görə, bu fakt faktlğında qalır ki, çoxlarının maaşları ancaq ac qalmamağa, kommunal xidmətləri ödəməyə yetir, qalan nələrisə almağa vəsait çatmır.

Müəllif hesab edir ki, bu mənzərə hələ ki, Azərbaycan reallığı kimi qalmaqda davam edir, "neft bum"una, meqalayihələrin uğurlu reallaşdırılmasına, artıq bir neçə ildir ki, həyata keçirilən islahatlara baxmayaraq, bu reallığı köklü şəkildə dəyişmək mümkün olmur.

Min yol var, bir həll yox

"Yeni Müsavat" qəzetində isə "Qubad İbadoğlu: "Dövlətin problemli kreditlər məsələsini qapatmaq üçün yetərincə maliyyə imkanları var" sərlövhəli məqalə diqqət cəlb edir.

Müəllif Azərbaycanda problemli kreditlərin həcminin 1,7 milyard manatı keçdiyini, vaxtı keçmiş kreditlərin ölkə üzrə ümumi kredit portfelindəki payının da 14 faizə yaxınlaşmasını iqtisadçı ekspert Qubad İbadoğlu ilə müzakirəyə çıxarır.

Məqalə müəllifi deyir ki, dövlətin problemli kreditlərlə bağlı məsələnin həllinə müdaxilə etməsinə dair ən müxtəlif səviyyələrdə təkliflər səsləndirilir.

Yazıda vurğulanır ki, hətta bir çoxları prezident seçkiləri öncəsi dövlətin problemə əl qoyacağını gözləyirdi, indi isə Cümhuriyyətin 100 illiyi ilə bağlı eyni gözləntilər yaşanmaqda davam edir.

Q.İbadoğluna görə isə, bu problemlin həlli üçün ya Mərkəzi Bankın, ya da Maliyyə Bazarlarına Nəzarət Palatasının nəzdində qurum yaradılmalıdır: "İlk növbədə analitik araşdırma aparılaraq bilinməlidir ki, problemli kreditlər hansı valyutada daha çoxdur, nə qədərinin qaytarılmasına ümid var, nə qədəri ümidsizdir. Yaxud, hansı məbləğləri əhatə edən kreditlər nə qədər çəkiyə malikdir, problemli kreditlərin nə qədəri banklara, nə qədəri bank olmayan kredit təşkilatlarına aiddir. Bundan sonra isə hüquqi baza formalaşdırılmalıdır".

Ekspert deyir ki, bu məsələ ilə bağlı bəzi dünya ölkələrində tətbiq edilən şəxsin məhkəmə yolu ilə müflis elan olunması və ya krediti qaytarmaq üçün uzun müddət verilməsi Azərbaycanda da tətbiq edilməlidir.

Amma ekspert indiki halda bu məsələ ilə bağlı Azərbaycan şəraitində problem oldunu bildirir: "Bir şərtlə ki, məhkəmələrin müstəqilliyi, korrupsiya və rüşvətdən uzaq fəaliyyəti təmin olunsun. Çünki indiki şəraitdə mənim narahatlığım budur ki, məhkəmələr belə hallarda vətəndaşların xeyrinə qərar çıxarmaya bilərlər".

Q.İbadoğlu hesab edir ki, dövlət müəyyən güzəştlər olunması varinatı ilə problemə birbaşa müdaxilə edə bilər, burada xarici valyuta ilə kredit götürənlərə daha çox güzəşt nəzərdə tutulmalıdır.

Ekspert dövlətin problemin həllinə müdaxiləsini zəruri sayır, həm də bunun əksinin nələrə səbəb olacağı barədə xəbərdarlıq edir: "Əks təqdirdə bu məsələ maliyyə-bank sistemi üçün daha ciddi problemə çevriləcək. Baxmayaraq ki, dövlətin belə müdaxilə üçün yetərincə vəsaiti var, düzünü deyim, gözləmirəm ki, dövlət belə bir addım atsın".