Media-icmal 27.09.17

Ölkədə turizmin inkişafı, vulkan ətəyində məskunlaşan insanların taleyi, sərmayə yatırmaq problemi bugünkü (27 sentybar, 2017-ci il) medianın aparıcı mövzularındandır.

Turizm məkanı-Azərbaycan

"Azərbaycan" qəzeti "Azərbaycan dünyada həm də turistlərin maraq göstərdiyi ölkə kimi tanınır" sərlövhəli məqalədə ölkədə turizmin inkişafını dəyərləndirir.(http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=130658).

Müəllif dövlətin dəstəyilə ölkədə turizmin dinamik inkişaf etdiyini və buna səbəblərin olduğunu deyir: "Paytaxtda və bölgələrdə yaradılan rahat yollar, brend otellər, istirahət və əyləncə kompleksləri, sağlamlıq mərkəzləri Azərbaycana turist axınını stimullaşdırır".

Müəllif deyir ki, 2017-ci ilin ilk yarısında Azərbaycana 1 milyon 199 min 667 nəfər xarici vətəndaş səfər edib ki, bu 2016-cı ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 24 faiz çoxdur.

Məqalədə vurğulanır ki, turistlərin ümumi sayında Rusiya 74 min 491 nəfər olmaqla ilk yeri, sonrakı yerləri isə Gürcüstan, İran, Ukrayna və İraq tutur.

Müəllif vurğulayır ki, bu il Azərbaycana gələn turist sayına görə ərəb ölkələri arasında artım çoxdur və 2016-cı il ilə müqayisədə 2017-ci ildə ayrı- ayrı ərəb ölkələrindən Azərbaycan turist sayında 1,5 dəfədən 16 dəfəyə qədər fərq var.

Məqalədə deyilir ki, Şəkidəki Kiş Alban məbədi xarici turistlərin ən çox ziyarət etdiyi yerlərdəndir və bu il bu məbədi 10 min nəfərdən çox turist ziyarət edib. İran, İraq, BƏƏ, Türkiyədən Gəncəyə turist sayı 40-50 dəfə artıb.

Müəllif deyir ki, ölkədə kənd turizminin inkişafına da xüsusi diqqət yetirilir və bundan irəli gələrək ölkənin müxtəlif bölgələrində yeni turizm zonalarının yaradılması nəzərdə tutulur.

Müəllif vurğulayır ki, ölkədə yeni turizm obyektlərinin yaradılması ilə yanaşı nəqliyyat infrastrukturunun müasir səviyyədə qurulması həyata keçirilir: "Azərbaycan Hava Yolları" nəzdində "Buta Airvays" aviaşirkəti yaradılıb və bu şirkət ən çox tələb olunan istiqamətlər üzrə uçuşları həyata keçirir. Sentyabrın 1-dən Bakıdan Moskva, Kiyev, Antalya, Kazan, Tbilisi, Tehrana uçuşlar həyata keçirilir. Oktyabrdan isə İstanbul, Sankt-Peterburq və s. reyslər işə düşəcək".

Müəllif deyir ki, dünyada turizm ölkəsi kimi tanınan Azərbaycana bu sahənin inkişafı üçün "Embraer-190" təyyarəsinin gətirilməsi nəzərdə tutur, bu layihənin icrası ilə vətəndaşlar müxtəlif istiqamətlərə daha ucuz qiymətə bilet ala biləcəklər.

Vulkana "etibar" edilmiş ömürlər

"Yeni Müsavat" qəzeti "Vulkan üzərində yaşayanlar sürüşmə ehtimalından da qorxurlar: Bizi xilas edin" sərlövhəli məqalədə Bakının Hökməli qəsəbəsindəki insanların həyatlarının təhlükə altında olmasını müzakirəyə çıxarır.

(http://musavat.com/news/vulkan-uzerinde-yasayanlar-surusme-ehtimalindan-da-qorxurlar-bizi-xilas-edin-reportaj-fotolar_470723.html).

"Abşeron rayonunun Hökməli qəsəbəsində yaşayan sakinlər təhlükə qarşısındadır. Hökməli Bozdağ vulkanının çöküntülərinin üzərində salınmış yaşayış məntəqəsində torpaq sürüşməsi baş verib, evlər təhlükə altında qalıb", müəllif məqaləni belə bir xəbərdarlıqla başlayır.

Məqalə müəllifi deyir ki, Hökməlidə Bozdağ vulkanının çöküntülərinin üzərində tikilmiş evlərdə çoxsaylı deformasiyalar əmələ gəlib, intensiv yağışlar nəticəsində sürüşmə prosesi daha da güclənəcək.

Müəllif deyir ki, burada bir neçə yerdə "təhlküəli zona" yazılı lövhələrin olmasına baxmayaraq, vulkan dağının ətəyi yaşayış məntəqəsinə dönüb və sakinlər bu təhlükəli ərazidə məskən salmalarını zamanında burada torpaq sahəsinin 300-500 manat olması ilə izah edirlər.

"Bizi burada yaşamağa heç kim məcbur etməyib,öz səhvimizdir və illərdir ki, bu zülmü çəkirik. Hər an sürüşmə xofu içimizdə olur. Azyaşlı uşaqları evdə tək qoyub, qonşuya və yaxud mağazaya getməyə risk etmirik, sürüşmə və vulkandan qorxuruq".

Müəllif sakinlərə istinadən deyir ki, 10 gün əvvəl sürüşmə baş verib, həm də bu, son vaxtlar ilk sürüşmə deyil, başqa vaxtlarda da belə sürüşmələr olub və aidiyyatı qurumlardan bu vəziyyətdən xilas olunmalarını xahiş edirlər.

Müəllif deyir ki, Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi də həmin ərazidə yaşayışın son dərəcə təhlükəli olduğunu bildirib: "Artıq vulkanın ətrafında yamac boyu tikilən çoxsaylı evlərdə çatlar var. Onlar aktiv fazadadır, yəni proses başa çatmayıb, əgər yağışlar başlasa, bu proses daha da aktivləşəcək, sürüşmə prosesi aktiv olacaq".

Müəllif deyir ki, kanalizasiya sularının axıntısının olmaması burada sürüşməni daha da aktivləşdirən amillərdən biridir, qəsəbəyə qaz, işıq, su xətti çəkmək böyük problemə dönüb və sakinlərə istinadən bildirir:"Su xətii çəkmək üçün adambaşına 150 manatdan pul yığmışıq, sayğac qoyulandan sonra isə 150 manat da verməli olacağıq. Ümumilikdə, 300 manata başa gələcək, elektrik xətti çəkdirmək üçün 500, qaz xətti isə 600-700 manata başa gəlir. Məsafə uzaq olduğu üçün borulara daha çox pul xərclənir.

Daşınmaz əmlak və yatırım problemi

"Novoye Vremya" qəzetində isə "Daşınmaz əmlaka tələbat devalvasiyanı yüksəldəcək" (http://www.novoye-vremya.com/w106228/.../#.Wcqg4Wh-rIU) sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif ölkədəki mövcud maliyyə durumunda çoxsaylı vətəndaşların önündə "pulu hara qoymaq" problemi yaşadığını və bundan çıxış yolunu daşınmaz əmlak üzrə ekspert Elnur Azadovla araşdırır.

Müəllif deyir ki, hökumət manatın sabit olması haqda danışsa da cəmiyyətdə devalvasiya gözləntiləri güclənir, digər tərəfdən isə müstəqil ekspertlərin ilin sonuna kimi valyuta məzənnəsinin "çat verəcəyi" kimi proqnozları ortadadır: "Belə ki, dövlət büdcəsinin formalaşması, iri şirkətlərin pul öhdəliklərini yerinə yetirməsi elə bir şərait yaradacaq ki, manatın məzənnəsini saxlamaq dövlətə sərfəli görünməyəcək. Həm də dollara artan tələbatın nəticəsində manata təzyiqin güclənməsi ehtimal edilən devalvasiyanı gerçəyə çevirə bilər".

Müəllifə görə, ölkənin bank-maliyyə institutlarına etimad olmadığı indiki durumda pulları yatırmaq üçün daşınmaz əmlak almaq kimi ənənəvi istiqamət qalır.

Ekspert deyir ki, bir qədər eniş olmasına baxmayaraq, daşınmaz əmlak bazarı bir sıra bankların iflasından sonra əhalinin əlindəki pulları gələcək taleyindən narahat olmadan yatırmaq üçün cəlbedici sahə olaraq qalmaqdadır: "Düzdür, son vaxtlar torpaq sahələrində və yaşayış mənzillərinin satışında nisbi qiymət enişi oldu, amma perspektivdə əhəmiyyətli dərəcədə ucuzlaşma görünmür.

Hazırda bu bazarda yatırım üçün əlverişli şərait yaranır, hətta cüzi iqtisadi yaxşılaşma daşınmaz əmlakın qiymətinin artmasına səbəb olacaq".

Müəllif deyir ki, iflasa uğramış banklardan pullarını alan müştərilərin çoxu bu vəsaitləri daşınmaz əmlak bazarına yatırıblar və bunun da banklara etimadsızlıq kimi səbəbi var, digər tərəfdən isə dollar əmanətləri üzrə sığortaların həcminin azaldılması bankları vətəndaşlar üçün maraqsız edib.

Müəllif ekspertlərə istinadən deyir ki, təkrar bazarda orta hesabla 1 kvadrat metr 1000manat, ilkin bazarda 1200-1800 manat arasındadır və turizmin inkişafı ilə yerli daşınmaz əmlaka tələbat get-gedə artacaq.

Amma müəllif bunu da xüsusi vurğulayır ki, əhalinin banklara etibar səviyyəsinin aşağı olmasına baxmayaraq, Bakıda daşınmaz əmlaka tələbat artmır, yaşayış və tikinti üçün torpaq sahələrinin qiymətləri sabitdir.

Müəllifə görə, bu müvəqqəti sakitlik alıcıların gözləmə mövqeyilə bağlıdır ki, əhali dollarla olan əmanətlərini daşınmaz əmlaka yatırmaq üçün əlverişli məqam olmasını gözləyir.