Media-icmal 27.11.19

Azərbaycanda dəmir yolunun inkişafı, dizel yanacağının qiymətinin artması ehtimalı, əcnəbilərin Azərbaycanda mənzil almaları ətrafında müzakirələr və s. məsələlər medianın aparıcı mövzuları sırasındadır...

Bakıda birləşən yollar 

“Azərbaycan” qəzeti “İndi bütün yollar Bakıda birləşir sərlövhəli məqalədə Azərbaycanda dəmir yolunun inkişafını dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, ölkədə icra edilən nəhəng infrastruktur layihələri beynəlxalq qurumlar tərəfindən yüksək qiymətləndirilir və görülmüş işlərin nəticəsi olaraq Azərbaycan Şərq-Qərb, Şimal-Cənub marşrutu üzrə önəmli qovşağa çevrilib, yəni bu istiqamətdə gedən bütün yollar Azərbaycanda birləşir.

Yazı müəllifi əlavə edir ki, prezident İlham Əliyevin təşəbbüsü və siyasi qətiyyəti sayəsində Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolunun çəkilməsi, eləcə də Ələt Beynəlxalq Ticarət Limanının istifadəyə verilməsi bu uğurlarda xüsusi rol oynayır.

Müəllif vurğulayır ki, dünyanın indiki nəhəng ixracatçılarından olan Çin dünya bazarına ildə 2 trilyon 400 milyard dollar dəyərində məhsul ixrac edir və bu istiqamətdə Avropa ilə mal mübadiləsinin əsas marşrutlarından biri "Şərq-Qərb nəqliyyat dəhlizi”dir ki, bu sahədə də Azərbaycan mühüm rol oynayır.

Müəllifə görə, indi dünya ölkələri həmin marşrutun əldə edilməsi üçün qızğın siyasi və iqtisadi mübarizəyə başlayıblar, belə ki, bu yüklərin daşınması hansı ölkədən keçərsə, həmin dövlətlər milyardlarla dollar gəlir əldə edəcək və prezident İlham Əliyev uzaqgörənliklə bu marşrut üçün vaxtında lazımi tədbirlər görüb.

Müəllif deyir ki, Azərbaycanın Xəzərdə Dəniz Donanması, yük daşımaq bərə gəmiləri, üstəlik bu yüklərin Avropaya daşınması üçün Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu var.

Müəllif əlavə edir ki, bu məsələdə yüklərin mənzil başına tez çatdırılması əsas rol oynayır, bu mənada Çinlə Türkiyə arasında yükdaşımaların müddəti bir aydan 12 günə enib. Sözsüz ki, daşınmanın belə qısalmasında Azərbaycanın vaxtında icra etdiyi nəhəng infrastruktur layihələri mühüm əhəmiyyət kəsb edir.

Yazının sonunda isə oxuyuruq: “Təkcə Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu dünyanın nəqliyyat xəritəsini yenidən tərtib etdi: “Qədimlərdə Roma imperiyasının güclü olması və hamının bu imperiyaya ehtiyacı olduğunu bildirmək üçün belə bir ifadə işlədilirdi: “Bütün yollar Romada birləşir”. İndi isə deyə bilərik ki, bütün yollar Romada deyil, Bakıda birləşir”.

Dizelin qiymətinin artması ehtimalı

“Yeniavaz.com”da isə “Gələn ildən dizelin də qiyməti qalxacaq? - Rəqəmlər bunu göstərir...” sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif 2020-ci ildə dizel yanacağının qiymətinin artırılacağı barədə düşüncələrini bölüşür.

Müəllifin demsinə görə, gələn il Vergilər Nazirliyi Azərbaycan ərazisində istehsal edilərək daxili bazarda satılan (topdan) yanacağa görə 76 milyon manat yol vergisi toplamağı proqnozlaşdırır.

Müəllif  2020-ci il dövlət büdcəsi haqqında Azərbaycan Respublikasının qanun layihəsinə Hesablama Palatasının verdiyi rəyə istinadən bildirir ki, bu məbləğ 2019-cu ilin gözlənilən icrasına nisbətən 6 milyon manat və ya 7,3% az olacaq. 76 milyon manatlıq yol vergisinin 88%-i avtomobil benzini və dizel yanacağının hesabına toplanacaq.

Yazı müəllifi istinad etdiyi sənədlərə əsasən gələn il avtomobil benzininə görə yol vergisinin 27,8 milyon manat, dizelə görə isə 38,9 milyon manat olacağı gözlənilir.

Müəllif vurğulayır ki, avtomobil benzininə görə yol vergisinin məbləği bu ilin göstəricilərilə müqayisədə 19,2% azalacaq, dizelə görə yol vergisinin məbləği isə bu ilin göstəricilərilə müqayisədə 4,2% artacaq.

Məqalə müəllifi deyir ki, Nazirlər Kabinetinin "2020-ci və gələn üç il üzrə İqtisadi və Sosial İnkişaf Konsepsiyası və Proqnoz Göstəriciləri"ndə qeyd olunur ki, bu illə müqayisədə gələn il avtomobil benzininin istehsalı 17,6% artacaq (1 milyon 133,5 min tona qarşı 1 milyon 333,5 min ton), dizel yanacağının istehsalı isə 1,3% azalacaq (2 milyon 60,1 min tona qarşı 2 milyon 33,9 min ton).

Müəllif bundan irəli gələrək “Dizel istehsalının azalacağı ilə bağlı proqnoza baxmayaraq, yanacağına görə yol vergisinin artması necə mümkün olur? sualını ortaya qoyur.

“Bu, yalnız o halda mümkün ola bilər ki, ölkə ərazisində dizel yanacağının satış (topdan) qiyməti artırılsın” deyə müəllif bu ehtimal etdiyi qiymət artımının mənbəyini göstərir.

Yazı müəllifi onu da diqqətə çatdırır ki, hazırda 1 ton dizel yanacağı üçün tətbiq olunan yol vergisinin məbləği 23,8 manat təşkil edir.

Mənzil alan əcnəbilərin say artımı

“Modern.az”da isə “Əcnəbilərin Bakıda mənzil alması qiymətləri qaldırır?” sərlövhəli məqalə diqqəti çəkir.

Müəllif Azərbaycanda daimi yaşayan əcnəbilər və vətəndaşlığı olmayan şəxslər dövlət, idarə və ictimai fondlarından mənzil ala bilmələri barədə iqtisadçı-ekspertlərlə söhbətləşir.

Müəllif  vurğulayır ki, Azərbaycanda daimi yaşayan əcnəbilər və vətəndaşlığı olmayan şəxslər dövlət, idarə və ictimai fondlarından mənzil ala bilərlər, amma əcnəbi vətəndaşlara torpaq sahəsi almaq hüququ verilmir.

Yazı müəllifinin deməsinə görə, əcnəbilərin rahat şəkildə Azərbaycanda mənzil, fərdi yaşayış evi alması yerli əhalidə narahatlıq yaradır.

Müəllif hesab edir ki, ölkə vətəndaşları  turizmin də inkişafı nəticəsində ölkəmizdə mənzil sahibi olan əcnəbilərin sayının artması düşüncəsindədir:“Nəticədə, Azərbaycanın əmlak bazarında qıtlıq yaranır, tələbatın çox olması qiymətlərin yüksəlməsinə gətirib çıxarır” deyə müəllif vətəndaşların narahatlığını ifadə edir.

Bu vətəndaş narahatlıqları ilə bağlı “modern.az”a danışan ekspertlər isə narahatlığa əsas olmadığını düşünürlər.

Daşınmaz əmlak eksperti Nüsrət İbrahimov qeyd edib ki, 2018-ci ildə xaricilər tərəfindən Azərbaycanda 2 mindən çox mənzil alınıb və bu, öncəki illərlə müqayisədə çoxdur.

Ekpertin deməsinə görə, mənzillərə maraq göstərən xaricilər daha çox Şərq ölkələrinin vətəndaşlarıdır, Azərbaycanın əmlak bazarında isə təklif kifayət qədərdir.

N.İbrahimovun deməsinə görə, sadəcə, mənzilə ehtiyacı olan vətəndaşların alıcılıq qabiliyyəti ilə bağlı problem ola bilər.

“Mənzil almaq, onu kirayə vermək əcnəbilərin hüququdur. Bu, tək Azərbaycanda deyil, bütün dünyada belədir, Onların bu hüququnu məhdudlaşdırmaq qətiyyən olmaz”, -N.İbrahimli belə hesab edir.

İqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli isə bu məsələdə hazırkı durumu qonşu ölkələrlə müqayisə edərək deyir ki, Gürcüstan həmin bizneslə ölkəyə vəsait cəlb etməyə şərait yaradır:

“Məsələn, Batumidə tikilən evlərin ən azı 40 faizi xarici vətəndaşlar tərəfindən alınır. Bu əslində mənfi məqam deyil. Əksinə ölkəyə valyuta daxil olur. Ona görə xariciləri mənzil alışına daha çox cəlb etmək lazımdır ki, investisiyalar artsın”, deyə N.Cəfərli xaricilərin mənzil almasına öz münasibətini ifadə edir.

Ekspertin fikrincə bu məsələdə yeganə torpaq sahəsinin əcnəbilər tərəfindən alınması məhdudlaşdırıla bilər. N.Cəfərli  bu addımın regionlarda hektarlarla torpaq sahələrinin mənimsənilməməsi, torpaq fondunun qorunması baxımından təhlükəsizlik tədbiri kimi dəyərləndirir.