Media-icmal 28.05.20

Daşınmaz əmlak bazarındakı durum, koronavirus pandemiyası ilə bağlı verilən kompensasiyalarda müəmma, dünya neft bazarında yaşananlar və s. medianın aparıcı mövzuları sırasındadır.

Daşınmaz əmlak bazarının “don”u açılır

“Sfera.az” da dərc olunan “Daşınmaz əmlak bazarında aktivlik yüksəlir” sərlövhəli məqalədə müəllif ölkənin əmlak bazarındakı durumu "MBA" konsaltinq və qiymətləndirmə şirkətinin baş direktoru, daşınmaz əmlak üzrə ekspert Nüsrət İbrahimovla dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, bu il Azərbaycanın əmlak bazarında ciddi passivlik hökm sürüb, buna səbəb isə bu ilin mart aynda yaranan devalvasiya ehtimalı və tətbiq edilən sərt karantin tədbirləri olub.

“Tələbim azalmasını şərtləndirən ilk güclü amil mart ayında neftin 2,3 dəfədən çox ucuzlaşması devalvasiya ehtimalını formalaşdırdı.Yazıda vurğulanır ki, 2015-ci ilin təcrübəsini xatırlayan əhali və biznes qurumları manatla olan vəsaiti dollar alışına yönəltdi, bu vəsaitlər daxilində daşınmaz əmlak almaq məqsədilə toplanan pullar da var idi və bu bazarda qiymətin enməsinə təsir göstərdi. Devalvasiya ehtimalı bankların istehlak və biznes kreditləri verməsinə mənfi təsir göstərdi ki, bu da daşınmaz əmlak bazarında  tələbin zəifləməsinə əsas yaratdı”.

Müəllifə görə, daşınmaz əmlak bazarında tələbin azalmasını şərtləndirən digər mühüm amil karantin oldu, belə ki, insanların hərəkət məhduduiyyəti daşınmaz əmlak ticarətinə, əhalinin və biznes sektorunun gəlirilərinin azalmasına, çox sayda iş yerlərinin bağlanmasına səbəb olub.

Müəllifə görə, aprel ayında şərtlər dəyişdi, devalvasiya ehtimalı azaldı, neft ixrac edən ölkələr hasilatın azaldılması ilə bağlı razılaşma əldə etdi və bu amil əhalinin daşınmaz əmlak xərclərini müsbətə doğru dəyişdirdi : “Bakıda aprel ayı ərzində təkrar mənzil bazarında 2,5%, ilkin mənzil bazarında 2,76%, torpaq bazarında isə 9,12%-lik artım qeydə alınıb”.

N.İbrahimov deyir ki, 2020-ci ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 2019-cu ildə daşnmaz əmlak bazaında aktivlik 2 dəfədən çox olub. 

Sahibkar nədən şikayətçidir?

“Azpolitika.info” da dərc edilən “Sahibkarlar və muzdlu işçilərlə bağlı müəmma -cəmi bir ay kompensasiya verilib, sosial ödənişlər tələb olunur” sərlövhəli məqalədə müəllif koronavirus pandemiyası ilə bağlı işsizlərə 190 manat müavinət verilməsi məsələsini gündəmin müzakirəsinə daşıyır.

Müəllifin deməsinə görə, bir sahibkar xidmət sahəsində fəaliyyət göstərdiyini, iki işçinin hər birinə yə görə 150 manat kompensasiya, 2019-cu ildə ödədiyi vergilər həcmində kompensaiya aldığını bildirir: “İkinci ay bu məbləğ verilməyəcək, işçiyə görə verilən 150 manatın 63 manatını sosial müdafiə fondu ödənişi kimi geri alacaq, may ayının 11-dən fəaliyyətə başladıq, iş və dövriyyə çox zəifdir, bu ai kompensasiya verilmir, qazanc olmasa da bütün xərclər sahibkarın üzərində qalır.

“Xərcləri azaltmaq üçün işçilərdən birini ixtisar etmək istədim, hökumətin rəmsi mövqeyinə görə, bunu etmədim. Sahibkara da dəstək olmalıdır ki, iş yerini qoruyub saxlaya bilsin”.

Müəllif yada salır ki, 2020-ci il aprelin 4-də Nazirlər Kabineti koronavirus pandemiyasına qarşı mübarizə üçün tədbirlər planını təsdiq edib, həmin tədbirlər 3 mərhələyə bölünür, ilk mərhələdə pandemiyadan ziyan dəymiş sahələrdə çalşan muzdlu işçilərin əməkhaqqının müəyyən hissəsinin ödənilməsi, fərdi sahibkarlara maliyyə dəstəyi, fəallığın qorunması üçün vergi stimullarının verilməsi nəzərdə tutulur.

Tədbirlər planına görə, müqavilə ilə çalışan 300 min nəfər muzdlu işçiyə aprel-may aylarında 215 milyon manat, fərdi sahbkarlara isə 80 milyon manat bir aylıq ödənişin verilməsi nəzərdə tutulur. Sahibkarın da dediyi odur ki, planda olduğu kimi iki ayın yox, cəmi bir ay üçün kompensasiya verilib.  

Müəllif sahibkara istinadən deyir ki, may ayı başa çatsa da ödəniş olacağı barədə hər hansı məlumat verilməyib.

Bitməyən “neft davası”

“Bizimyol.info” da yer alan “Rusiya ilə Səudiyyə yenə neft məsələsində dil tapa bilmir” sərlövhəli məqalədə müəllif iki ölkə arasında “neft müharibəsi”nin  getdiyi haqda fikirlərini bildirir.

Müəllifə görə, Rusiya ilə Səudiyyə Ərəbistanının neft müharibəsi dünya bazarında balansı pozdu, qiymətlər kəskin aşağı düşdü: “İndi “Brent”in bareli 35-36 dollardan baha satılmır, son vaxtlar qiymət artımı müşahidə edilsə də, deyəsən, proses uzun sürməyəcək”.

Müəllif iddia edir ki, Rusiya ilə Səudiyyə Ərəbistanı yenə neft məsələsində dil tapa bilmir və Rusiya mətbuatının ərəbləri OPEK+ razılaşmasının şərtlərini pozmaq cəhdində qınayır.

Müəllifin deməsinə görə, Rusiya tərəf Səudiyyə Ərəbistanını hasilatın azaldılması müddətini daha iki ay uzatmağın tərəfdarı olmaqda ittiham edir: “Ruslar isə situasiyaya uyğun davranmaq istəyirlər. Hiss olunur ki, Rusiya hasilatın səviyyəsinin uzun müddət aşağı qalmasını arzulamır. Səudiyyə Ərəbistanı məsələyə fərqli yanaşır. Ərəblər hasilatı artırmaq istərdi, amma Asiya dövlətində bazarda təklifin səviyyəsinin yüksək olduğu dövrdə qiymətlərin yetərincə artmayacağını düşünürlər. Deməli, hasilatın azaldılması xətti davam etdirilməlidir. Ərəblər buna görə iyunun 1-dən hasilatı daha 1 milyon barel azaltmağı planlaşdırır”.

Müəllif deyir ki, indi qiymətlər bir az artıb, amma hadisələrin gedişi Rusiyanın tam ürəyincə deyil.