Media-icmal 28.11.18

İxracın təşkililə bağlı fərmanın əhəmiyyəti, quş əti idxlaından asılı olmaq mümkünlüyünün səbəbləri, Yeni il öncəsi otellərdəki qiymətlər, Vergi sisteminə təkliflər və s. məsələlər bugünki (28 noyabr 2018-ci il) medianın aparıcı mövzularındandır...

Bir sənədin əhəmiyyəti

"Azərbaycan" qəzeti "Made in Azerbaijan" brendinin elçiləri" sərlövhəli məqalədə ölkənin ixrac imkanlarınıın artırılmasını dəyərləndirir.

Bu mənada müəllif prezident İlham Əliyevin 2017-ci ildə imzaladığı "Azərbaycan Respublikasının xarici ölkələrdə fəaliyyət göstərən səfirlik və konsulluqlarında ticarət nümayəndələrinin fəaliyyətinin təmin edilməsi haqqında"

Fərmanının əhəmiyyətindən bəhs edir.

Müəllif vurğulayır ki, bu fərman ölkədə istehsal olunan məhsulların geniş çeşidinin xarici bazarlara çıxışının gücləndirilməsi, bütünlükdə ölkənin ixrac imkanlarının artırılması üçün qəbul edilən ən vacib sənədlərdən biridir.

Yazı müəllifi deyir ki, bu sənədə qədər də Azərbaycan brendi altında dünya bazarlarına çıxarılan məhsulların geniş siyahısı mövcud idi: "Lakin sənədin gücü ondadır ki, bu məsələyə yanaşma dövlətin himayəsi, maddi dəstəyi və müasir dünya təcrübəsindən faydalanaraq həyata keçirilməyə başladı".

Müəllif deyir ki, bu sənədin müddəalarından irəli gələrək, ölkənin bütün səfirlik və konsulluqlarına bu istiqamətdə ciddi iş aparmaq tapşırıldı, ticarət nümayəndələrinin maddi texniki bazası təmin edildi, ticarət nümayəndələrinə, onların aparatlarının işçilərinə dövlət qulluqçusu statusu verildi.

Yazı müəllifi vurğulayır ki, bu sahədə realllaşdırılan layihələrin icraçı dövlətin iqtisadi siyasətinin tərkib hissəsi kimi ixracın gücləndirilməsinin diqqət mərkəzində olmasının təsdiqidir: "Artıq bu ilin 9 ayının xarici ticarət sahəsindəki göstəricilərinə görə, bu müddət ərzində 170-dən çox ölkə ilə xarici ticarət əlaqəsi qurmuş, 14,3 milyard dollarlıq məhsul ixrac etmişdir".

Məqalə müəllifi deyir ki, 2025-ci ilə kimi qeyri-neft sektoru üzrə adambaşına düşən ixracın həcmini 450 dollara çatdırmaq əsas hədəfdir, bu isə bütünlükdə ölkənin qeyri-neft məhsulları ixracının 4-5 dəfə artaraq, 5 milyarda çatacağı deməkdir.

Müəllif bu ilin 9 ayı ərzində qeyri-neft sektoru üzrə ixracın 1 milyard 207 milyon dollara çatdığını bildirir.

Yazı müəllifinə görə, ticarət nümayəndəliklərinin təcrübəsi artdıqca ölkənin ixrac coğrafiyası da artaraq daha çox ölkələri əhatə edəcək.

Müəllif ixrac potensialının artmasında "Azexport.az" portalının rolunu xüsusi vurğulayır və 21 aylıq fəaliyyəti dövründə 60-dan çox ölkədən 350 milyon dollara yaxın ixrac sifarişi, 106 ölkədən 885 milyon dollarlıq sifariş qəbul etmişdir.

Yazı müəllifi deyir ki, indiyə kimi 14 ölkəyə 20 ixrac missiyası təşkil edilib, başqa ölkələrdə də ticarət nümayəndələrinin fəaliyyətinə hazırlıqlar gedir: "Belə nümayəndələr isə ölkələrimiz arasında ticarət-iqtisadi əməkdaşlığın inkişafına, "Made in Azerbaijan" brendinin nüfuzunun artmasına xidmət edirlər.

İdxaldan 50% asılı ola bilməyin səbəbi

"Müsavat.com" saytinda isə "Bu problem həll edilməsə, növbəti 5 ildə toyuq ətinin idxalı 50%-ə çata bilər sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif ölkənin quş əti və yumurta ilə təminatında idxaldan kəskin asılılıq yarana biləcəyinin səbəblərini göstərir.

Yazı müəllifinin iddiasına görə, Azərbaycanda diri quşların daşınması dayandırılmasa, növbəti 5 ildə quş əti və yumurta istehlakında idxaldan asılılıq 50%-ə çata bilər.

Müəllif iddia edir ki, bunun səbəbi isə quşların yaydığı xəstəliklərdən ölkədəki orta və iri quşçuluq təsərrüfatlarında quşların tələf olması və bu təsərrüfatların zərərlə işləməsidir.

Məqalədə deeyilir ki, bu zərəri ilbəil iri quşçuluq təsərrüfatlarının maliyyə hesabatlarında və istehsal etdikləri məhsulun həcmində izləmək mümkündür.

"Quş əti təsərrüfatlarının istehsal gücünün artırılması və yeni sahələrin qurulması barədə müntəzəm məlumatlara baxmayaraq, quş əti və yumurtanın çatışmazlığı bazarda tez-tez hiss edilir".

Müəllifin iddiasına görə, hər il sentyabrın sonlarından başlayan köçəri quşların miqrasiyası quş xəstəliklərinin, xüsusilə, quşlar arasında hava-damcı infeksiyalarının baş qaldırdığı dövrdür.

Müəllif əlaqədar dövlət qurumlarının "quş qripi" xəstəliyi ilə bağlı apardıqları monitorinqlərin "vəziyyətin sabit olması" barədə nəticələrinə inamsız yanaşaraq, deyir ki, belə nəticələr quşçuluq müəssisələrinə, quş saxlayan fermerlərə və təsərrüfatlara təsəlli vermir.

Müəllif iddia edir ki, bu, özünü istehlakda da göstərir, naməlum səbəblərdən, dövri olaraq, satış yerlərində quş əti, yumurta "yoxa çıxır", olanlar isə tələbi ödəmədiyi üçün bahalaşır.

"Qıtlıq və onun aradan qalxdığı müddət naməlum səbəbdən deyil, məhz xəstəlik nəticəsində baş verən kütləvi tələfolmaya işarədir. Əks halda, bu qədər istehsal gücü müqabilində, belə qıtlıq yaranmazdı", - deyə müəllif qıtlığın əsas səbəbinin xəstəlik olmasında israr edir.

Müəllifə görə, köçəri quşların ölkəyə xəstəlik gətirməsində hansısa aidiyyatı qurum günahkar deyil, amma fermerlərin və təsərrüfatların virusa yoluxmuş və ya yoluxma təhlükəsi olan diri quşları uzaq məsafələrə nəzarətsiz daşıması həmin nəzarətçi qurumların günahıdır.

Müəllif deyir ki, əhalinin insan orqanizmi, xüsusilə uşaqların inkişafı üçün vacib, qiymətcə daha sərfəli olan quş əti və yumurta ilə müntəzəm təmini üçün diri quşların ölkə ərazisində daşınması və satışı dayandırılmalıdır.

Müəllif iddia edir ki, bu addım istehlakçıları da, istehsalçıları da həm xəstəliklərdən, həm də idxal asılılığından qoruyar.

İki günlük istirahətə üç aylıq orta aylıq maaş xərci

"Baku.ws"də isə "Azərbaycan otellərində fantastik Yeni il qiymətləri (Siyahı)" sərlövhəli məqalə diqqət cəlb edir.

Müəllif təqribən bir aydan sonra ölkəyə Yeni il gələcəyini deyərək, bu bayramla bağlı otel və restoranlardakı qiymətləri təqdim edir.

Müəllif deyir ki, bu il Yeni il şənliyi təşkil olunan otellər daha çox Qəbələ, Quba, Qusar və Şamaxıda yerləşən otellərdir.

Yazı müəllifi deyir ki, qiymətlər iki nəfər üçün hesablanaraq hazırlanıb, belə ki, otellərin çoxunda 3 yaşa qədər uşaqlar üçün ödəniş tələb olunmur, 4-18 yaşlı uşaqlar üçün böyüklər üçün nəzərdə tutulan qiymətlərin 70%-i tələb edilir.

"Quba Palace Hotel" - iki gün (yəni 31 -2 dekabr) iki nəfər üçün 1600 manata başa gəlir. "Bu qiymətlərə oteldə gecələmək və səhər yeməyi daxildir. Yalnız 31 dekabrda 3 dəfə yemək veriləcək. Burada 6 yaşdan yuxarı uşaqlar üçün 300 AZN tələb olunur".

Müəllifin sözlərinə görə, "Samaxi Palace Sharadil"də işə iki nəfər üçün 1280 AZN tələb olunur. 31 dekabr - 2 yanvar qala gecəsi, şou olacaq, 6 yaşdan yuxarı uşaqlar üçün 200 manat ödəmək lazımdır.

Müəllifə görə, "Sakit Göl Hotel"də isə yeni il masası 1000-1200 manat arasında dəyişir, 6 yaşa qədər olan uşağa bəzi xidmətlər pulsuzdur, 6-11 yaş üçün isə qiymət bir gün üçün 30 manat, 12 yaş uşaqlar üçün isə 60 manat təşkil edir.

Müəllif vurğulayır ki, "Marxal Resort & Spa"da bu qiymət 1290 manatdır, 6 yaşlı uşaqlar üçün 234 AZN ödəmək lazımdır.

Yazı müəllifinin sözlərinə görə, "Qafqaz Sport Hotel"də isə iki nəfərlik və iki günük istirahət 1384, "Qalaaltı Hotel & Spa Şabran"da 1080, "Qafqaz Riverside Resort Hotel"də isə 1040 manata başa gəlir.

Müəllif vurğulayır ki, "Qafqaz Karvansaray Hotel"də iki nəfər üçün istirahətə 709 AZN tələb olunur, bu pula səhər yeməyi və 31 dekabr qala gecəsi, şou daxildir, uaşqlar üçün yaşından asılı olaraq əlavə pul ödənişləri edilir.

Daha maraqlısı budur ki, "Gabala City Hotel" də iki nəfər üçün 102 AZN tələb olunur, amma yeni il şənliyi olmayacaq, bununla belə 6 yaşdan 12 yaşa qədər uşaqlar üçün 9 manat, 12 yaşdan yuxarı uşaqlara görə isə 19 manat əlavə ödəniş tələb edilir.

Bahalı ƏDV

"Oxu.az"da isə "Deputat: ƏDV-nin faizi çox yüksəkdir" sərlövhəli məqalə diqqət cəlb edir.

Müəllif məqalədə yeni vergi tətbiqi dərəcələri ilə bağlı deputatların mövqlərinə yer verir.

Deputat Vahid Əhmədov Vergi Məcəlləsinə dəyişikliklərin mühüm əhəmiyyət daşıdığını desə də, ən çox diqqət çəkən məsələnin qeyri-dövlət sektoruna aid edilən vergi ödəyicilərində işləyən və aylıq gəlirləri 8 min manatadək olan fiziki şəxslərin vergiyə cəlb edilməməsini göstərir.

V.Əhmədov qeyri-dövlət sektoru ifadəsinə yenidən baxılmasını tövsiyə edir: "Hansı qurumlar bura daxil olacaq? Bəzi təşkilatlar var ki, səhmlərinin bir qismi dövlətə, bir hissəsi fərdi şəxslərə məxsusdur. Qeyri-dövlət məsələsi qanunda açıq göstərilməlidir. Bununla yanaşı, Azərbaycanda elə satış mərkəzi var ki, sənəd vermir. Sahibkar işinin getməsi üçün alış-veriş etməlidir".

Eyni zamanda deputat V.Əhmədov hesab edir ki, hazırda əlavə dəyər vergisi faizi çox yüksəkdir və bütün məhsullara 18 faiz vergi tətbiq edilməsinin fəlsəfəsi aydın deyil.

Müəllif deyir ki, deputat Çingiz Qənizadə vergi sahəsində islahatların davam etməli, vergilərin isə ədalətli olmasının vacibliyini vurğulayıb: "Azərbaycan vətəndaşları da bilməlidirlər ki, vergi ödəməyin özü də bir mədəniyyətdir. Amma bu mədəniyyət o zaman işləyəcək ki, vergi ədalətli olsun".

Müəllifin sözlərinə görə, deputat vergilər naziri Mikayıl Cabbarova belə bir sual da ünvanlayıb ki, Vergilər Məcəlləsinin 13-cü maddəsində vergi ödəyicilərinin ailə üzvləri sırasına ər-arvadlar, valideynlər, övladlar və övladlığa götürülmüş şəxslər, vərəsələr, doğma (ögey) bacılar (qardaşlar) daxil olunsalar da, nəvələr daxil edilməyiblər.

Deputat hesab edir ki, Azərbaycanda ailəyə, anaya, ataya, nəvəyə münasibət amamilə fərqlidir, bəzən illərlə baba, nənə ilə yaşayan nəvələr bu ailənin üzvləri sırasında qeyd olunmurlar: "Gələcəkdə bu məsələyə ya aydınlıq gətirilsin, ya da nəvələr ailə üzvləri sırasına salınmaqla boşluq aradan qaldırılsın", deyə deputat təklif səsləndirib.