Media-icmal 29.06.20

Koronavirus pandemiyası ilə mübarizə medianın aparıcı mövzusu olaraq qalır.

Bu virusla müabrizədə cərimə və qınaq tətbiqinə baxış, virusun yox ola bilməsi şərtləri, virusa yoluxmanın simptomsuz keçirilməsinin təhlükəlilyi, təbii artımın azalması və s. məsələlər medianın aparıcı mövzuları sırasındadır.                        

Deputat  cərimə və qınaq tərəfdarıdır

“Yap.org.az” saytında yer alan “Pərvin Kərimzadə: Hər birimiz vətəndaş olaraq öz məsuliyyətimizi anlamalı və qaydalara hamılıqla əməl etməliyik” sərlövhəli məqalədə deputat Pərvin Kərimzadənin koronavirus pandemiyasına qarşı mübarizəyə dair fikirlərinə yer verilib.  

Müəllif bu virusa qarşı mübarizədə bu ilin mart-aprel aylarında Azərbaycanda görülmüş tədbirlərin səmərə verdiyini, sonradan isə sərt tədbirlərin yumşaldılmasının əks effekt göstəridiyini deyir.

Deputat iyunun 20-dən yenidən sərtləşdirilmiş karantin rejiminin tətbiqini vətəndşaların biganəliyinin və laqeydliyinin nəticəsi hesab edir.

P.Kərimzadə bu düşüncədədir ki, bu gün vətəndaşlar verilən tövsiyələrə tam məsuliyyətlə yanaşmır, maskadan istifadə etmir, sosial məsafə gözləmir, gigiyenik qaydalara əməl etmir.

Deputata görə, qapalı məkanlarda  maska taxmayanlara cərimə tətbiq olunması lazımdır: “Bir də ki bu adamlara qarşı ictimai qınaq olmalıdır. Qapalı yerlərdə maska taxmayana qarşı, əlbəttə ki, cərimə tətbiq edilməlidir. Amma, eyni zamanda, bunu görən başqa vətəndaş onu tənbeh etməlidir, onu başa salmalıdır”.  Onun fikrincə, belə şəxslərə qarşı ictimai qınaq da olmalıdır, cərimələr də.

Deputat hesab edir ki, hər kəs yüksək qətiyyət göstərərək karantin qaydalarına riayət etməli, müvafiq yerlərdə tibbi maskadan və digər qoruyucu vasitələrdən istifadənin məcbur olduğunu yaddan çıxarmamalıdır.

Əhalinin 60 faizi yoluxacaq?

“Yenisabah.az” saytında yer alan “Əhalinin 60 faizi koronavirusa yoluxacaq” sərlövəhli məqalədə tanınmış həkim Vasif İsmayıl Azərbaycanda koronavirusla bağlı vəziyyəti dəyərləndirir.

V.İsmayıla görə, ölkədə koronavirusa yoluxanların sayının kəsin artmasının səbəbi sosial məsafə və karantin qaydalarına tam əməl olunmamasıdır.

Onun fikrincə, virusun qarşısını almaq üçün maska taxmaq, sosial məsafəni gözləmək, gigiyenik qaydalara əməl etmək lazımdır.

Koronavirus xəstələrinin ev şəraitində müalicə olunmalarına gəlincə, V.İsmayıl bunu mümkün sayır: “Sadəcə olaraq, ev şəraitində müalicə alanlar xüsusi olaraq diqqətli olmalı, həkimin bütün göstərişlərinə əməl etməlidirlər. Bütün bunlara diqqət etsələr, evdə müalicə də effektli ola bilər.”

İnsanlarn maska taxmaq istəməməsini V.İsmayıl belə şəxslərin maskanın virusdan qoruyacağına inanmamaları, bəzi ziddiyətli fikirlərin onlarda müəyyən şübhələr yaratması ilə izah edir.

Koronavirusun nə vaxta kimi davam edəcəyilə bağlı isə V.İsmayıl deyir: “Əhalinin 60 faizi koronavirusa yoluxub sağalandan sonra ya virus yox olacaq, ya da bizim içərimizdə yaşamağa davam edəcək. Amma içimizdə yaşasa da bizə ziyan vura bilməyəcək. Bi virus 2021-ci ilin ilk aylarına qədər davam edəcək.

Simptomsuz keçirənlər daha təhlükəli…

“Sfera.az” da yer alan “Koronavirusu simptomsuz keçirənlər daha təhlükəlidir” sərlövhəli məqalədə Azərbaycanın baş infeksionisti Cəlal İsayev bu məsələni şərh edir.

Onun deməsinə görə, heç bir klinik əlamət qeydə alınmayan, lakin test cavabı müsbət çıxanlar digərləri üçün çox təhlükəlidir: “Onlar təcrid olunmalıdırlar. Həmin şəxslər həm ev, həm də xəstəxana şəraitində təcrid oluna bilərlər”.

C.İsayev qeyd edib ki, hazırkı dövrdə onların evdə təcrid olunması məsləhət görülür: “Çünki çarpayı fondunda yer azalıb. Həmin şəxslər yalnız həkim icazə verəndən sonra evdən çıxa bilərlər. Yeddi gündən sonra onlardan analiz götürülür. Sonra təkrar test aparılır. Cavablar mənfi olarsa, xəstəxanada olanlar yalnız 14 gündən sonra evə yazıla bilərlər. Ümumilikdə isə test cavabları iki dəfə mənfi olandan sonra onlar ətrafdakılar üçün təhlükə törətmirlər və normal həyatlarına qayıda bilərlər”, -  baş infeksionist bildirib”.

Onun deməsinə görə, yoluxanların 70 faizində xəstəlik heç bir əlamət büruzə vermədən keçir. Həmin şəxslər ətrafdakılar üçün təhlükəli olurlar. Belə ki, onlarda heç bir simptom olmur, gündəlik fəaliyyətlərini davam etdirirlər və xəstəliyi daha çox yayırlar.

Təbii artım azalır

“Azadlıq-info.az” da “Əhalinin təbii artımı azalır” sərlövəhli məqalədə iqtisadçı Samir Əliyevin bəhs olunan problemlə bağlı dşüüncələrinə yer verilib.

iqtisadçı rəsmi statistic göstəricilərə istinadən bildirir ki, 2020-ci ilin  yanvar-aprel aylarında ölkə üzrə doğum ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 22% azalıb.

“2019-ci ilin ilk 4 ayında doğum səviyyəsi 44,7 min nəfər olduğu halda 2020-ci ilin analoji dövründə bu göstərici 34,8 min nəfərə düşüb. Doğumun azalması fonunda ölüm halları 1,9% artıb. Əvvəlki illə müqayisədə bu il ölənlərin sayı 387 nəfər çox olub”,- iqtisadçı bildirir.

Onun deməsinə görə, ölüm hallarının artmasını pandemiya ilə əlaqələndirmək mümkün olsa da doğumun heç bir halda bu qlobal bəla ilə əlaqəsini tapmaq mümkün deyil. Doğumun azalması, ölümün artması nəticəsində ölkə üzrə təbii artım 42% azalıb.

Müəllifə görə, pandemiya ilə bağlı toy şənliklərinin kütləvi təxirə salınması  buna öz təsirini göstərir. “Təəssüf ki, pandemiya təbii artıma neqativ təsirini (məsələn, toyların təxirə salınması) gələn ilin əvvəllərində görə biləcəyik. Ən azı nikahların 25% azalması bunu deməyə əsas verir”.

Doğulanların 53,1 faizinin oğlan, 46,9 faizinin qız olmasına diqqət çəkən  iqtisadçı deyir ki, balansın oğlanların xeyrinə pozulması artıq gələcək üçün başqa bir böhranın əsasının qoyulmasıdır.