Media-lcmal 08.08.2016

Regional münasibətlər, Mərkəzi Bankın uçot dərəcəsini qaldırmasının manatın məzənnəsinə mümkün təsiri, ölkə stadionlarının durumu bugünkü medianın aparıcı mövzusudur.

Regional əməkdaşlıq müstəvisi

“Azərbaycan” qəzeti “Regional əməkdaşlığa böyük töhfə” sərlövhəli məqalə ilə

(http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=102496) ilə çıxış edib.

Məqalə Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin və Azərbaycana səfərləri başlamış  İran və Rusiya prezidentləri Həsən Ruhani və Vladimir Putinin birə fotoları fonunda dərc olunub.

Məqalədə müəllif Azərbaycanın praqmatizmə və qarşılıqlı faydalılığa söykənən xarici siysət yürütdüyünü bildirir, çoxqütblü əməkdaşlığa üstünlük verən ölkələrin tez bir zamanda qarşıya qoyduğu bütün məqsədlərə yetişdikləri vurğulanır. Müəllifin fikrincə, bu siyasətin qarşısında duran əsas strateji vəzifə Azərbaycanın müstəqilliyini daha da möhkəmləndirmək və bütün sahələr üzrə onu dünyanın inkişaf etmiş ölkələri sırasına çıxarmaqdır. Müəllif fikrini daha da əsaslı göstərə bilmək üçün dövlət başçısı İlham Əliyevdən belə bir sitat da gətririr: “Biz Azərbaycanda güclü, özünə güvənən, müstəqil dövlət qururuq. Bu dövlət əbədi yaşamalıdır və uğurla yaşamalıdır”.  

Bu mənada müəllif Azərbaycanın regional müstəvidə Rusiya və İranla münasibətlərinin durumuna  aid düşüncələrinə yer verir. Müəllif deyir ki,  Azərbaycanın adı çəkilən dövlətlərə münasibətlərinin ölkəmizin milli maraqlarına uyğun istiqamətdə təşəkkül tapması ulu öndər Heydər Əliyevin müəllifi olduğu xarici siyasət kursunun mahiyyətindən irəli gəlir. Müəllif hesab edir ki, Azərbaycan Cənubi Qafqazda Rusiya ilə bərabərhüquqlu münasibətlər sistemi yaradan yeganə ölkədir. Müəllif fikrini əsaslandırmaq üçün bu ilin aprelində Qarabağ cəbhəsində baş verən hadisələr, Rusiya rəsmilərinin Azərbaycana səfərlərini göstərir.

Müəllif  İranla da uğurlu xarici siyasət yürüdüldüyünü deyir. Qarabağ məsələsinə münasibətdə İranın Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəklədiyi qeyd edilir. Müəllif vurğulayır ki, “Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizi” layihəsinin icrası fonunda ikitərəfli əlaqələr daha da möhkəmlənir.

Müəllifin fikrincə, Rusiya və İrana münasibətdə Azərbaycan xarici siyasəti aşağıdakı düstur üzrə inkişaf edir: “Azərbaycan dövlət müstəqilliyi qazandıqdan sonra Rusiya və İranla milli maraqlarına uyğun əməkdaşlıq əlaqələri qurub və bu əməkdaşlıq qarşılıqlı etimada əsaslanaraq inkişaf etdirilir”. 

Manatın ucuzlaşması səbəbi 

“Azadlıq” qəzeti “Mərkəzi Bank manatı xilas edə biləcəkmi?” sərlövhəli məqalədə (http://www.azadliq.info/150596.html) Mərkəzi Bankın manatın uçot dərəcəsinin 2,5 faiz bəndi qaldırmasını ekspert Samir Əliyevlə müzakirə edir. 

Məqalədə deyilir ki, Mərkəzi Bank bu addımı ölkədə makroiqtisadi sabitliyin təmin olunması məqsədilə atması ilə izah edir. 

Bankın açıqlamasında deyilir: “Uçot dərəcəsinin qaldırılması pul bazarında real faiz dərəcələrinin milli valyutada yığımları stimullaşdıran səviyyədə formalaşmasına təsir etmək və beləliklə də manata olan inamın artmasına şərait yaratmaq məqsədlərini daşıyır”.

Bu addımın bir səbəbi də manatın məzənnəsinin dollara nisbətdə möhkəmləndirilməsidir. Bəs, bu addım xeyir gətirəcəkmi?

Ekspert Samir Əliyev xatırladır ki, hələ bir müddət öncə Mərkəzi Bank uçot dərəcəsini 7.5-ə qaldıran zaman ekspertlər demişdilər ki, proses bununla bitmir. Bu baxımdan S.Əliyev uçot dərəcəsinin bundan sonra da qaldırılmasını istisna etmir. “Növbəti addımda uçot dərəcəsinin 10%-ə qaldırılması da istisna deyil. Bu addımın atılmasının səbəbi yüksək inflyasiyadır, rəsmi göstəricilər bu dərəcənin 10 faizdən çox olduğunu deyir. Amma qeyri-rəsmi göstəricilər bu rəqəmin daha yüksək olduğunu deməyə əsas verir”.

Ekspertə görə, ölkədə inflyasiya mövcuddur, bunun qarşısını almağın yollarından biri Mərkəzi Bankın pul kütləsinin həcmini məhdudlaşdırmasıdırsa digəri uçot dərəcələrini qaldırmasıdır. Ekspert deyir ki, manatın ucuzlaşmasının səbəbi heç də uçot dərəcəsi ilə bağlı deyil, ucuzlaşmanın səbəbi dollara tələbatın yüksək olmasıdır. O qeyd edir ki, ölkəyə gələn valyuta ölkədən çıxan valyutadan azdır. Bu isə manatı ucuzlaşdıran əsas səbəbdir.

Ingilis çağırın...

“Yeni Müsavat” qəzeti “Stadionlarımızın bərbad durumu: xərclənən pullar ara edir?”( http://musavat.com/news/idman/stadionlarimizin-berbad-durumu-xerclenen-pullar-hara-gedir-fotolar_368684.html)  sərlövhəli məqalədə stadionların mövcud durumunu araşdırır.

Müəllif deyir ki, ölkənin hava iqlimi ən mükəmməl stadionların yaradılması üçün əlverişlidir. Amma bir çox sahədə olduğu kimi, bu məsələdə də iş peşəkarlara yox, naşılara verildiyi üçün nəticə ortadadır. Müəllif  stadionların durumu ilə bağlı belə deyir: “Bəziləri hələ də anlamayıblar ki, futbol palçıqlı arenada yox, ot örtüyü olan stadionlarda oynanılır”.

Müəllif  istər "Bakcell Arena"da, istər Tofiq Bəhramov adına respublika stadionunda, istərsə də Olimpiya stadionunda bu problemin olduğunu deyir. Bu arenaların qazonlarına baxan şirkətlərdəki mütəxəssislərin bilgilərinin yetərli olmadığı vurğulanır. 

Müəllif bildirir ki, dəfələrlə belə hallar olsa da, durum dəyişmir, bəzən hətta "Bakcell Arena"nın ot örtüyünə yaşıl görünsün deyə rəng vurublar.Tofiq Bəhramov adına respublika stadionundakı qazona may ayında dəyişiklik olundusa da yenə də xeyir yoxdur.

Müəllif deyir ki, bir "Qəbələ"dəki stadionda ot örtüyü mükəmməldir, orada isə ingilis mütəxəssislər çalışır və paytaxtdakı 3 əsas stadionda dəyişiklik etmək üçün həmin ingilislərdən istifadə etmək lazımdır.