Mənzilin bir neçə alıcıya satışı ilə bağlı fırıldaqlar yenidən aktuallaşıb

Bakı/12.05.22/Turan: Son vaxtlar yenidən tikinti şirkətlərinin bir mənzili bir neçə nəfərə satması məsələsi çox aktuallaşıb. Aprel ayında «Sahil-S İnşaat» Mənzil Tikinti Kooperativin (MTK) rəhbəri bu iddia ilə həbs olunub.

Mayın 6-da isə «Star-M» MTK-nın sədri və eyni zamanda “ŞANS” MTK-nın faktiki rəhbəri 2018-2021-ci illər ərzində rəhbərlik etdiyi kooperativlərin inşa etdiyi yaşayış binalarında mövcud 17 mənzilin saxta müqavilə və maliyyə arayışlarının tərtib edilməsi yolu ilə 36 nəfər şəxsə, eləcə də satılması qanunvericiliklə qadağan edilmiş 7 qeyri-yaşayış sahəsinin mənzil qismində eyni üsulla 14 nəfər şəxsə satılmasında ittiham olunub.

Bakı sakini Eldar Yusif   bildirib ki, 2018-ci iıdə «Sahil-S İnşaat» MTK-dən mənzil alıb: «4 il əvvəl bu şirkət ev tikməyə başladı. Elə həmin il firma bankında maliyyə arayışı əsasında orada ev almışam və sonra məlum olub ki, məndən başqa bu ev başqa iki nəfərə satılıb. Onlar bu mənzili hansı sənəd əsasında aldıqları məlum deyil».

Vətəndaş deyir ki, evin tikintisində çoxsaylı podratçılar iştirak edib: «Onlar da qanunsuz şəkildə verilən maliyyə arayışları əsasında müxtəlif yollarla dəfələrlə satış həyata keçiriblər. Lakin onların heç biri məsuliyyətə cəlb olunmayıb».

Onun sözlərinə görə, MTK-nın özünün rəhbərliyi həbs olunsa da, öz pulunu geri ala bilmir.

O qeyd edib ki, aldadılan şəxslərin çoxu kirayədə qalır və aldıqların məvacibin böyük hissəsi kirayə puluna gedir.

Baş Prokurorluqdan Turan-a bildirilib ki, 2019-2021-ci illərin ərzində tikinti dələduzluğu ilə bağlı 20-dən artıq iş İstintaq idarəsi tərəfindən istintaqı tamamlanaraq məhkəməyə göndərilib.

Qeyd olunub ki, müraciətlərin hamısı obyektiv araşdırılır və əsaslı şübhələr müəyyən edildiyi halda cinayəti törətmiş bütün təqsirkar şəxslərin müəyyən edilərək cinayət məsuliyyətinə cəlb olunması istiqamətində intensiv istintaq hərəkətləri həyata keçirilir.

Daşınmaz əmlak və inşaat üzrə ekspert Elnur Azadov Turan-a bildirib ki, son illər şirkətlər tərəfindən eyni mənzillərin bir neçə nəfərə satması halları azalıb: «Bu hallar əsasən 2007-dən başlayaraq 2018-ci ilə qədər çox olmuşdu. 2018-ci ildə Mülki Məcəllədə bir balaca düzəlişlər oldu, tikinti şirkətləri bir az rəsmiyə keçdilər və dələduzluqla məşğul olan şirkətlərin rəhbərləri artıq tutulurdu. Bu da müəyyən qorxu yaratdı».

Ekspert deyir ki, qanunda müəyyən boşluqlar var: «Həmin şirkətlər boşluqları tapıb özlərinə sərf edən müqavilələr imzalayırdı».

Onun sözlərinə görə, aprel ayında təsdiqlənən korrupsiyaya qarşı mübarizənin gücləndirilməsinə dair 2022-2026-cı illər üçün Milli Fəaliyyət Planında tikinti şirkətləri tərəfindən satılan mənzillərin reyestri olacaq: «Bu korrupsiya sisteminə nəzarət üçün yaranır».

İqtisadçı Natiq Cəfərli deyib  ki, bu məsələdə qanunvericilikdə ciddi boşluqların olmasının ciddi rolu var: «Bundan da sui-istifadə halları var. Çünki binanı təhvil verilmədən mənzillərin satılması qadağan deyil. Mənzil tikinti kooperativləri hətta evin təməli qoyulanda belə tikilməyən mənzilləri sata bilirlər».

Onun sözlərinə görə, alqı-satqı prosesi öz möhürləri ilə möhürlənmiş adi kağız parçası əsasında aparılır: «Vətəndaşların çoxu öz hüquqlarını bilmir və hüquqi qüvvəsi olmayan kağız parçası ilə mənzil aldıqlarını düşünürlər. Qanunvericiliklə isə yalnız çıxarışı olan mənzillər satıla bilər. Amma iş orasındadır ki, MTK-ların daxili müqavilələrlə də mənzil satışına qadağa yoxdur və şirkətlər bundan sui-istifadə edir».

Ekspertin fikrincə, bu vəziyyətdən iki çıxış yolu var: «Bir çox ölkələrdəki kimi dövlət reyestrinə düşməyən binalarda mənzillərin satışı qadağa oluna bilər. Bununla bağlı qanunvericiliyə əlavə dəyişikliklərə ehtiyac var. Yaxud da Fövqəladə Hallar Nazirliyi binaların təhvil prosesini tezləşdirməlidir. Qurum təhvil prosesini həddindən artıq gecikdirir. Bu gün Bakıda minlərlə vətəndaş illərdir təhvil alınmayan binalarda yaşayır».

İqtisadçı qeyd edib ki, Azərbaycanda böyük layihələri həyata keçirən tikinti şirkətlərin arxasında həmişə hansısa dövlət məmuru durur: «Bunsuz təəssüf ki, biznes qurmaq ya mümkün deyil, ya da həddindən artıq çətindir. Məmurlara arxalanan iş adamlarının və ya başqalarının adına açılmış məmur şirkətlərinin daha rahat və cəzasız davranmasının şahidi oluruq».--0--