Müasir məsafədən təhsil sistemi olmadan yeni tədris ili başlayır

Bakı/31.08.20/Turan: Avqustun 29-da Azərbaycan Nazirlər Kabineti qərarını açıqlayıb: sentyabrın 15-dən etibarən orta məktəblərin ibtidai siniflərində dərs başlayacaq. Oktyabrın 1-də və 15-də orta və yuxarı sinif şagirdləri təhsilə başlayacaqlar. Amma payızda koronavirusa yoluxma halları artarsa, əyani təhsil yenidən dayandırıla bilər. Bu, baş verməsə belə, orta və yuxarı siniflər, bu il martın əvvəllərindən olduğu kimi, vaxtaşırı onlayn rejimdə təhsil alacaqlar.

Peşə liseylərində və kolleclərdə məsafədən təhsil oktyabrın 1-nə qədər davam edəcək, sonra yenə də koronavirusa yoluxma hallarından asılı olacaq: orta peşə təhsili üçün də məsafədən təhsilin aktuallığı davam edir.

Ali məktəblərdə də vəziyyət eynidir.

Pandemiyanın yeni dalğası olarsa, vəziyyətdən çıxış üçün məsafədən təhsil davam etdiriləcək.

Təhsil naziri bildirib ki, valideynlərin istəyindən asılı olaraq uşaqlar əyani dərslərə getməyə və məsafədən təhsil ala bilərlər. Məktəblərdə yoluxma halları artarsa, həm ayrı-ayrı siniflər, həm də bütünlükdə məktəblər üçün karantin tətbiq edilə bilər.

Valideynlərin məsafədən təhsil haqqında fikirləri fərqlidir. Rəyi soruşulan məktəbli valideynləri əyani təhsilin tərəfdarı olduqlarını bildiriblər. “Məsafədən təhsil baha başa gəlir. İki uşağım var, amma evimizdə kompüter yoxdur. Ailəmizin hələlik noutbuk almağa gücü çatmır. Televizorda videodərslər yaxşıdır. Amma, məsələn, ötən tədris ilinin sonunda məktəb müəllimləri onlayn bilik yoxlaması təşkil ediblər. Və bu, problemlər yaradıb. Eyni vaxtda smartfonumu hər iki uşağa verə bilmirdim və müəllimlərdən yoxlamaları ayrı-ayrı vaxtlarda keçirməyi xahiş etməli olurdum. Müəllimlər üçün də çətindir. Uşaq çoxdur, onlar da öz valideynlərinə uyğunlaşmalıdırlar”, deyə Bakı sakini Günay İsmayılova bildirib.

Fərdi repetitorluqla məşğul olan biologiya müəlliməsi Fəridə Ağasiyeva Turana bildirib ki, bəzi valideynlər ona görə onlayn dərsləri seçirlər ki, uşaqlarını məktəbə və repetitorun yanına göndərmək üçün gündəlik nəqliyyat xərcləri çəkməli olmurlar, uşaqlar yolda yorulmur, uzaqda olan müəllimlə axşam saatlarında, istirahət günləri və hətta xəstə olduqda belə dərs keçə bilirlər. Bakı məktəblilərinin çoxları şəhərdən kənarda, bağ massivlərində yaşayırlar. Onlar üçün hər gün şəhər məktəblərinə gedib-gəlmək ağır yükdür.

F.Ağasiyeva deyir ki, repetitor kimi işlədiyi uzun illər ərzində ilk dəfədir Azərbaycanın uzaq rayonlarında yaşayan şagirdlərdən qrupları yığılır. Əvvəllər bu uşaqların valideynləri onların paytaxt repetitorları ilə hazırlaşıb ali məktəbə daxil olması üçün Bakıda onlar üçün kirayə mənzil tutmaq məcburiyyətində idilər. İndi belə zərurət yoxdur. Qənaət edilən pulla isə noutbuk və internet almaq olar.

Valideynlər seçə bilirlər: məktəblərdən uzaqda yaşayanlar məsafədən təhsilə üstünlük verirlər. Amma problem ondadır ki, məsafədən təhsilin yarım il məcburi tətbiqinə baxmayaraq, təhsil sistemi onlayn təhsilə hazır deyil.

Onlayn təhsil sahəsində ekspert, Tusi adına Pedaqoji Universitetin dosenti İlham Əhmədov Turan-la söhbətində bildirib ki, hələ martda Təhsil Nazirliyinə yeni tədris ilində təhsilin məsafədən keçiriləcəyi, buna hazırlaşmaq zərurəti barədə xəbərdarlıq etmişdi. Amma ötən beş aydan doğru istifadə olunmayıb.

“Hazırda Təhsil Nazirliyi məsafədən təhsilin keyfiyyət standartlarını qəbul etmədən, məsafədən təhsilin keyfiyyəti barədə danışır. Təhsil Nazirliyi Boloniya prosesində iştirak etdiyi 15 il ərzində öz işinin keyfiyyətinin menecmenti mexanizmini yaratmayıb. Heç bir Azərbaycan universiteti Beynəlxalq Keyfiyyət Agentliyində akkreditasiyadan keçməyib. Eşitdiyimə görə, Təhsil Nazirliyində buna bənzər Agentlik yaradılıb, amma onun işi görünmür. Azərbaycanda əyani təhsilin keyfiyyəti aşağıdırsa, onlayn təhsilin keyfiyyəti necə ola bilər?”, deyə Əhmədov sual edir.

O qeyd edib ki, məsafədən təhsilin keyfiyyəti 1 – təhsili elektron idarəetmə sisteminin keyfiyyəti, 2 – məzmun keyfiyyəti ilə ölçülür.

Birinci parametr üzrə ölkədə təcrübə yoxdur, təcrübə qazanmaq üçün bizə hələ 10 il lazımdır. İkinci parametr üzrə təcrübə var. Bu təcrübə təhsilin məzmunun və metodikasının dəhşətli vəziyyətindən ibarətdir. Bilmək istərdim, Təhsil Nazirliyi məzmunlu təhsil, elektron dərsliklər, metodika, xüsusi portalların yaradılması üçün nə edib?

Bizim ən yaxşı universitetlərimizdə məsafədən təhsil sistemi yaradılmayıb. Deyirlər ki, ali məktəblərin bunun üçün vəsaiti yoxdur. Niyə xaricdə universitetlər milyardlarla dollar qazanır, rektorlar isə əmək haqqı ilə yaşayır, Azərbaycanda isə universitetlərin büdcəsi boşdur, əvəzində rektorlar milyarderdir? Çünki dövlətin təhsil müəssisələrinin inkişafı üçün ayırdığı vəsait rəhbərliyin ciblərinə gedir, vəsaitin doğru xərclənməsini izləməli olanlar isə bunu etmirlər. Buna görə də Azərbaycanın aparıcı universitetlərində belə məsafədən təhsil yoxdur və ya olan da çox pisdir, deyə İ.Əhmədov bildirib.

Təhsil Nazirliyinin mətbuat xidmətinin rəhbəri Cəsarət Valehov Turan-la söhbətində bildirib ki, problemlərin olduğu ilə razıdır. Amma dünyanın bütün ölkələrində problemlər var. Valehovun qızı ABŞ-da universitetdə təhsil alır. O, yayda orada olub və ali məktəbin dərslik, məsafədən təhsilin proqram təminatı, tələbələrin məişət şəraiti ilə bağlı nöqsanları necə həll etməyə çalışdığını müşahidə edib.

“Biz təhsil müəssisələrinə dərsliklərin məzmununun təkmilləşdirilməsi haqqında göstəriş vermişik, müəllimlər onlayn dərslə bağlı xüsusi kurslar keçiblər. Məsafədən təhsil bütün dünya üçün yeni təzahürdür və Azərbaycan da mövcud çətinliklər nöqteyi-nəzərdən nadir ölkə deyil”, deyə Təhsil Nazirliyinin nümayəndəsi qeyd edib. -0-