Repetitorlardan 20 faiz verginin tutulması məlumatı təsdiqini tapmır

Bakı/21.09.21/Turan: Bu günlərdə sosial şəbəkələrdə repetitorluq fəaliyyəti ilə məşğul olan müəllimlərin gəlirlərinin 20 faizinin vergi şəklində tutulması ilə bağlı iddialar yayılıb. Bu iddialar doğrudursa, bu, repetitorların gəlirlərinə və qiymətlərinə necə təsir edəcək? Azərbaycanda repetitorluq ali məktəblərə imtahanların test üsuluna keçəndən sonra geniş yayılıb.

Hələ 2015-ci ildə vergilər nazirinin sabiq birinci müavini Natiq Əmirov mətbuat konfransında bildirmişdi ki, araşdırmalara görə, bəzi sahələrdə vergiqoyma zəifdir, çoxlu vergidən yayınma halları var: «Dayələr, repetitorlar, şou-biznes nümayəndələri və digər sahələrdə gəlir və xərclərin uçotundan yaranan vergiqoyma problemləri mövcuddur».

Ekspertlər də bildirirlər ki, repetitorların çoxu evdə fəaliyyət göstərdiklərinə görə  heç bir vergi ödəməsinə cəlb edilmir.

Azərbaycan dili və ədəbiyyat fənni üzrə repetitor Günay İsmayılova, ümumiyyətlə, repetitorluq fəaliyyətindən vergi ödəməyə razı deyil. O, Turan-a bildirib ki, repetitor kimi özü pul qazanır və bu işə görə dövlətdən əməkhaqqı almır: «Öz evimdə uşaq hazırlayıb pul qazanıram. Vergi ödəmək haqqında məlumatım var, ancaq nə qazanıram ki hələ bundan dövlətə vergi də ödəyim? Heç bir vergini ödəmək fikrim yoxdur».

İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Vergilər Xidmətindən Turan-a bildirilib ki, repetitor fəaliyyəti göstərənlər hər zaman vergiyə cəlb olunublar: «Qanunvercilikdə heç bir yeni dəyişiklik yoxdur. Sahibkarlıq fəaliyyəti göstərən hər bir şəxs vergiyə cəlb olunur. Əgər kurs açılıbsa, məktəbdənkənar fəaliyyət göstərilirsə, dövlətə vergi ödənməlidir. Bu fəaliyyət növü həmişə vergilərə cəlb olunurdu deyə eyni qaydada vergilərin ödənilməsinin qiymətlərinə təsir göstərməsi barədə iddialar inandırıcı deyil».

Qurumdan qeyd olunub ki, repetitorluq xidmətinin göstərilməsi üzrə fəaliyyət sahibkarlıq fəaliyyəti hesab edilir və sahibkarlıq fəaliyyətinə başlandığı günədək fiziki şəxs kimi yaşayış yeri üzrə vergi orqanına müraciət edərək vergi uçotuna alınmalıdır: «VÖEN-i həm elektron qaydada, həm də vergiödəyicilərinə xidmət mərkəzlərinə gedərək əldə etmək olar. Hazırda ölkəmizdə tətbiq olunan xüsusi karantin rejimi ilə bağlı vergiödəyicilərinə xidmət mərkəzlərinin fəaliyyəti elektron qaydada davam edir və həmin mərkəzlər vergiödəyicilərinə bütün xidmətləri elektron formada göstərir».

Xidmətdən vurğulanıb ki, vergi orqanlarında uçota alındıqdan sonra vergiödəyicisi tərəfindən seçilmiş vergitutma metodundan asılı olaraq əldə olunan gəlirlərdən vergi hesablanıb dövlət büdcəsinə ödənilməlidir: «Vergiödəyicisi gəlir vergisi və ya sadələşdirilmiş vergini seçir. Qeyd olunan fəaliyyət gəlir vergisinin ödəyicisi kimi həyata keçirildiyi halda, əldə edilmiş gəlirdən həmin gəlirin əldə edilməsi ilə bağlı çəkilən xərclər çıxıldıqdan sonra qalan məbləğdən 20 faiz dərəcə ilə gəlir vergisi hesablanıb dövlət büdcəsinə ödənilir».

Qeyd olunub ki, həmin şəxs mikrosahibkarlıq subyekti hesab olunduğu halda sahibkarlıq fəaliyyətindən əldə etdiyi gəlirdən gəlirin əldə edilməsi ilə bağlı çəkilən xərclər çıxılmaqla qalan fərqdən 75 faiz vergi güzəşti də çıxılmaqla 20 faiz dərəcə ilə, nəticə etibarı ilə əldə etdiyi gəlirdən 5 faiz dərəcə ilə gəlir vergisi ödəməlidir: «Bu fəaliyyət üzrə sadələşdirilmiş vergitutma metodu seçildiyi halda həmin fəaliyyət üzrə əldə olunan ümumi hasilatdan 2 faiz dərəcə ilə sadələşdirilmiş vergi hesablanmalı və dövlət büdcəsinə ödənilməlidir».

Təhsil məsələləri üzrə ekspert Kamran Əsədov isə  bildirib ki, Azərbaycanda gəlir əldə edən hər bir şəxs buna müvafiq olaraq gəlir vergisini verməlidir: «Xəbərlərdə yayılan 20 faiz vergi məsələsi isə həqiqəti əks etdirmir. Çünki repetitorlar sadələşdirilmiş vergiödəyiciləridir və onlar Bakıda fəaliyyət göstərirlərsə 4 faiz, bölgələrdə xidmət göstərirlərsə 2 faiz vergi qismində ödəməlidir».

Ekspertin sözlərinə görə, bu günlər repetitorluq tam nəzarətsiz sahəyə çevrilib: «Hər kəs, xüsusi təhsili olmayan şəxslər istənilən yerdə bir otaq götürür, hətta mənzil şəraitində qeydiyyatsız fəaliyyətlə məşğuldur. Sərt karantin rejimi vaxtı sərbəst hərəkət etmək üçün repetitorlar icaze.gov.az portalında qeydiyyatdan keçməliydi. Keçənlər repetitor kimi qeydiyyatdan keçiblər. İndi həmin şəxslər vergi ödəyirlər. Lakin nəzarətsiz fəaliyyət göstərənlər daha çoxdur».

O vurğulayıb ki, repetitorlar vergilərə görə xidmət haqqını artırmayacaqlar: «Çünki 100 manata görə  4 manat vergi ödəməlidir.  104 manata xidmət göstərməyəcək ki. Sadəcə, burada bir məsələ var. Gəlir nədir? Sizə daxil olan vəsaitdən kommunal, icarə haqqını çıxandan sonra bir məbləğdir. Vergi Xidməti bunu nəzərə alıb məhz o məbləğdən vergi tutmalıdır». –0—