Səfər əhval-ruhiyyəsi

Green Card lotereya oyunu nəticələrinin mayın əvvəlində elan edildiyinə baxmayaraq, bu məlumat cəmiyyətin müəyyən qismini indiyədək narahat edir. Hamı kimin bəxtinin bu cür gətirdiyi, Azərbaycandan lotereya qalibinin kim olduğu ilə maraqlanır.

Nə qədər iddiaçının ABŞ-a getmək məqsədi ilə ən istəkli "bilet" üçün müraciət etdiyi məlum deyil. Amma Amerika mənbələrinin verdiyi məlumata görə, bu il bütün dünya üzrə 50 min nəfər bu hüququ qaznıb. Onlar bərabər imkanlar ölkəsinə 2018-ci ildə daxil ola biləcəklər. Onların arasında 224 Azərbaycan vətəndaşı da vardır. Bir sıra onlayn-medianın məlumatına əsasən, Green Card sahiblərinin 91 nəfəri qadın, 133 nəfəri isə kişidir. Lakin diqqəti prosesin gender bölgüsündən çox, bu şəxslərin yaş strukturu cəlb edir.

Məlum olub ki, okeanın o tayına mühacirət edənlərin böyük əksəriyyəti, yəni 106 nəfəri, 27-35 yaşıındadır. Onlardan sonra sayına görə yaşı 19-dan 26-ya qədər olan Green Card sahibləri gəlir ki, onların sayı 90 nəfərdir. Oyunun 18 qalibi 1970-ci illərdə doğulub, yəni onların 41- 47 yaşı var. Səkkiz mühacir 50-57 yaşındadır. Səfərə hazır olanlar komandasının iki nəfəri birinin 61, digərinin isə 64 yaşı olan pensiyaçılardır. Üç ən gənc xoşbəxt bilet sahibi isə 19 yaşındadır.

Bu məlumatlardan göründüyü kimi, lotereya qaliblərinin böyük bir hissəsini tələbə, ya da əmək fəaliyyətinə yenicə başlamış gənclər, həmçinin karyerasında müəyyən uğur qazanmış, ixtisası üzrə təcrübə toplamış, ailəli şəxslər təşkil edir. Lakin onların arasında başqa dövlətdə yeni həyata, praktiki olaraq, sıfırdan başlamaqdan qorxmayan orta yaşlı və hətta yaşlı insanlar da vardır. Deməli, onları hərəkətə gətirən hansısa ciddi səbəblər var ki, onlar doğma şəhəri, dost və yaxınlarını burada qoyub başqa ölkəyə köçürlər.

Sosioloq Səbuhi Axundovun qeyd etdiyi kimi, araşdırmalar göstərir ki, cəmiyyətdə, xüsusilə kiçik biznes sahibləri arasında, mühacirlik əhval-ruhiyyəsi güclənir. Onlar mühacirətə getmək qərarına 2016-cı ildən sonra, ölkədə baş verən siyasi və iqtisadi hadisələrin təzyiqi altında gəlməyə məcbur olublar.

Son sorğuların nəticələrinə görə, gənc azərbaycanlıların 25%-i ölkədən getməyə nəinki hazırdır, həm də bu istiqamətdə fəal addımlar da atır: xarici işəgötürənlərlə, dostları ilə dəvət almaq üçün danışıqlar aparırlar. Respondentlərin 45%-i etiraf ediblər ki, həyatlarını yaxşılaşdırmaq istəyirlər, ona görə də mühacirət üçün əlverişli variantları nəzərdən keçirirlər, 20%-i, onların fikrincə, qanunlara riayət olunduğu ölkələrə köçməyə çalışırlar və 10%-i öz perspektivləri barədə narahatdırlar.

"İnsanlar həqiqətən qaçırlar, amma tam ümidsizlikdən, əlacsızlıqdan qaçırlar. Ölkənin iqtisadi inkişaf perspektivləri, təhsil və səhiyyə sisteminin vəziyyəti ilə bağlı bədbinlik artır. Onlarda şəxsi inkişaf problemləri daha da böyük təşviş doğurur, çünki hər hansı peşədə öz qabiliyyətini rellaşdırmaq imkanları indi çox azalıb", - deyə Axundzadə vurğulayıb.

"Yeni mühacirət dalğası" iştirakçıları hara üz tuturlar? Mühəcirət məsələləri üzrə ekspert Fərzəli Quluzadənin sözlərinə görə, onların arasında üç istiqamət üstünlük təşkil edir: I - Kanada, ABŞ. II - Türkiyə, Almaniya, İsveç kimi Avropa ölkələri, III - Rusiya, Qazaxıstan.

"Kreativ, yaradıcı təbəqə, istedadlı alim, müəllim və həkimlər mühacirət edir, - deyə Quluzadə şərh edib. - Ölkə ixtisaslı mütəxəssislərdən məhrum olur, bu isə texnologiya itkilərindən daha təhlükəlidir. Yüksək intellektə malik yaradıcı şəxslərin ölkədən getməsi Azərbaycanda sosial-siyasi-iqtisadi vəziyyətə mənfi təsir göstərəcək. İnsanlar öz qabiliyyət və bacarıqlarını həyata keçirmək və inkişaf etmək üçün şərait axtarırlar. Dövlətimiz isə kadr və maliyyə problemləri ilə üzləşir. Məsələn, Hindistanda hesablayıblar ki, ən yüksək dərəcəli bir mütəxəssisin mühacirəti ölkə büdcəsini $120 min məbləğində azaldır. Əminəm ki, ölkəmizdə bu məbləğ bundan heç də az deyil".