«Şirin» xəstəliyin acısı

1950-ci ildən aprelin 7-i Ümumdünya Səhiyyə Günü kimi qeyd olunur. Bu, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) yaradılmasının (1948-ci il) ildönümü ilə bağlıdır.

Məlum olduğu kimi, hər il Ümumdünya Səhiyyə Günündə hansısa mövzu seçilir və ÜST-nin prioritet fəaliyyət sahələrindən biri işıqlandırılır.

  2016-cı ildə Ümumdünya Səhiyyə Gününün mövzusu diabet olub. Statistikaya görə, dünyada 347 mln. adam bu xəstəlikdən əziyyət çəkir. Xəstəliyin artması aşağı və orta gəlir səviyyəsinə malik ölkələrdə müşahidə edilir. ÜST-nin proqnozlarına görə, 2030-cu ilədək ölümün yeddinci əsas səbəbi diabet  olacaq.

 Bu xroniki xəstəlik o zaman inkişaf edir ki, mədəaltı vəzi kifayət qədər insulin hasil etmir və ya orqanizm hasil edilən insulindən effektiv istifadə edə bilmir.

İnsulin qanda şəkərin səviyyəsini tənzimləyən və bizə həyat enerjisi verən hormondur. Əgər o, enerji qismində oksidləşdiyi hüceyrəyə düşə bilmirsə qanda şəkərin miqdarı çoxalır və təhlükəli səviyyəyə çatır.

2016-cı ildə Ümumdünya Səhiyyə Gününün məqsədi diabetin artması və onun ağır nəticələri barədə məlumatlandırmaqdır.

Azərbaycan da şəkərli diabet problemindən yan keçməyib. Hazırda ölkədə əhalinin 7%-i diabetdir, əgər xəstəliyin gizli formasını nəzərə alsaq, əhalinin 13%-i bu xəstəliyə düçar olub. Bu xəstəliyin səbəblərinin aradan qaldırılması ilə bağlı təcili tədbirlər görülməsə onun gələcəkdə artacağı proqnozlaşdırılır. Xəstəliyin səbəblərinə gəlincə, bunlar həm irsi, həm də sosial xarakter daşıyır.

Bu xəstəlikdən tam sağalmaq mümkün deyil, lakin həkimin göstərişlərinə əməl etməklə tam kompensasiya mümkündür. Fiziki hərəkətlər, 7-8 km. məsafədə gəzmək ən yaxşı üsuldur.

Bildiyimiz kimi, diabet, sadəcə xəstəlik deyil, həm də həyat tərzidir. Əgər nikbin olarsan hər zaman xəstəliklə mübarizə aparmaq asan olacaq. Bu xəstəliklə uzun müddət yaşamaq olar, hər şey xəstənin problemə münasibətindən asılıdır. Müalicənin maliyyə tərəfinə gəlincə, Azərbaycanda bu, pulsuzdur, çünki Dövlət Proqramı var. Xəstələrə dərmanlar və insulin pulsuz verilir, uşaqlar üçün sanatoriya-kurort zonalarında yay düşərgələri təşkil olunur.

Yadda saxlamaq lazımdır ki, sağlam qidalanma xəstəliyin profilaktikasıdır. Fastfuddan, şirniyyatdan imtina etmək, çox hərəkət etmək lazımdır.

Diabet gizli fəaliyyət göstərən xəstəlikdir. Yeri gəlmişkən, 20-ci əsrin 70-80-ci illərində Azərbaycanda diabet xəstələrinin sayı cəmi bir faiz təşkil edib. Sadalanan rəqəmlər qorxu yaradır, lakin insanları ayıq olmağa, öz səhhətinə diqqətlə yanaşmağa sövq edir.–0—