Yeni tədris ilinə hazırlıq: toqquşan baxışlar

Bakı/28.08.20/Turan: Azəbaycanda 2020-2021-ci illər yeni  tədris ili yaxınlaşır. Koronavirusa yoluxmanın qarşısını almaq üçün 2020-ci ilin martndan ölkədə ənənəvi tədris dayandırldı və ya sadə şəkildə desək orta və ali məktəblər bağlandı.

Tələbələr və eləcə də şagirdlər informasiya texnologiyaları vasitəsilə internet üzərindən on-layn dərs almağa başladılar.

Ümidlər buna idi ki, pandmeiya dövrü tez bitəcək, yenə də həyatn bütün tərəfləri kimi təhsil də öz axarına dönəcək, amma bu olmadı. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) təmsilçiləri isə virusun nə zaman yoxa çıxacağı barədə dəqiq vaxt deməyin mümkün olmadığını bəyan etdilər.  

Hər halda aydın olan bu idi ki, virus tezliklə yox olmyacaq, o zaman isə bütün fəaliyyət, o cümlədən təhsil-tədrisin də yeni şəraitə uyğun platforma üzərinə keçirilməsi zərurətə dönürdü.

Avqustun 27-də isə təhsil naziri Emin Əmrullayev Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargahın brifinqində qarşıdakı tədris ili ilə bağlı jurnalistlərin suallarını cavablandırırdı.

Nazirin deməsinə görə, sentyabrın 15-dən oktyabrın 1-nə kimi uşaq bağçalarının virusun zəif yayıldığı yerdə açılması nəzərdə tutulur.  

İbtidai pillədə tədrisin həftədə 2-3 dəfə olmaqla birinci sinif şagirdlərinin, digər şagirdlərin isə aktiv xəstələrin sayı çox olarsa, 2 dəfə məktəbə gəlmələri təklif olunur.

10-11-ci sinif şagirdləri sentyabrın 15-dəmn oktyabrın 15-inə kimi onlayn dərs keçcək, məktəblərə qayıtmalar isə oktyabrın 15-inə planlaşdırılır. Amma nazirin deməsinə görə, bu yekun qərar deyil. 5-9-cu sinif şagirdlərinin məktəbə qayıtmaları isə oktyabrın 1-dən nəzərdə tutulur.

Nazirin deməsinə görə, ali məktəblərin isə sentyabrın 15-dən distant qaydada fəaliyyətə başlayacağı vurğulanır.

Təhsil Nazirliyi yanında İctimai Şuranın üzvü, təhsil eksperti Kamran Əsədov hesab edir ki, nazir yeni dərs ilinin təkililə bağlı yeni heç nə demədi.

Ekspert isə qismən də olsa tədrisin üzünün məktəbə açılmasını müsbət hadisə sayır.

K.Əsədov hesab edir ki, bu ilki tədris ilində ən azı şagirdlərin 50%-i  təhsildən kənarda qaldı, teledərslər, virtual məktəb layihəsi özünü doğrultmayıb.  “Virtual məktəb layihəsinə 1 milyon uşaq qeydiyyatdan keçmişdi , 600 min şagird isə keçməmişdi”, deyə ekspert fikirini əsaslandırır.  

Onun fikirncə, indi ibtidai siniflərin həftədə 3 dəfə məktəbə getməsi hər gün on-layn dərs almalarından yaxşıdır, amma canlı təmasda mənfi olan virusa yoluxma riskinin yüksək olmsıdır.  

K.Əəsədova görə, ali məktəblərlə bağlı verilən qərar  o qədər də uğurlu deyil. Birinci kurslar oktyabrın 1-indən dərslərə başlayacaq, bu təhisl naziliyinin qərarına yox, bu il ali təhsil məktəblərinin qəbul imtahanlarının gecikməsinə görə, oktyabrın 1-dən başlanır. 

“Odur ki, tədrisə, hazırlıq kurslarının, repitetorluğun nə zaman başlanması, barədə qərar birmənalı olmalı idi.Bu istiqamətdə bir təklif olmadı, məsələ açıq aldı. On-layn, distant  təhsildən danışırlar, amma distant təhsillə bağlı qanun qəbul edilməyib, odur ki distant təhsillə bağlı qanun qəbul edilməlidir”.  

K.Əsədov deyir ki, nazir müəllimlərin maaşlarının azalmayacağı bəyanatı verdi,  amma ənənəvi  dərs deyənlə, on-layn dərs deyən eyni əmək haqqı ala bilməz və bunun açıqlaması verilmədi. “İki gün dərs deyənlə üç gün dərs deyənin fəqri nə olacaq?. Burada həlli vacib olan məsələ budur ki, əvvəl şagirdlər 34 həftəlik və ya 210 gün olaraq aktiv dərslərdə iştirak dirdilər. İndi ikigünlük həftədə bu 68 gün olacaq. 210 günlük dərsi 68 günə tədris etmək mümkün deyil,. Eyni zamanda üç günün dərsini şagirddən bir günə soruşmaq düzgün deyil

“Təhsil Nazirliynin tədrislə bağlı təklifləri çox gecikmiş bir qərar idi. Hələ mart aıtnda deyilmişdi ki, nazirliyin tədrislə bağlı A,B,C planları olmalı idi. Amma yeni tklif, ya proqram olmadı.  

İctimai Şuranın digər üzvü, ekspert Məlahət Mürşüdlü də  deyir ki, nazirliyin şəraitə uyğun A, B planı, variantları olmalı idi, amma təəssüf ki, bu olmadı, dərslərin başlmamsına az qalır təkliflər indi müzakirəyə çıxarılır.

“Əsas məsələ pandemiyadır. Virusun nə zaman yox olacağını heç kim  proqnozladıra bilmir. Deməli, xalq və ölkə olaraq bu virusa uyğunlaşma olmalı, təhsildə də  fəaliyyətdə bu nəzərə alınmalıdır. Odur ki, biz də  tədris sahəsində tədbirlərmizi almalıyıq”, deyə ekspert bildirir.

Amma  M.Mürşüdül ali məktəblərdə tədrisin distant təhsilə çevirlməsini yolverilməz sayır, hesab edir ki, pandmeiya ilə bağlı üç “qızıl qaydaya riayət etməklə ənənəvi tədrisi tətbiq etmək olar.

“On-layn dərslər göstərdi ki, distant təhsilə keçmək istəyiriksə, nəzərə almalıyıq ki, bu müasir informasiya texnologiyaları, sürətli və kəsintisiz internet, ailədə təhsil alan hər uşağa kompüter lınması kimi külli midarda maliyyə vəsaiti deməkdir , bu bahalı tədris növü deməkdir”.

Ekspertə görə, onlayn dərslər sübut etdi ki, ölkə təhsli bu təhsil növünə keçidə hazır deyil, Bakı tərafı qəsəbələrdə və kənd rayonlarında davamiyyət və tədrisin keyfiyyəti təmin olunmadı, şagirdlərin bilik keyfiyyətləri qiymtləndirilə bilmədi.

 Xatırlatma 2019-cu ilin sonlarında dünyada yeni koronavirus aşkar edilib.  2020-ci il il martın 11-də (DST) koronavirusu pandemiya elan edib. Dünyada sürətlə yayılan bu virusa indiyə qədər 24 milyon 370 mindən çox şəxsin yoluxduğu bildirilir. Onlardan da artıq 830 mindən çox şəxsin vəfat etdiyi açıqlanıb. Azərbaycanda isə indiyədək ümumilikdə 35 min 844 nəfərin koronavirus infeksiyasına yoluxması faktı müəyyən edilib, onlardan 524 nəfərin vəfat etdiyi açıqlanıb.Koronavirus pandemiyası ilə bağlı Azərbaycanda ötən tədris ilində dərslər martın 3-dən məktəblərdə dayandırılmışdı, dərslər yalnız onlayn keçirildi və tədris ili elə o formada da başa çatdı.-0-