Çox güman ki, minalanmış ərazilərin xəritəsi yoxdur

Bakı/11.06.21/Turan: Siyasi politoloq Fərhad Mehdiyev Turan İnformasiya Agentliyinin “Çətin sual” proqramında Azərbaycanın öz ərazisini minalardan təmizləməsi üçün hansı addımları ata biləcəyilə bağlı fikirlərini bölüşüb.

Onun sözlərinə görə, Ermənistanın minalanmış ərazilərin xəritəsini Azərbaycana verməsinə nail olmaq asan deyil. Problem ondadır ki, Azərbaycanla Ermənistan sülh sazişi bağlamayıblar.

Noyabrın 10-da Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev, Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan və Rusiya prezidenti Vladimir Putinin imzaladıqları üçtərəfli bəyanatda Azərbaycanla Naxçıvan Muxtar Respublikası arasında nəqliyyat əlaqəsinin açılması (9-cu bənd), hərbi əsirlərin dəyişdirilməsi (8-ci bənd) kimi bəndlər olsa da, bu, sülh müqaviləsi deyil, atəşkəs haqda sazişdir. Orada minalanmış ərazilərin xəritəsinin Azərbaycana verilməsi haqda danışılmır.

Mehdiyev həmçinin qeyd edib ki, "qeyri-humanist" silahlar haqqında Konvensiya (həddindən artıq zərərli və ya ayrı-seçkilik təsiri hesab edilə bilən bəzi adi silahların istifadəsinə qadağalar və ya məhdudiyyətlər haqqında Konvensiya. 10.10.1980-cı il tarixində Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Cenevrə Konfransında qəbul edilib, 12.12.1980-cı il tarixində Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Baş Assambleyasının sessiyası tərəfindən təsdiq edilib, 10.04.1981-ci il tarixində imzalanmaya üçün açıq olub, 01.12.1983-cü il tarixində qüvvəyə minib- qeyd red.) dinc əhalinin yaşadığı yerlərdə mina basdırılmasını qadağan edir, minanı basdıran tərəfin üzərinə minalanmış ərazilərin xəritəsinə malik olmaq, minalanmış yerləri göstərmək öhdəliyini qoyur. Ermənistan bütün bu tələblərə əməl etməyib. Həmçinin piyada əleyhinə minaların qadağan edilməsi haqqında Ottava müqaviləsi və ya Konvensiyası da mövcuddur (piyada əleyhinə minaların tətbiqi, ehtiyatların yığılması, istehsalı və ötürülməsi və məhv edilməsi haqqında müqavilə. 03.12.97-ci ildə imzalanıb, 01.03.99-cu ildə qüvvəyə minib –qeyd red.) ki, minalanmış ərazilərin ləğvinə yönləndirilməyən piyada əleyhinə minaların bütün ehtiyatlarının tamamilə ləğvini nəzərdə tutur.

Lakin məsələ bundadır ki, Ermənistan bu konvensiyaları imzalamayıb. Buna görə də formal baxımdan ona əməl edilməsini tələb etmək mümkün deyil. Ratifikasiya yoxdur, müvafiq olaraq məsuliyyət də yoxdur.

Politoloq qeyd edib ki, Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinin insan hüquqları ilə bağlı bu Konvensiyasının 2-ci bəndində mülki şəxslərin yaşamaq hüququna hörmət edilməsinin zəruriliyi bildirilir. İndiyədək Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi Ermənistanın qarşısında bu hüquqa əməl etmək tələblərini irəli sürməsə də, perspektivdə bu, mümkündür.

"Burada bizim mövqelərimiz kifayət qədər güclüdür, çünki 2-ci bənd dövlətin üzərinə müsbət öhdəlik-yaşamaq hüququ qoyur. Buna görə də onlar (ermənilər - red.) xəritələri verməyə borcludurlar", - Mehdiyev bildirib.

Bununla yanaşı, o, Birinci Qarabağ Müharibəsində minalanmış ərazilərin xəritələrinin Ermənistan tərəfindən saxlanmasına şübhə ilə yanaşıb.

"Çox güman ki, onlar yoxdur. Lakin eyni zamanda onlar  deyə bilər ki, İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı minalanmış sahələrin xəritələrini tərtib etməyə vaxtları olmayıb”, - Mehdiyev deyib.-0-