Ekspert: Azərbaycanda insan hüquqlarının vəziyyəti qənaətbəxş deyil

Bakı/29.04.21/Turan: Aprelin 28-də Fridom Haus hüquq- müdafiə təşkilatı Avropa və Avrasiya regionunda demokratiyanın vəziyyətinə dair “Keçid ölkələri -2021” adlı hesabatını açıqlayıb.

Bu hesabatda Azərbaycan da daxil olmaqla Mərkəzi Avropadan Orta Asiyaya qədər 29 ölkədə demokratik idarəçiliyin vəziyyəti dəyərləndirilir.

Hesabata görə, möhkəmlənmiş avtoritar rejimlər qapalı cəmiyyətlərdir, diktatorlar siyasi rəqabətə və plüralizmə mane olur, təməl siyasi, mülki və insan haqlarının irimiqyaslı pozuntuları üçün məsuliyyət daşıyırlar.

Bu hesabatdan irəli gələrək Vətəndaş Hüquqları İnstitutunun rəhbəri, hüquq müdafiəçisi  Bəşir Süleymanlı Turan-ın 2021-ci il aprelin 29-da “Çətin sual” verilişində Azərbaycanda insan hüquqlarının vəziyyətini dəyərləndirir.

Eyni zamanda verilişdə deyilir ki, aprelin 28-də ABŞ dövlət katibi Entoni Blinken Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevlə telefonla danışıb.

Dövlət katibi insan hüquqlarına və əsas azadlıqlara hörmətin vacibliyini vurğulayıb. Həm də ATƏT-in Minsk Qrupu həmsədrlərinin Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin uzunmüddətli siyasi həlli üçün danışıqlar aparmaq  səylərini davam etdirməyin vacibliyini bildirib.

Bəşir Süleymanlı deyir ki, 29 ölkədə “avtoritarizmin güclənməsi” ifadəsi hesabatda bir cümlə ilə keçir, amma həmin bir cümlə Azərbaycanda siyasi azadlıqların vəziyyətinin, ekspert aradırmaları olan rəylərin nəticəsi olaraq ortaya çıxır.

Onun fikrincə, ölkədə medianın, vəkillik institutunun fəaliyyəti nəzərə alınaraq belə bir mövqe ifadə edilir: “Əvvəllər də belə olub, ortaya araşdırmalar qoyulub, daha sonra ölkələrin avtoritarizmə, yoxsa demokratiyaya meyllənmələri kimi fikirlər yer alıb. Həm də bu qiymətləndirməni verə bilmək üçün Fridom Haus kimi beynəlxalq təşkilatlar müəyyən indikatorlardan istifadə edirlər. Əgər Azərbaycanda vətəndaş cəmiyyətinin fəaliyyətində problemlər varsa buna dərindən baxmaq lazımdır”.

Süleymanlı deyir ki, rəsmi Bakı beynəlxalq hesabatlarda bəzən Azərbaycanla bağlı tənqidləri erməni lobbisinin təsirinin nəticəsi sayır, amma tam elə də deyil: “Beynəlxalq təşkilatlar hesabatı hazırlarkən yerli vətəndaş cəmiyyəti institutlarının təmsilçiləri, öz tərəfdaş partnyorları ilə əlaqə saxlayır, monitorinqlər aparır və bunun nəticəsində vətəndaş cəmiyyəti institutunun fəaliyyəti barədə qərara gəlirlər. Bu gün vəziyyəti mənfi qiymətləndirirlər, tutaq ki, sabah müsbətə doğru dəyişə bilər”.

Süleymanlı deyir ki, Qərb ölkələrinin bu ölkələrdən daha çox demokratik açılım kimi gözləntiləri var.

Amma Süleymanlı hesab edir ki, tənqidə tənqidlə cavab vermək çıxış yolu deyil, hansı addmları atmaq mümkünsə onları atmaqda fayda var.

Süleymanlı deyir ki, Azərbaycan tərəf demokratiya sahəsində hər hansı addım atmadan demokratik ölkə kimi tanınmasını istəyir, amma Azərbaycanda qapanan saytların, siyasi məhbusların  olduğunu, blogerlərin cəzalar aldıqlarını hamı görür.

Vətəndaş Hüquqları İnstitutunun rəhbəri hesab edir ki, öncə belə məsələlər aradan qaldırılmalı, bu tipli problemlər həllini tapmalıdır.-05B-