Ermənistanın gələcəyi yoxdur, Azərbaycan İrandan ehtiyatlanmalıdır, Rusiya Cənubi Qafqazdakı vəziyyətə təsir edə bilmir – Modest Kolerov

“Paşinyan hakimiyyətə birmənalı olaraq Rusiyanın əleyhinə olan siyasətçi kimi gəlib, amma reallıq onu Ermənistanın təhlükəsizliyin təmin edilməsində Rusiyanın mühüm rolunu qəbul etməyə məcbur edib. Paşinyanın artıq Rusiyanın əleyhinə olmadığına heç bir şübhə yoxdur. Seçicilərin cəmi 25%-i dəstəkləmiş olsa da, Paşinyanın yeni qələbəsi onun bu siyasətin davam etdirilməsi üçün mandatı olduğunu göstərir”, deyə ekspert Ermənistanda Rusiyanın əleyhinə olan qüvvələrin qalib gəlməsinin doğru olub-olmadığı barədə suala cavabda bildirib.

Eyni zamanda, o əmindir ki, Rusiya olmadan Ermənistan dövlətinin gələcəyi yoxdur.

Kolerov Rusiyanın Robert Koçaryanın hakimiyyətə qayıtmasını çox istəməsi, amma buna nail ola bilməməsi barədə iddianı təkzib edib. “Rusiyanın seçkilərə təsir etmək üçün heç bir imkanı yoxdur. O, istəsə də, istəməsə də, bunu edə bilmir və heç vaxt edə bilməyib”, deyə o bildirib.

Qarabağda nə gözləmək olar? Bu suala cavabda Kolerov deyib ki, çox şey Rusiya sülhməramlılarının mandatının uzadılıb-uzadılmayacağından asılı olacaq. “Mənə bu aydın deyil ki onlar qalacag. Bundan başqa, bütün amillərlə yanaşı, bu, müstəsna olaraq İlham Əliyevdən asılıdır”, deyə o qeyd edib.

Kolerev Azərbaycana xarici təzyiq amilini istisna edir.

“İlham Əliyevin müharibənin dayanmasının səbəbləri ilə bağlı fərqli fikirlər var. Düzünü desəm, mən səbəbini bilmirəm, amma təxmin edə bilirəm ki, o, rus sülhməramlılar vasitəsilə Türkiyənin artan təsirini tarazlaşdırmaq qərarına gəlib. Amma, məsələ ondadır ki, Rusiya bu mandatın uzadılmasına heç cür təsir edə bilmir”, redaktor belə hesab edir.

Yerevanın Qarabağ münaqişəsinin başa çatmadığı və Ermənistanın müstəqillik tələb edəcəyi barədə bəyanatını şərh edən Kolerev deyib ki, Paşinyan Yerevanın Qarabağı “kəsib” başqa birisinə verməyin tərəfdarı olduğunu bəyan edib. “Amma Ermənistanın Qarabağın gələcəyinə təsir etmək üçün heç bir imkanı yoxdur. Ermənistan tarixi məğlubiyyətə uğrayıb”, deyən Kolerev əlavə edib ki, Ermənistandakı revanş çağırışlarını “psixo-terapevtik” hesab edir.

Zəngəzur dəhlizi ətrafında niyə belə ajiotaj var? Bu suala cavabda Kolorev deyib ki, ajiotaj kommunikasiyalar məsələsinin dəhliz anlayışı ilə “əvəz edilməsi” ilə bağlıdır.

“Dəhliz eks-territorial anlayışdır, kommunikasiyalar isə sərhədlərə hörmətdir. Düşünürəm ki, Ermənistan heç vaxt dəhlizə razılıq verməyəcək”.

Rusiya üçün İrana quru yolu o qədər də vacib deyil. “Ermənistandakı hərbi bazaların təchizatına gəlincə, bu Rusiya bazalarının orada qalacağının heç bir zəmanəti yoxdur, çünki Paşinyan hakimiyyətdə qalıb”, deyə Kolerev bildirib.

“Paşinyan kiminsə Rusiyanı əvəz edə və onun təhlükəsizliyinin zamini ola biləcəyinə və digər utopik ideyalara ümid edir. Buna görə, yaxın gələcəkdə Rusiya bazaları Gümrüdən və Erebunidən çıxarıla bilər”, deyən ekspert əlavə edib ki, hazırda artıq bu bazalara heç bir ehtiyac yoxdur. “Abxaziya və Cənubi Osetiyada Rusiya hərbi bazaları qurulduqdan sonra Ermənistana ehtiyac yoxdur”, deyən Kolerov əlavə edib ki, “kollektiv Qərb Ermənistanın təhlükəsizliyini təmin edə bilməz və etmək istəməz”.

“Ermənistan öz dövlətçiliyinin ardıcıl olaraq məhv edilməsi yoluna qədəm qoyub və bu, təkcə sonuncu müharibənin təsiri deyil. Qarabağ amili Ermənistanın xarici siyasi çəkisinin 99%-ni təşkil edirdi. İndi isə Qarabağ yoxdur”, deyə Kolerev qeyd edib.

O hesab edir ki, Ermənistan hakimiyyəti müharibə zamanı “Qarabağı vermək” istəyirdi və indi həmin hökemət yeni mandat aldı.

Kolerov hesab edir ki, Bakı Ermənistanın dövlətçiliyini itirməsindən sonra regiondakı proseslərin necə gedəcəyini nəzərə almalıdır. Müharibədə Türkiyənin böyük iştirakı Erdoğanın təsirini xeyli gücləndirib və rus sülhməramlıların gəlməsi tarazlıq yaratmayıb.

Sülhməramlıların iştirakı Azərbaycanın tərkibində öz gələcəklərini planlaşdırmayan Qarabağ ermənilərinin təhlükəsizliyi məsələsini həll etmir. Bundan başqa, Azərbaycan-Türkiyə konfederasiyasının yaranması təhlükəsi var. Amma bu, artıq Bakı üçün suverenliyinin bir hissəsini itirmək və “hakimiyyəti paylaşmaq” zərurəti kimi təhlükə yaradır. Rusiyaya gəlincə, burada Cənubi Qafqaz siyasəti ilə bağlı konsensuz yoxdur.

Bu vəziyyətdə Ermənistan və Azərbaycan suverenliklərinin qorunub saxlanması məsələsi ilə üz-üzədirlər. “Hətta güclü Türkiyə amilinə baxmayaraq, Azərbaycan öz suverenliyi uğrunda mübarizədə yalnızdır”, Kolerov belə hesab edir. Onun fikrincə, 35 mln. Cənubi Azərbaycanlı amili Bakının əleyhinə işləyir.

İran Azərbaycana təsiri artırmağa çalışacaq və Rusiya Ermənistandan getdiyi təqdirdə “Azərbaycan-Türkiyə ekspansiyasının” qarşısını almaq üçün onun yerini tutmağa çalışacaq, Kolerev deyib.

“Azərbaycan İranla münasibətlərdə təkdir və 80 milyonluq Türkiyə 80 milyonluq İranla mübarizədə Azərbaycana kömək edə bilməz”, deyən ekspert əlavə edib ki, bu ssenari “erməni amilinin öz-özünü ləğv etməsi” fonunda aktual olacaq.

Onun fikrincə, İran Ermənistan ərazisinin Türkiyə və Azərbaycan tərəfindən “mənimsənməsini” sakitcə müşahidə etməyəcək.

Kolerov “dərin etnik düşmənçiliyi” nəzərə alaraq, Ermənistan və Azərbaycan arasında barışıq və iqtisadi inteqrasiya mümkünlüyünü istisna edir. O, Bakının Ermənistanla sülh sazişi bağlamağa hazır olması barədə bəyanatlarını səmimi hesab etmir.

O hesab edir ki, Bakı erməniləri birgə yaşamaq mümkünlüyünə inandırmaq üçün kifayət qədər addım atmayıb, Ermənistan və Azərbaycan hakimiyyətinin ritorikası isə barışıq perspektivini istisna edir. “Buna görə, Qarabağda yaşayanlar üçün risk etmək yerinə getmək daha asandır”.

İran isə vəziyyətdən istifadə edəcək, ermənilərin dəvəti ilə ölkəni qorumaq üçün Ermənistana gələcək, Kolerov belə hesab edir.

O, Rusiya-Türkiyə alyansına inanmır, baxmayaraq ki, Türkiyə “böyük region dövlətidir”.

“Rusiya özünü müdafiə edir və Zaqafqazyada daxili proseslərə müdaxilə etməyəcək”, ekspert belə hesab edir. O, Abxaziya və Cənubi Osetiya haqqında suala cavabda deyib ki, o zaman Rusiyanın cənub sərhədlərinin təhlükəsizliyi məsələsi var idi.

Azərbaycana gəlincə, Kolerov etiraf edib ki, müharibənin nəticəsi Rusiyada çoxlarını təəccübləndirib. “Biz Azərbaycan haqqında önəmli olan nəyisə bilmədiyimizi dərk etdik. Bu, təkcə İlham Əliyevin deyil, bütünlükdə ölkənin xidmətidir və ciddi bir təhlil mövzusudur”, deyə o bildirib.

Eyni zamanda, o hesab edir ki, Moskva üçün Azərbaycanla münasibətlər təhlükəsizlik məsələsi üzərində qurulur. Moskvanın təhlükəsizlikdən başqa, uzunmüddətli marağı yoxdur. Əsas məntəqə Xəzər deyil, Cənubi Dağıstandır. Rusiya Azərbaycanın Dağıstana, xüsusən Dağıstan azərbaycanlılarının Bakı ilə əlaqələrinə olan marağını şübhə ilə müşahidə edir.

“Azərbaycan istənilən Rusiya liderinin Dağıstan məsələsində nəzərə alacağı etnik amil olacaq. Bu, Rusiyanın maraqlarına toxunacaq”, deyən redaktor bu təhdidin məhz nədən ibarət olduğunu açıqlamayıb.

“Rusiyanın bir neytral tərəf kimi yanınızda olmasını istəyirsinizsə, öz milli problemlərinizi Rusiyaya başa salmalısınız”, deyə Modest Kolerov qeyd edib. -02B-