Məmur biznesi – Qubad İbadoğlu “Çətin sual" qarşısında

Bakı/30.07.21/Turan: “Azərbaycan Demokratiya və Rifah” Hərəkatının lideri Qubad İbadoğlu “Çətin sual” proqramında Azərbaycanda məmur biznesi, dövlət məmurlarının inhisarçılıq fəaliyyəti ilə bağlı suallara cavab verib.

Onun sözlərinə görə, Azərbaycanda məmur biznesinin olmaması barədə danışmaq Azərbaycanda biznesin olmadığını deməyə bənzəyir. Çünki Azərbaycanda biznes məmurlar tərəfindən idarə olunur.

"Bu, təkcə iqtisadi yox, həm də siyasi məsələdir. Azərbaycan digər ölkələrdən (postsovet ölkələri nəzərdə tutulur) onunla fərqlənir ki, ölkədə azad mülkiyyətçilər sinfinin yaranmasına imkan verməyiblər. Əslində, bu, siyasi məqsədlə edilib", - İbadoğlu əmindir.

Onun fikrincə, azad mülkiyyətçilər sinfinin formalaşdırılması prosesinə məmur biznesi mane olub, bütün sahibkarlıq fəaliyyətini özünə tabe edib. Əlbəttə, azad sahibkarlığın adacıqları mövcuddur. Belə ki, taksi şirkətlərinin göstərdiyi xidmətlərdə rəqabət hiss olunur. Onların qiymətləri demokratikdir, xidmətin keyfiyyəti yaxşılaşıb. Amma ümumilikdə, hazırda Azərbaycanda vəziyyət belədir ki, hətta bəzi məmurlar da özlərini biznesmenlər kimi hiss etmirlər, çünki onlara məxsus mülkiyyət, biznes istənilən an əllərindən alına (müsadirə edilə) bilər. 

İbadoğlu hesab edir ki, hakimiyyət bilərəkdən sahibkarlığa formalaşmağa imkan verməyib, özəlləşdirmə biabırçı şəkildə aparılıb, onun başa çatmasından sonra isə səhmdar cəmiyyətlərini formalaşdıran minoritar səhmdarlar elə şərtlərlə qarşılaşıblar ki, dividend ala bilməyiblər və səhmləri dəyərsiz satmaq məcburiyyətində qalıblar.

"Həmin dövrdə təxminən 60-65 min səhmdar qeydə alınıb. Sonradan onlar da kənarda qalıblar. Məsələn, Kapital-Bankın özəlləşdirilməsindən sonra məlum olub ki, müəssisənin səhmlərinin 98,8 faizi Paşa Holdinqin mülkiyyətində olub. Əmək kollektivinin mülkiyyətində isə səhmlərin cəmi 0,2 faizi qalıb. Və çox güman ki, tezliklə o, bundan da məhrum olacaq", - o vurğulayıb və qeyd edib ki, səhmdarlardan, azad sahibkarlardan ibarət azad mülkiyyətçilər sinfi istənilən cəmiyyətin sabitliyinin, iqtisadi inkişafının davamlılığının qarantı olan həmin orta sinifdir.

Ekspertin sözlərinə görə, azad sahibkarlıq şəxsiyyət azadlığı olmadan mümkün deyil, halbuki, məmur biznesi siyasi cəhətdən asılıdır, ona görə də risklərlə doludur.

"Azərbaycanda məmur biznesinin ən böyük nümayəndəsi Gilan-Holdinq buna nümunə ola bilər. Bu nəhəng konqlomerat birdən-birə şaqren dərisi kimi kiçilməyə başladı. Amma sahibləri dəyişdikdən sonra yenidən sıçrayışlarla böyüməyə başladı", - İbadoğlu qeyd edib.

İqtisadçı vurğulayıb ki, biznes kapitanları azad mülkiyyətçilər olduqda, onların işini əllərindən almaq çox çətin olur. Bu, gözlənilməyən sonucu olan ağır məhkəmə çəkişmələri ilə nəticələnə bilər, çünki aydındır ki, müstəqil məhkəmə yuxarıların zəngi ilə qərar çıxarmayacaq. Belə görünür ki, azad sahibkarlığın olması yalnız müstəqil məhkəmə mövcud olduqda mümkündür.

"Biznesmenin məmur olması və müstəqil məhkəmənin olmaması isə başqa məsələdir. O zaman hər şey sadədir - məmuru tutduğu vəzifədən azad etmək kifayətdir, sonra isə bu və ya digər formada təzyiqlə biznesin alınması baş verir. Belə biznes idarə olunandır və buna görə də hakimiyyətə sərfəlidir", - Qubad İbadoğlu fikrini yekunlaşdırıb.—0—