Virus da eyni nöqtəyə gətirdi:dövlət

Əlifba kitabının ilk səhifəsindən başlamaq məcburiyyətindəyik: epidemiyalardan mümkün qədər az  zərərlə xilas olmağın yolu dövlət qurumlarının qanunlar daxilində həm müstəqil həm koordinasiyalı şəkildə çalışmalarına bağlıdır.Yenə əlifbadan davam etsək,dövlət qurumlarının konstitusiya və qanunlar çərçivəsində müstəqil qərar vermə səlahiyyəti olmalıdır ki,problemlər sürətlə həll edilə bilsin.

1789-cu il Fransa inqilabı feodal monarxiyalarından sonra meydana çıxan “Müasir dövlət” məfhumunun mahiyyətini bu şəkildə müəyyənləşdirmişdi.

XXİ əsrdə isə dövlətin icra qurumlarını təşkl edən strukturlarıyla birlikdə yerli özünü idarə etmə  orqanları,həmkarlar ittifaqları,QHT-lər və media problemlərin həllinin  “Olmasa olmaz” –şərti halına gəlmişdir.

Türkiyə virus  epidemiyasına qarşı mübarizəni həmkarlar təşkilatlarını,QHT-ləri və medianı kənarda qoyaraq aparmağa çalışır.

Prezidentin  dirijorluğunda görülən tədbirlər zəncirində  cənab  Erdoğan “Elm şurası”nın qərarlarına üstünlük verməyin görüntüsünü yaradır; səhiyyə naziri  öz tədbirlərini müstəqil şəkildə görməyə çalışır( bu günlərdə  işə 8 min  həkim və səhiyyə mütəxəssisi qəbul edildi); bələdiyyələrin işinə isə qarışmaq (hələ indiki şəraitdə) mümkün görünmür.Söhbət insan taleyindən gedirsə,hökumətin də ağlına müxalifət partiyalarının idarə etdikləri bələdiyyələrə mane olmaq  gəlmir.Çünki söhbət ölkənin də yox,dünyanın problemindən gedir.

İstanbul bələdiyyəsi martın 25-də qəbul etdiyi daha bir konkret qərarı açıqladı: bələdiyyənin özünün balansında olan ictimai nəqliyyat vasitələrinə verilən maddi dəstək şəhər nəqliyyatında mühüm dərəcədə payı olan özəl avtobus firmalarına da veriləcək.Bələdiyyə sədri Ekrem İmamoğlunun açıqladığına görə,özəl avtobus  sürücülərinin  maaşlarını və yanacaq pulunu meriya ödəyəcək.Xalqla hər gün birbaşa təmasın ünvanı olan yerli özünü idarə etmə orqanlarının imkanları daxilində hər addımı atmağa çalışmaları təbiidir.Çünki ən gec ilk seçkidə bunun əvəzini ya müsbət ya da (vətəndaşları təmin etməyibsə) mənfi  şəkildə  görəcəklər.Bu baxımdan bələdiyyələrin operativ qərarlar alması vətəndaşların xeyrinə olan haldır.Çünki nə qədər çevik tərpənsə də mərkəzi hakimiyyətin qərarları bələdiyyələrlə müqayisədə  gecikir.

Türkiyənin mərkəzi iqtidarı virusla mübarizə prosesində  müxalifət partiyalarının fikirlərini öyrənməyi lazım bilmədiyi  kimi  bəzi həmkarlar təşkilatlarının əməkçiləri müdafiə edən təklifləri də nəzərə alınmadı.Ölkənin ən böyük QHT-lərindən biri olan Türk Təbiblər Birliyi də-görünür,bəzi hallarda hökumətin siyasətlərinə müxalif mövqe tutduğuna görə- mərkəzi iqtidara “lazım olmadı”.Adı çoxdan “tərəfdar” şəklində çıxmış medianın bu prosesdəki əsas dərdi isə- başda prezident Erdoğan olmaqla,mərkəzi iqtidara zərər gəlməməsidir.Ona görə işıqlandırdığı məsələlər -“virusa qarşı mübarizə”dən çox,”hər şeyin ölkə başçısının nəzarətində uğurla davam etdirillməsi”dir.

Bəs mərkəzi iqtidarın siyasi müxalifəti,əməkçilərin haqlarını müdafiə edən  həmkarlar təşkilatlarını,peşə       QHT-lərini  virusla mübarizə prosesindən uzaqda tutması Türkiyəyə nə qazandırdı? İqtidarın siyasi ambisiyaları nöqtəsindən baxanda onun bundan qzancı nə oldu,müxalifətin itkisi nə oldu? Müxalifət partiyalarının idarə etdiyi bələdiyyələr buradan  mərkəzi iqtidara  siyasi divident çıxmasına icazə vermədikləri  kimi,öz partiyalarına reytinq qazandırdılar.Əməkçilərin haqlarını müdafiə edən həmkarlar təşkilatları yenə əməkçilərin haqlarını müdafiə edərək öz mövqelərini gücləndirdilər.Peşə QHT-lərinin isə iqtidarın bu məsələyə siyasi yanaşmalarından heç nə itirməyəcəkləri,əksinə, qazanacaqları isə  əvvəlcədən bəlli idi.

Elə isə bu 4 dörd faktor baxımından vətəndaşı olduğumuz ölkənin   virusa qarşı mübarizəsini  də  dəyərləndirin: siyasi müxalifət,həmkarlar təşkilatları,QHT-lər və media.Bir də 2.5 ay əvvəlki bələdiyyə seçkisini xatırlayın.Həmkarlarınız və medianız sizin olsun...