Azərbaycan gömrüyü sahibkarları vergi orqanları qarşısında tərkisilah edir

Bakı Vergilər Departamenti yanında Bəyannamələr və Vergi Borclarının Alınması İdarəsinin əməkdaşları Nərimanov rayonunda topdan divar kağızı satışı ilə məşğul olan kiçik obyekt üçün 3 mln 871 min 101,14 manat vergi borcu müəyyən edib. Bu günlərdə sahibkarın 233,7 min manat dəyərində əmlakı siyahıya alınıb.

İqtisadçıların fikrincə, bu, Azərbaycan gömrüyündə qanunsuzluqların birbaşa nəticəsidir, bundan biznes zərər çəkir, sahibkarar isə vergi orqanları qarşısında tərkisilah olur.

İqtisadçı Nazim Məmmədov Turan-a bildirib ki, Azərbaycan gömrüyündə çirkli maxinasiyalar baş verir, xarici iqtisadi fəaliyyət subyektləri isə buna müqavimət göstərə bilmir. İdxal zamanı malların bir hissəsi sənədləşdirilmir, rəsmiləşdirmə aşağı qiymətlərlə həyata keçirilir. Bu zaman sahibkarın ödədiyi əlavə dəyər vergisi saxta şirkətlərin adına rəsmiləşdirilir və daha sonra mənimsənilir, mal ticarət şəbəkəsinə daxil olduqda isə onu satan tərəf ödənilmiş ƏDV-in yerini doldura bilmir. “Vergi yoxlamasında şirkətlər haqlı olduqlarını - satılan mala ƏDV-nin ödənilməsi faktını sübut edə bilmir, yoxlama zamanı isə bu mala ikinci dəfə ƏDV hesablanır”, - deyə ekspert qeyd edib.

Vicdanlı sahibkarı vergi cinayəti subyekti kimi göstərən belə halların aradan qaldırılması üçün Nazim Məmmədov struktur islahatları təklif edir: Gömrük Komitəsi ləğv edilməli, funksiyaları Vergilər Nazirliyinə verilməlidir. O, hesab edir ki, fiziki şəxslərdən vergi və sosial sığorta ödənişi optimallaşdırılmalı, DSMF də ləğv edilməlidir. «Vergilərin könüllü ödənişi mədəniyyətinin aşağı səviyyəsi fiziki şəxslərin vergisinin (minimum 14%) və sosial sığortanın yüksək dərəcəsi (cəmi 25%) ilə bağlıdır. Gürcüstanda birləşdirilmiş sosial vergi 20%-dir», deyə Nazim Məmmədov qeyd edib.

O, hesab edir ki, vergi yoxlamaları yetərincə peşəkar deyil. « «Avto-Qarant» ASC-nin 30% səhm sahibi kimi mənim müraciətimlə səyyar yoxlama keçirilir. Müfəttişlərə səhmdar cəmiyyətin rəsmi şəxsləri tərəfindən bir neçə dəfə artırılan gəlirlərin formalaşdırılmasını təsdiqləyən sənədlər təqdim edilib. Məmmədovun fikrincə, vergi yoxlaması birtərəfli aparılır. Praktika göstərir ki, sahibkarlar vergi əməkdaşları ilə “dil tapır”, nəticədə dövlət büdcəsi ziyan çəkir.

DGK-nın məlumatına görə, 2014-cü ildə Azərbaycana cəmi $5 mln 290,1 min məbləğində divar kağızı idxal edilib. 08B