Fitch Ratings: Azərbaycan neftin qiymətinə yenidən baxmalıdır

Həm milli, həm də xarici valyutada Azərbaycanın uzunmüddətli emitentin defoltu reytinqi “sabit” proqnozu ilə BBB səviyyəsində təsdiqlənib.

Fitch Ratings beynəlxalq agentliyinin hesabatına görə, bu müxtəlif valyutalarda dövlət istiqraz vərəqələrinin reytinqinə də aiddir.

Xatırlanır ki, ölkənin neftdən asılı iqtisadiyyatına, mal ixracının ümumi həcminin 90%-i təşkil edən karbohidrogenlərin satışına neftin dünya bazarında qiymətinin aşağı düşməsi olduqca neqativ təsir edib. 

 Agentliyin məlumatına görə, fevralın 21-də manatın devalvasiyası (dollara nisbətdə 34%) və bivalyuta səbətinə qayıdış (dollar-avro) real effektiv məzənnənin kəskin möhkəmlənməsi və Mərkəzi Bankın valyuta ehtiyatlarının azalmasına (oktyabrda 16,4 mlrd dollardan 2015-ci ilin fevral ayında 11 mlrd dollara qədər) reaksiya idi.

Bununla belə ehtiyatlar 6 aylıq idxal həcmini ödəyərək kifayət qədər yüksək səviyyədə qalır.

Onun fikrincə, hazırkı büdcə neftin bir barelinin orta qiyməti 90% olduqda ÜDM-in 2,8% səviyyəsində kəsirə imkan verir.

Daha yumşaq məzənnə neft gəlirlərinin azalmasından gələn zərbəni yumşaldacaq (manatla), bununla yanaşı hökumət qarşıdakı əhəmiyyətsiz layihələrin reallaşdırılmasını ləngidərək infrastruktur xərclərini çox yüksək səviyyədən aşağı salmalıdır. Bu kombinasiya daha böyük büdcə kəsirinin qarşısını almalıdır.

 «Nəticədə hakimiyyət ARDNF-nin aktivlərinin itkisindən qaça bilər. 2014-cü ilin sonu üçün Fondun aktivləri $37,1 mlrd və ya ÜDM-in 49%-i qədər olub. Fonddan dövlət büdcəsinə transfert (10,4 mlrd), yəqin, azaldılacaq», - deyə ekspertlər bildirir.

Bank sektoru nisbətən zəifdir, çünki devalvasiya onun üçün «müvəffəqiyyətsizlik imtahanı» oldu. Dollarlaşma 21 fevrala kimi də sezilirdi. 2014-cü ilin sonunda bankların qısa valyuta növləri $1,7 mlrd və ya məcmu kapitalın 43%-i qədər idi. Valyuta kreditləri 27% idi. Devalvasiya kapital yetərliliyinin 2% azalması ilə nəticələndi. 2014-cü ilin sonunda o, 19% idi.

Ekspertlərin fikrincə, zəif iqtisadi mühit iqtisadiyyyatın şaxələnməsinə mane olacaq. Ölkədə siyasi risklər «BBB» qrupuna daxil olan ölkələrdəki orta göstəricidən yüksəkdir. Ermənistanla müharibə davam edir.

Agentlik hesab edir ki, Azərbaycanın reytinqinə bunlar mənfi təsir edə bilər:

- neftin ucuzluğu üzündən xərclərin idarə edilməməsi suveren fondların azalması ilə nəticələnə bilər.

- uzun müddət neftin ucuz olması.

- iqtisadi və maliyyə sabitliyini poza biləcək regional geosiyasi şok.

Reytinqə bunlar müsbət təsir edə bilər:

- Hazırda nəzərdə tutulan tədbirlərdən əlavə büdcə mövqeyinin yaxşılaşması  Fitch-in Azərbaycanın suveren güclü balans göstəricilərinin uzunmüddətli dayanıqlılığına inamını artırmaq üçün tam kifayət edir.

- idarəetmənin təkmilləşdirilməsi və şəffalıq islahatları ilə iqtisadi şaxələndirmə.
«Bu zaman Azərbaycanın suveren reytinqi agentliyin qlobal iqtisadi proqnozuna, 2015-2018-ci illərdə ölkədə neft hasilatının stabilləşməsi gözləntilərinə, həmçinin daxili siyasi stabilliyin qorunmasına əsaslanır”, - deyə məlumatda deyilir. . --17D—