Hər il idxaldakı fərqə görə büdcəyə 2,3 mlrd dollar gedib çatmır

Azərbaycanda hər il yalnız ixracatçı-ölkələrlə gömrük hesabatlarındakı fərqə görə büdcədən 2,3 mlrd dollar çıxarılır. 

«İqtisadi Tədqiqatlar Mərkəzi» (İTM) İctimai Birliyinin idarə heyətinin üzvü Qubad İbadoğlunun təqdimat zamanı verdiyi məlumata görə, Azərbaycanın 16 aparıcı ölkədən idxalı bütün əməliyyatların 76,3%-i təşkil edir. 2010-2012-ci illərdə (hələlik keçən illə bağlı məlumat yoxdur) hesaba alınmayan gətirilən malların xüsusi çəkisi 20 faiz artaraq 62,7% təşkil edib. 

Almaniya gömrüyündə bu illərdə Azərbaycan üçün 3 mlrd 168,46 mln dollar məbləğində mal qeydiyyata alınıb, yerli gömrükdə 44,5% hesablanmayıb (hər iki ölkənin DGK-nin rəsmi məlumatı). Macarıstandan ucuz idxal 218,17%, Belarusdan - 81,27%, Çindən – 51,8%, Türkiyədən – 120,37% (7,61 mlrd dollarlıq daxil olmalarla), Rusiyadan– 56,4% (6,52 mlrd dollarlıq idxalla) təşkil edib. Qeydə alınmayan idxal mallarına görə Gürcüstan öndədir – Azərbaycan gömrükçüləri bura göndərilən malların 575,6%-i qeydiyyata salmağı unudub.

cəmi 2003-cü ildən 2013-cü ilə qədər yerli gömrük dövriyyədən təxminən 22 mlrd 960,09 mln çıxarıb – 10 ildə bu pullar dövlət büdcəsinə çatmayıb. Bu pullar hesabına büdcə təşkilatlarında çalışanların əmək haqqını və pensiyaları iki dəfə artırmaq olardı, - İbadoğlu bildirib. Bu məlumatlar nəzərə alınaraq ÜDM-in səviyyəsinin səhv hesablandığını demək olar, - o artmır, ildən ilə azalır.

İqtisad elmlər doktorunun sözlərinə görə, topdan satış bazaları və pərakəndə ticarət obyektlərində ciddi uçot və hesabatlılığın olmaması da əlavə başağrısı verir. Bu səviyyədə olan demək olar bütün müəssisələr malları yol-nəqliyyat xərcləri və digər əlavə sənədlərsiz götürür. Nəticədə satıcılar vergi orqanları ilə «dədə-baba qaydası» ilə hesablaşır – müfəttişin dediyi qədər ödəyirlər. 

Alim öz metodikasının doğruluğunda əmindir və hakimiyyət düşərgəsindən olan iqtisadçılarla debatlara hazırdır. --17D—