İqtisadçı: «Manatın taleyi ilə bağlı Mərkəzi Bankla Maliyyə Naziriyi arasında fikir ayrılığı var»

Azərbaycan hökuməti daxilində manatın taleyi ilə bağlı Mərkəzi Bankla Maliyyə Naziriyi arasında fikir ayrılığı var, deyə iqtisadçı ekspert Samir Əliyev bildirir.

Turan-ın məlumatına görə, iqtisadçı Facebook sosial şəbəkəsində öz səhifəsind yazıb ki, bir tərəf yumşaq, digər tərəfsə kəskin devalvasiyaya maraqlıdır.  

«Hələki birincilər prosesi nəzarətdə saxlayır. Əgər əvvəlki devalvasiyada olduğu kimi ikincilər təşəbbüsü ələ alsalar (büdcə icrasında problemlər səbəbindən) onda manat ucuzlaşması daha kəskin ola bilər. Hər bir halda yumşaq devalvasiya siyasəti davam etdirilməlidir. Çünki kəskin devalvasiyanın acı nəticələri hələ də aradan qalxmayıb», - deyə S.Əliyev yazıb.

O qeyd edib ki, yüksək tələbata rəğmən manat dollara münasibətdə dəyərini iyunda 3.3%, iyulda 3% itirib. Yəqin ki, avqust ayında da ucuzlaşma həmin səviyyədə olacaq.

«Iyun ayından başlayaraq valyuta hərraclarında tələb təklifi 10-12 dəfə üstələməsi manatın məzənəsində təsirini göstərdi. Hətta neftin bahalaşması manatı xilas edə bimədi», - deyə Əliyev yazır.

Onun sözlərinə görə, sentyabrdan başlayaraq yeni şərait yaranır. Təəssüf ki, manatın sabitliyi təmin edəcək şərait yoxdur. Hətta Mərkəzi Bank valyuta hərracına 600 milyon dollar çıxarıb bankların tələbatını tam ödəsə belə zəmanət yoxdur ki, növbəti hərracda yeni tələbat yaranmayacaq.

«Ölkədən rəsmi və qeyri-rəsmi şəkildə kapital axını mövcuddur. Ölkəyə isə həmişəkindən dəfələrlə az dollar gəlir. Ölkəyə valyuta gətirən kanallardan ancaq biri – Neft Fondu işləyir. Mərkəzi Bank xeyli vaxtdır bazarda iştirak etmir və hələki azalmış ehtiyatlarını qoruyur», - deyə iqtisadçı qeyd edir.

Onun sözlərinə görə, digər kanal olan SOCAR-ın başı öz problemlərinə qarışıb. 92 markalı benzinin idxalı SOCAR-a ayda təxminən 40 milyon dollara başa gələcək.

«İstisna deyil ki, həmin vəsait bazardan götürüləcək. Ona görə də əsas yük Neft Fondunun üzərinə düşür», deyə o qeyd edib.

Ekspert qeyd edib ki, Fond 2016-cı ildə 3,2 milyardlıq dollar satıb və hələki onun üçün nəzərə tutulan normadan artıq dollar satmaq niyyətində deyil. Mərkəzi Bank təxminən 800 milyonluq dollar satıb və ehtiyatlarının 4 milyarddan aşağı düşməsinə imkan verməyəcək.

 «Neftin qiyməti isə 45-50 dollarlıq həddə qərarlaşıb və ciddi bahalaşma gözlənilmir. FED isə bu il 3 iclas keçirəcək və getdikcə ehtimalın azalmasına rəğmən bir dəfə uçot dərəcəsini artırmaq güman olunur. Deməli, manata qüvvət verəcək daxili və xarici amillər hələki baş vermir. Ona görə də proqnozlar əsasən manatın necə və hansı həddə qədər ucuzlaşa biləcəyi üzərində qurula bilər. manatın bahalaşması üçün şərait yoxdur», - deyə o qeyd edib.

Əvvəllər S.Əliyev Turan-a müsahibəsində demişdi ki, sentyabrın 1-i üçün dollar 1,65 manat, ilin sonu üçün 1,80 manat ola bilər. 76B