
Gürcüstanın neft ticarəti sanksiyalar şərayətində artır, rus xam neftinin Avropaya axını ilə bağlı suallar yaranır
Gürcüstanın neft ticarəti sanksiyalar şərayətində artır, rus xam neftinin Avropaya axını ilə bağlı suallar yaranır
Ukraynada müharibənin 2022-ci ildə başlanmasından bəri Gürcüstanın Avropaya neft ixracı 15 dəfə artıb, lakin Rusiya dəniz və dəmir yolu vasitəsilə ölkənin ən böyük neft tədarükçüsü olaraq qalır. Bununla belə, Gürcüstana idxal edilən Rusiya nefti ölkənin rəsmi statistikasında qeydə alınmır. Bu barədə yanvarın 22-də Gürcüstanın iFact media qurumu tərəfindən dərc edilən araşdırma hesabatında bildirilir.
“Görünməz Yük: Sanksiyaya Məriz Qalmış Rus Neftinin Avropaya Yolçuluğu” adlı hesabatda Rusiya xam neftinin Gürcüstan vasitəsilə Avropa bazarlarına daxil olduğu qeyd edilir. Araşdırmanın əsas məqamlarından biri kimi iFact vurğulayır ki, 2023-2024-cü illər arasında İspaniya Gürcüstandan 99 min ton xam neft idxal edib və bunun dəyəri 49 milyon avro olub. Halbuki Gürcüstan bu qədər neft hasil etmir. Bu ixracat İspaniya ticarət qeydlərində yer alır, lakin Gürcüstanın Milli Statistika Xidmətinin bazasında mövcud deyil.
Araşdırma daha sonra göstərir ki, Gürcüstan hakimiyyətinin məlumatına görə, 2023-cü ildə Gürcüstandan İspaniyaya heç bir xam neft ixrac olunmayıb. Lakin beynəlxalq ticarət bazaları – o cümlədən volza.com və BMT-nin Comtrade platforması – göstərir ki, təkcə 2023-cü ildə Gürcüstandan İspaniyaya 25 milyon dollar dəyərində neft göndərilib.
Məsələyə aydınlıq gətirmək üçün sorğu göndərildikdə, Gürcüstan Milli Statistika Xidməti bu uyğunsuzluğun “üçtərəfli ticarət” nəticəsində yarana biləcəyini bildirib. Belə hallarda, Rusiya şirkəti Gürcüstan vasitəçisinə neft sata bilər, həmin vasitəçi isə onu İtaliya şirkətinə ötürə bilər, lakin yük Rusiya ərazisindən birbaşa İtaliyaya göndərildiyi üçün Gürcüstanın rəsmi statistikasında qeyd edilmir.
Gürcüstanın Vergi Xidməti isə iFact-in sorğularına cavab verməyib.
Hesabatda bildirilir ki, Gürcüstanın rəsmi qeydiyyata alınmış neft ehtiyatları 2016-cı ildə 35 milyon barel təşkil edib və son illərdə bu göstərici əhəmiyyətli dərəcədə dəyişməyib. Bununla belə, ölkənin xam neft və neft məhsulları ixracı sürətlə artıb. Rəsmi ticarət məlumatlarına görə, Ukraynada müharibənin başlanmasından sonra Gürcüstanın Avropa İttifaqına neft ixracı 1,465%, ümumilikdə isə dünya üzrə 440% artıb.
Bu tapıntılar Gürcüstanın Rusiya neftini yenidən ixrac edərək Qərb sanksiyalarını aşmasına kömək edib-etmədiyi barədə suallar doğurur. Avropa ölkələri Rusiya enerji ixracına qarşı geniş məhdudiyyətlər tətbiq etsələr də, qlobal ticarət yollarındakı boşluqlar Rusiya nefti və neft məhsullarının Avropa bazarlarına axmasını mümkün edir. Hesabatın açıqladığı faktlar Gürcüstanın bu prosesdəki roluna dair əlavə araşdırmalara səbəb ola bilər.
Dünyada
-
ABŞ Prezidenti Donald Tramp qlobal yardımları dondurdu, o cümlədən Konqres tərəfindən müstəqil media və informasiya azadlığının dəstəklənməsi üçün ayrılmış 268 milyon dollardan çox vəsaitin istifadəsini dayandırdı. Sərhədsiz Reportyorlar (RSF) bu qərarı pisləyərək, qeyri-hökumət təşkilatlarını, media qurumlarını və jurnalistləri qeyri-müəyyən vəziyyətə saldığını bildirib. RSF beynəlxalq donorları müstəqil medianın davamlılığını təmin etmək üçün məsuliyyət götürməyə çağırıb.
-
Qazaxıstanın Daxili İşlər Nazirliyi xarici turistlər üçün yeni təhlükəsizlik təşəbbüsü tətbiq edib. Sərhəd nəzarətindən keçən hər bir qonağa xüsusi QR-kodlu kart təqdim olunur ki, bu da onları çoxdilli onlayn platforma olan SafeTravel.kz saytına yönləndirir.
-
Çərşənbə axşamı ABŞ Prezidenti Donald Tramp, İsrail Baş naziri Binyamin Netanyahu ilə birgə Fələstinlilərin Qəzzadan zorakılıqdan azad bölgələrə köçürülməsini dəstəkləyən əhəmiyyətli bir bəyanat verdi. Bu açıqlama, onların ətraflı müzakirələrindən əvvəl Ağ Evin mətbuat toplantısında verildi.
-
Humanitar işçilər, diplomatlar və qanunvericilər son günlər ABŞ-ın Beynəlxalq İnkişaf Agentliyində (USAID) baş verən ciddi pozuntuların səbəbini anlamağa çalışırlar. Agentliyin veb saytı əlçatan deyil, bəzi əməkdaşlar iş sistemlərinə giriş imkanını itirib və 100-dən çox işçi inzibati məzuniyyətə göndərilib, Reuters-ə məlumat verən mənbələr bildirib.
Rəy yaz