Monopolistlər interneti bazarda pomidor kimi satırlar

Azərbaycanda internet xidmətləri bazarının inhisarçıları olan “Aztelekom” MMC və “Baktelekom” MMC avqustun 15-dən internet paketinin minimum aylıq qiymətini 40 Mbit/s üçün 18 manatdan 100 Mbit/s üçün 25 manata qaldırmaq barədə razılığa gəlib. Bu şirkətlər yeni qiyməti izah etməklə ictimaiyyəti inandırmaq istəyirlər ki, internet sürəti 2,5 dəfə artacağı üçün qiymət ucuzlaşıb və bununla da Mbit/s-nin qiyməti 45 qəpikdən 25 qəpiyə enəcək. Şirkətdə yüksək trafik sürətini təmin edəcək texniki yeniliklər barədə məlumat yoxdur.

Danılmaz fakt ondan ibarətdir ki, internet trafiki artıq 18 manata satılmayacaq (imtiyazlardan istifadə edən əhalinin dar kateqoriyası istisna olmaqla). Ödəniş 25 manatdan başlayacaq. Əhali indiki qiymətə və mövcud trafik sürəti ilə interneti almaq imkanından məhrumdur. Əhalinin aztəminatlı hissəsi mövcud tarif və trafiklə kifayətlənir və 4G sürəti (100 Mbit/s) istəyənlər 25 manat və daha çox ödəyə bilər. Amma avqustun 15-dən bu mümkün olmayacaq.

İctimaiyyət narazıdır. Hüquqşünas Məmməd Səlimov baş verənləri aldatma və əhalinin seçim hüququndan məhrumetmə adlandırır. O, vətəndaşları “Aztelekom”la bağlı hökumətə kollektiv şikayətlər göndərməyə çağırır ki, sabah bu şirkət qiyməti özbaşına 50 manata qaldırmaq istəməsin.

Digərləri xatırlayır ki, həmin şirkətlər maya dəyərini 10 manatdan 18 manata qaldıranda da rabitənin keyfiyyətini kökündən yaxşılaşdıracaqlarına söz vermişdilər. Amma aldadıblar, internetin keyfiyyəti isə qənaətbəxş deyildi. İctimai nəqliyyatda gediş haqqını qaldırarkən insanların oxşar təbliğat üsulları yadda qaldı: xidmət keyfiyyətini dəyişmədən qiymət artdı.

Multimedia İnformasiya Sistemləri Texnologiyaları Mərkəzinin direktoru Osman Gündüz Facebook səhifəsində yazır: “Aztelekom”un arqumentləri məntiqsizdir və fakta əsaslanmır”.

Baş verənlər ölkənin telekommunikasiya bazarında müstəqil tənzimləyicinin olmadığını göstərir. İstehlakçıların maraqlarını qorumaq üçün yaradılan İnformasiya və Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi müstəqil deyil. Ekspert hesab edir ki, “Aztelekom” nə Rəqəmsal İnkişaf Nazirliyindən və onun tabeliyində olan qurumdan, nə də məhz bu səbəbdən məhkəməyə verdiyi Antiinhisar Xidmətindən qorxur.

Osman Gündüz xəbər verir ki, “Aztelekom” texniki imkanları ilə 100 Mbit/s minimum trafik sürətini təmin edə bilmir. O, əmindir ki, hətta 40 Mbit/s də “Aztelekom”un imkanlarından kənardır. Mütəxəssis “Aztelekom”un yeni qiymətlərlə manevrini, bazarda alıcıları aldatmaqla müqayisə edir, satıcı ucuz qiymətə məhsul təklif edir, lakin alıcını hesabda aldadır.

Ekspert “Aztelecom” MMC-ni ilk dəfə olaraq beynəlxalq bazarda aldığı trafikin dəyərini və əhalinin sayı və tələbatını göstərməklə əhaliyə satış həcmini açıqlayaraq yeni qiymətin əsaslılığını izah etməyə dəvət edir. Dövlət nəzarət xidmətləri isə “Aztelekom” inhisarçısı ilə bağlı araşdırma aparıb bu dövlət şirkətinin gəlirləri ilə xərcləri arasında ağlasığmaz fərqi ortaya çıxarmalıdır.