Turistlər Türkiyəyə daha çox üstünlük verirlər

Bu məlumatlar Turan-ın müxbirinin paytaxtda fəaliyyət göstərən turizm agentliklərinin menecerləri arasında keçirdiyi sorğunun nəticələri ilə üst-üstə düşüb. "Simurq" turizm firmasının meneceri Olqa Məmmədovanın sözlərinə görə, Türkiyə otellərində erkən yer ayırmalar fevral ayından başlayıb və bu aksiya davam edir. Fevralda bunu etməyə müvəffəq olanların bəxti gətirib, həmin vaxt endirimlər 35-40%-ə çatırdı. Məsələn, Bodrumda üç ulduzlu oteldə "hər şey daxil" sistemi ilə iki nəfərlik bir həftəlik istirahət 1091 dollara, 5 ulduzlu oteldə 1265 dollara başa gəlir, Alanyada eyni istirahət 946 və 1159 dollara başa gəlir.

"Turizm paketinə aviabiletin qiyməti, oteldə qalma, aeroportdan otelə və oteldən aeroporta transfer, sığorta daxildir. Mövsüm yaxınlaşdıqca qiymətlər tədricən artır, bununla belə, insanlar turizm paketləri sifariş verirlər. Erkən yer ayırma tələbatı 2017-ci illə müqayisədə yüksək olub", deyə Məmmədova qeyd edib.

Mütəxəssisin Azərbaycanlı turistlərin Türkiyə kurortlarına böyük marağı haqqında sözlərini onun "Baku Tur", "Euroturizm", "Dervish travel" firmalarında işləyən həmkarları da təsdiq ediblər, onlar erkən yer ayırmaların 1,5-2 dəfə artdığını bildiriblər.

Azərbaycanlı turistlərin üstünlüklərinin dəyişmədiyinin daha bir dəlili Türkiyə Turizm Agentlikləri Assosiasiyasının (TURSAB) hesabatı oldu. Sənəddə qeyd edilir ki, 2015-ci ildə Türkiyəyə səfər edən azərbaycanlıların sayı 602,488 nəfər, 2016-cı ildə 606,223 nəfər, 2017-ci ildə isə 765,514 nəfər təşkil edib. 2015-ci ildə Türkiyəyə səfər edən turistlərin ümumi sayında Azərbaycan vətəndaşlarının payı 1,66%, 2016-cı ildə 2,39%, 2017-ci ildə isə 2,36% təşkil edib.

Yeri gəlmişkən, lenta.ru-nun məlumatına görə, ruslar yanvarda artıq yay məzuniyyəti haqqında düşünməyə başlayıblar və fəal şəkildə Türkiyəyə putyovkalar almağa başlayıblar. Turizm operatorları vasitəsilə erkən yer ayırmalar 5 dəfə artıb! Otelçilər əvvəlki kimi qonaqları endirimlərlə cəlb edirlər və erkən yer ayırma zamanı endirimlər 40-45%-ə çatır. Araşdırmalara görə, rusların xarici istirahət marşrutu üzrə üstünlük verdikləri ölkələr siyahısında Türkiyə birinci yeri tutur, daha sonra Bolqarıstan, Gürcüstan və Azərbaycan gəlir.

Türkiyə sahillərində istirahətin cəlbedici cəhəti nədir? Müstəqil iqtisadçı Azər Mehdiyev qeyd edir ki, birinci cəhət qiymət və keyfiyyətin səmərəli nisbəti, daha ucuz qiymətə əla xidmət göstərilməsidir. İkincisi, müxtəlif ulduzlu otellər, çox sayda variantlar var. Nisbətən cüzi ödənişlə 3-5 ulduzlu otellərdə qalmaq olar, burada xidmət səviyyəsi bütün təriflərə layiqdir. Amma əsas məqam "hər şey daxil" sistemidir, bu zaman turistlər istədikləri zaman qeyri-məhdud miqdarda yemək və içki ilə təmin olunurlar.

"Təmiz çimərliklərlə yanaşı, orada əyləncə sənayesi də inkişaf edib: akvaparklar, zooparklar, kafelər, kinoteatrlar, müxtəlif mövzulara həsr olunmuş ekskursiyalar, müsabiqələr, oyun proqramları və digər maraqlı tədbirlər var. Uşaqlar bambaşqa bir məqamdır. Əksər otellərin ərazisində animatorlar, tərbiyəçilər, dayələr işləyirlər. Azərbaycanın kurort zonalarında istirahət edənlərə belə geniş xidmət spektri təklif etmirlər, turistlərin özlərinin nə ilə isə məşğul olmalı olduğunu düşünürlər. Gündə bir-iki dəfə yemək veririk, bəsdir", deyə Mehdiyev qeyd edir.

Amma istirahət yerinin seçilməsində həlledici amil, əvvəlki kimi, otel qiymətləridir. Disput.az-da yenə bu mövzuda ölkənin turizm sahəsində vəziyyət haqqında müzakirələr başlayıb. Regional turizmin potensialı, kadrların qeyri-peşəkarlığı, yeni ximətlərin tətbiqi üzrə razılaşdırılmış tədbirlərin olmaması haqqında müxtəlif fikirlər bildirilir.

"Azərbaycanın hər-hansı rayonunda bir günlük istirahət ən azı 200 manata (100 manat gecələmək, 100 manat iki nəfərlik yemək) başa gələcək. Bu məbləği, məsələn, bir həftəyə vursaq, 1400 manat alınır. Üstəgəl gözlənilməyən xərclər (meyvə, su və ya meyvə şirəsi almaq, yol polisləri və s.). Təxminən 1800-1900 alınır. Elə həmin bir həftə üçün Antaliyaya getmək daha ucuzdur", deyə CKLasse nikli istifadəçi yazır.

"Bizim dənizdən iyrənirəm. Amma rayonları sevirəm. Buna görə yayda Antaliyaya gedəcəyəm, avqustda isə Qax meşələrinə", deyə Безе74 nikli istifadəçi planlarını bölüşür.

Turizm üzrə ekspert Ramin Zamanovun sözlərinə görə, regionlarda ictimai iaşə obyektlərində yüksək qiymət və aşağı xidmət keyfiyyəti turizm biznesinin mövsümlük xarakter daşıması ilə bağlıdır. Rəqabət olmaması da mənfi rol oynayır. Bölgədə iki-üç normal restoran işləyir. Onlar öz aralarında razılaşırlar və qiymətləri sabit yüksək saxlayırlar.

"Bəzən yerli dövlət hakimiyyəti orqanları qanunsuz olaraq bu sahəyə müdaxilə edirlər. Buna görə restoran sahibləri artan xərcləri müştərilərə göstərilən xidmətlərə əlavə etməklə, bu xərci çıxarmaq məcburiyyətindədirlər. Aşağı xidmət keyfiyyəti kadr çatışmazlığı ilə də izah olunur. Ölkədə kadrların hazırlandığı peşə məktəbləri çoxazdır. Kifayət qədər turizm obyekti olmaması da daha bir mühüm məqamdır. Otel azdır, rəqabət yoxdur. Rəqabət olmadığına görə isə qiymətlər yüksək, xidmət keyfiyyəti isə aşağıdır", deyə Zamanov qeyd edir.

Azərbaycanda turizm sahəsinin reallıqları belədir. Hökumət ölkəyə əcnəbiləri cəlb etməyin yollarını axtarmaqla məşğul olarkən, bizim vətəndaşlar istirahət üçün xaricə getməyə hazırlaşırlar.