Turizm: sevindirməyən yay mövsümü

Azərbaycanda yay turizm mövsümü başa çatıb. Yəqin ki, nəticə sevindirici olmayacaq, çünki hökumətdəki mənbələr vəziyyəti şərh etmir. Sentyabr üzrə statistik məlumatlar yoxdur, dolayı məlumatlar var və onlar göstərir ki, hökumətin planları özünü doğrultmayıb.

Rəsmi Bakı iyunda keçirilən Avropa Oyunlarına böyük ümid bəsləyirdi. Amma XİN məlumat verdi ki, bu oyunlarda iştirak üçün gələn əcnəbilərin sayı yalnız «28 min nəfəri keçib».  Bakı Olimpiya stadionu 70 min tamaşaçı tutur. Demək, onlar stadionun yarısını belə doldurmayıb.

Görünür, Dövlətstatkomun 2015-ci il üzrə xarici turistlərin sayı ilə bağlı verəcəyi rəqəm 2,5 mln-u keçməyəcək. Bunu ötən illərin statistikası da göstərir. 2014-cü ildə Azərbaycana 2 mln 297,8 min turist gəlib. Bu, 2013-cü ildəkindən 211 min azdır, - deyə Dövlətstatkom bildirir. 2013-cü illə müqayisədə azalma 8,4%-dir. Ötən il hər xarici turist Azərbaycanda 593 manat xərcləyib.

Dövlətstatkom 2014-cü il üçün «qəbul edilən və yola salınan turistlər» bölməsində 92305 nəfər göstərib. Bunun 81648 nəfəri ölkədən gedən Azərbaycan turistləridir. Turist qrupları ilə Azərbaycana 10647 əcnəbi gəlib, onlar orta hesabla ölkədə 5 gün qalıb. Avropa Oyunlarına gələnlər nəzərə alınmaqla bu göstərici arta bilər.

2015-ci ildə rəqəmlərin yüksək olmayacağına əsaslardan biri də Azərbaycana daha çox turistin gəldiyi Rusiyadakı böhran və Azərbaycanda turizm şəraitinin pisləşməsidir. Ötən il ölkə Dünya İqtisadi Forumunun hazırladığı turizm və səyahət sektorunun rəqabət reytinqində 84-cü olub. 2013-cü ildə bu göstərici 78-ci yer idi. Müqayisə üçün deyək ki, Gürcüstan 2014-cü ildə 71-ci yerdə idi. Ölkəyə 6 mln turist gəlmişdi.

Əhalisi Azərbaycandan iki dəfə az olan Gürcüstana bu ilin 9 ayında əhalinin sayından çox turist gəlib. Tbilisidə turistlər üzrə məlumat artıq açıqlanıb. Bu ilin  sentyabr ayına kimi xarici qonaqların sayı ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 6,7% artaraq 4 491 min nəfər təşkil edib. 2015-ci ildə Gürcüstana gedən turistlərin sayına görə Azərbaycan üçüncü yerdədir - 1 053 643 nəfər.

Azərbaycan turistləri  Gürcüstanda ucuz qiymət və yüksək xidmətdən vəcdlə danışır. Azərbaycanlılar Batumi və Qara dəniz şəhərlərində istirahətə üstünlük verir. Onlardan biri bildirib ki, Qubada kottecdə bir sutka ailəsinə səhər yeməyi nəzərə alınmadan 180 manata başa gəlib.

Azərbaycanda 210 otel var. Bunun 152-i Bakı və ətrafındadır, - deyə booking.com məlumat verir.

booking.com-da bu otellərin keyfiyyəti ilə də tanış olmaq olar. Bristol Hotel  (4 ulduz) Bakının mərkəzindədir. Orda qonaq olan rusiyalı turist bldirib ki, lift yoxdur, hər şey bahadır. Nömrələrdə ağcaqanad var. Nömrələrin birində şkaf sınıbmış, işçilər tezcə düzəldiblər. Səhər yeməyi kasıbdır. Cırıldayan çarpayılar barədə danışılır. Televizoru pultla yalnız yaxından tənzimləmək olur. Şampun və s xatırladandan sonra dəyişirlər. «Asılqanı elə bil kimyəvi təmizləmədən götürmüşdülər, onu da istəyəndən sonra gətirdilər. İki nəfərlik nömrəyə ikinci dəst dəsmalı istyəndən sonra verdilər. Nömrələrdə WiFi ya yoxdur, ya da zəifdir», - deyə rusiyalılar yazır. Qonaqlar nəzakətli heyət və qayğıkeş inzibatçını tərifləyər.

Qubada  Quba Retro Hotel çoxdan təmir edilmir, hətta müraciət edəndən sonra diş məcunu və fırçası verməyiblər, - deyə qonaq bildirib.  

Azərbaycan otellərində qiymətlər bahadır. Bakıda cəmi 6 hostel var. Onlarda sutkalıq qiymət 12-25 manatdır. Azərbaycan Turizm Assosiasiyasının (AzTA) sədr müavini Müzəffər Ağakərimov hostellərin az olduğunu bildirib. Onun sözlərinə görə, xarici investorlar hostel tikintisi ilə maraqlanıb, amma AzTA bu sahəyə Azərbaycan investisiyası qoyulmasını istəyir.

İyulun 13-də Nazirlər Kabinetinin prezidentin iştirakı ilə keçirilən iclasında Azərbaycan otellərindı xidmət keyfiyyəti də müzakirə edilirdi. Orda mədəniyyət və turizm naziri Əbülfəz Qarayev göstəriciləri yaxşılaşdırmağı vəd etdi. İldən-ilə turzim sənayesində çalışan işçilərin sayı artır. Ötən il bu göstərici 41886 nəfərə çatıb, ancaq bu, keyfiyyətin artmasından xəbər verə bilməz, çünki turizm sənayesində çalışanların sayının artması yeni otellərin işə salınması, xüsusən də Azərbaycanın rayonlarında ailəvi istirahət mərkəzlərinin artması ilə birbaşa bağlıdır. Ancaq onlarda bir qayda olaraq yerli turistlər istirahət edir.

İstənilən ölkəyə turistlərin əhəmiyyətli faizi tranzit gedişlərə düşür. Xeyli sayda azərbaycanlı Tbilisi, yaxud Batumidən loukesterlərlə Avropa ölkələrinə uçmaq üçün Gürcüstana gedir, çünki orda bilet çox ucuzdur. Azərbaycanlılar vaxt və enerji itirib, xaricə Tbilisdən getməyə üstünlük verir. Belə ki, Tbilisidən Varşavaya 25 avroya uçmaq olar, ancaq Bakı-Tbilisi marşrutu ilə dəmir yolu qatarına kupe bileti 30 avroya satılır.

Hökumətin iyul iclasında turizm sektorunun inkişafı kontekstində Azərbaycanda biletlərin qiymətinin yüksək olması probleminə də baxılırdı. İlham Əliyevin ciddi tapşırığından sonra AZAL dövlət aviaşirkəti xarici ölkələrə biletlərin ucuzlaşdırılmasına getdi. Məsələn, Dubaya və geriyə bileti 90 dollara saldı. Əvvəl bu bilet 160 dollara satılırdı. AZAL özünün loukoster aviaşirkətinin yaradıldığını elan etdi. Həmçinin bütün istiqamətlərdə ekonom sinif aviabiletlərinə 20% endirim elan edilib, ancaq bu,
yerlərin cəmi 30%-ə aid olacaq. Görülən tədbirlərin 2016-cı ildə Azərbaycana turist axınını  artıracağı gözlənilir.