Bazel ATƏT XİN-lərin səmərəli işinə hazırdır

İsveçrənin Bazel şəhəri Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatının (ATƏT) Xarici İşlər Nazirləri Şurasının  dekabr 4-5-də keçiriləcək illik iclasına demək olar ki, hazırdır. 57 ölkəni təmsil edən iştirakçıların əksəriyyəti bir araya gəlib.

Ötən gün təşkilatın mənzil- qərargahı bəyan edib ki, nazirlər əvvəlki addımlar üzrə tərəqqini qiymətləndirəcək, siyasi, hərbi, iqtisadi, ekoloji, humanitar təhlükəsizlik üzrə yeni öhdəliklərə dair qərarlar qəbul edəcəklər.

Nazirlər Şurası Yeni Avropa (1990) üçün Paris Xartiyasında “Xarici İşlər Nazirlərinin Şurası” orijinal adı altında yaradılıb və 1992-ci ildə münaqişələrin qarşısının alınması və böhranların idarə olunması sahəsində daha çox səlahiyyətlər əldə edib. 1994-cü il Budapeşt sənədi onun əsas rolunu qeyd edərək “Nazirlər Şurası” adlandırıb.

İkigünlük Şura hər ilin sonunda və hər sədrliyin yekun mərhələsində keçirilir. Şura  ATƏT çərçivəsində ali səviyyədə görüşlər arasında qərarların qəbulunun əsas formatı kimi çıxış edir, təhlükəsizlik və digər məsələlər üzrə çoxtərəfli və ikitərəfli danışıqlarda iştirak etmək üçün nadir imkanlar yaradır.

İclasının gündəliyinin qrafikinin sərt olacağı gözlənilir.

XİN-lərin sammiti ərəfəsində əsas diqqət “Helsinki + 40” adlanan layihənin müzakirəsinə  yönəlib. Bu 2013-cü ildə Kiyevdə ATƏT ölkələri xarici işlər nazirləri tərəfindən imzalanıb. Məqsəd  Helsinki Aktının imzalanmasından 40 il sonra təşkilatın səmərəliliyinin artırılmasıdır.

“Helsinki + 40”ın imzalanması 2015-ci ilə planlaşdırılır və onun müddəaları suveren bərabərliyin fundamental prinsiplərini, suverenlik hüquqlarına hörməti, güc və ya güc barədə təhdidin olmamasını, həmçinin sərhədlərin pozulmazlığını, eləcə də terrorizm, narkobiznesə, mütəşəkkil cinayətkarlığa, insan hüquqlarının pozulmasına qarşı mübarizəni gücləndirməlidir.

Diplomatik mənbələrin məlumatına görə, ATƏT-də sədrlik edən İsveçrə böhranların aradan qaldırılması yollarının operativ axtarışı üçün nüfuzlu siyasətçilərdən ibarət “Müdriklər qrupu”nun yaradılması təşəbbüsü ilə çıxış edəcək.

Sammitdə prioritet məsələlər arasında Avropanın Rusiya ilə münasibətləri, Ukrayna ətrafında hadisələr,  regional münaqişələr, o cümlədən Qarabağ münaqişəsi var. İclas çərçivəsində ATƏT-in Minsk Qrupu həmsədrlərinin iştirakı ilə Azərbaycan və Ermənistan xarici işlər nazirlərinin görüşü planlaşdırılır.

ATƏT-də problemlərlə yanaşı uğurlardan da danışılacaq ki, bunlardan biri keçmiş Yuqoslaviya respublikaları Bosniya və Herseqovina, Çernoqoriya, Xorvatiya, Serbiya arasında silahlara nəzarət haqqında saziş olacaq. Saziş 2015-ci il yanvarın 1-dən qüvvəyə minəcək.—0—