DQMŞ hökumətdən iyul-avqust ayları üçün əhaliyə sosial ödənişlər həyata keçirməyi tələb edir

Bakı/01.08.20/Turan: Azərbaycan Demokratik Qüvvələrinin Milli Şurası (DQMŞ) ölkə hakimiyyətini koronavirus pandemiyası şəraitində sosial öhdəliklərini yerinə yetirməkdən yayınmaqda ittiham edən bəyanatla çıxış edib. Bəyanatda deyilir:

“Hazırda qlobal bioloji böhrana qarşı qabaqlayıcı tədbirlərin görülməsi, xalqları Covid-19-un ağır təhdidindən xilas etmək üçün sosial paket proqramlarının təkmilləşdirilməsi və tibbi tədbirlərin effektliliyinin artırılması istiqamətində yollar aranır. ABŞ və Qərbi Avropa hakimiyyətləri pandemiya şəraitində xalqın ehtiyaclarının qarşılanmasının öyrəniləsi örnəyini verdi. Virus təhlükəsi yayılandan bəri illik 99 min dollardan aşağı gəliri olan ailələrə və vətəndaşlara 1200 dollardan başlayaraq adambaşı birdəfəlik yardımlar verildi, istisnasız olaraq işini itirmiş vətəndaşlar hər həftə 600 dollar sosial paket almaqla böhranın dağıdıcı təhdidindən xilas oldular. Böhran təhlükəsi sovuşmadığı üçün Konqres bu yardımların davam etdirilməsinin vacibliyi haqqında müzakirələrə başlamışdır və yəqin ki, qarşıdakı dövrdə də pandemiya təhlükəsinə qarşı sosial paket siyasəti davam etdiriləcək. Eyni mənzərəni biz Qərbi Avropada da müşahidə edirik. İnsanlar və ailələrlə yanaşı, orta və xırda biznesə göstərilən dövlət yardımları sosial və iqtisadi həyatın çökməsinin qarşısını aldı.

Bu baxımdan Azərbaycanda vəziyyət son dərəcə acınacaqlıdır. Ölkə başçısının pandemiya dövründə 5 milyon adama yardım göstərilməsi haqqında açıqlaması deklarasiya xarakteri daşıyır və gerçəklikdən çox uzaqdır. Bu, təxminən İlham Əliyevin uzun illər işsizlik və yoxsulluğun 5 faizə endirilməsi kimi həqiqətdən uzaq təbliğatının davamıdır. Aprel-may aylarında 600 min insana 190 manat verilsə də, təəssüf ki, iyun ayında hökumət yardım alanların sayını 287 minə endirmiş, iyul ayı ərzində sərt karantin rejimi tətbiq edilsə də, hakimiyyət ümidsiz vəziyyətə saldığı ailələrə bu cüzi yardımı göstərməkdən də imtina etmişdir. Sual olunur: əvvəlki 3 ayla müqayisədə nə dəyişmişdir? Xalq Covid-19 təhlükəsindən xilas olubmu, normal həyat bərpa olubmu, iş yerlərimi açılıb, günəmuzd çörəkpulu qazanan milyonlarla insan öz əvvəlki iş rejimini bərpa ediblərmi, əhalinin gəliri artıbmı, işsizlərin sayı azalıbmı? Hökumət pandemiya şəraitində sosial yardımı dayandırmağın ağlabatan izahını verməlidir. Əgər belə bir izah yoxdursa, “dövlət bundan artıq bir şey edə bilməz” açıqlaması vəziyyətdən çıxış yolu deyil.

Pandemiya dövründə ayrılan vəsaitlərin şəffaf hesabatının verilməməsi ciddi şübhələr doğurur. Ölkə rəhbərliyi Covid böhranı əleyhinə 3,5 milyard vəsaitin ayrıldığı haqqında açıqlama vermişdir. Lakin hesablamalar göstərir ki, bu məbləğın kiçik bir hissəsi təyinatı üzrə sərf edilmişdir. Aprel-iyun aylarında məlum 190 manat hesabı ilə işsizlərə verilən sosial paketin həcmi vur-tut 284 milyon manat təşkil edib. Əlavə olaraq muzdlu işçilərin əməkhaqqının müəyyən hissəsinin ödənilməsi daxil, ümumilikdə 900 min nəfərdən bir qədər artıq əhali 3 ay ərzində sosial yardım proqramından dəstək ala bilmişdir. Halbuki, ölkədə sosial yardıma ehtiyacı olan əhalinin sayı bundan 3-4 dəfə çoxdur. Müstəqil iqtisadçıların hesablamalarına görə, pandemiya zərərdidələrinə ayrılmış 1,4 milyard vəsaitdən ümumilikdə 752 milyon manatı xərclənib, elan edilən 3,5 milyard manatın isə hara getdiyi məlum deyil. Hələ onu demirik ki, cənab Əliyevin xidməti istifadə üçün aldığı təyyarənin qiyməti pandemiya şəraitində 3 ay ərzində 900 min adama göstərilən sosial yardımın həcmindən 2 dəfə, SOCAR-ın Monteneqroda 500 min dollara alıb müxtəlif dolayı yollarla Əliyev ailəsinə hədiyyə etdiyi şirkətlərin dəyərindən eyni həcmdə artıqdır.

Lakin nə son günlər süni şəkildə qızışdırılan müharibə ritorikası, nə Milli Şuranın təqib edilməsi, nə də Xalq Cəbhəsinə qarşı total şəkildə həyata keçirilən repressiyalar hakimiyyəti pandemiya şəraitində sosial öhdəlikləri yerinə yetirmək məsuliyyətindən azad etmir. Yarıtmaz sosial və iqtisadi idarəçilik şəraitində yaranmış 2 milyondan artıq işsiz ordusu, qeyri-leqal formada günəmuzd əməklə çörək pulu qazanan yüz minlərlə əmək qabiliyyətli əhali, bioloji və iqtisadi böhranın çökdürdüyü orta və kiçik biznes qurumları, xidmət sahəsində çalışan on minlərlə insan taleyin ümidinə qalıb. Uşaq pulu verilmir, cüzi sosial paketlər heç bir səbəb olmadan dayandırılıb, səhiyyə sığortası yox, sərt karantin davam edir. Bəs bu insanlar nə etməlidirlər? Əhalini süni gərginlikdə saxlamaqla, müxalifətə qarşı qanunsuz kütləvi həbslər keçirməklə sosial böhranı aradan qaldırmaq mümkün deyil. Ölkənin kifayət qədər maliyyə ehtiyatları var, insanlar mart ayından başlayaraq sosial sarsıntılar içərisindədirlər. Regionlarda, demək olar ki, həyat dayanıb. Bütün bunları nəzərə alaraq, biz Milli Şura olaraq hökumətin öz sosial öhdəliklərini yerinə yetirməsini, pandemiya şəraitində iyul və avqust ayları üçün hər ay adam başına 300 manat həcmində sosial paket ödənilməsini, uşaq pullarının verilməsi üçün təcili tədbirlər görülməsini tələb edirik”.