Ekspert: �Avropa Parlamenti seçkiləri müşahidə etməli idi"

Bakı/12.03.18/Turan: Azərbaycanda vaxtından əvvəl keçirilən prezident seçkilərinə bir aydan az zaman qalıb. Seçkilərin keçirilməsinə görə məsul qurumlar sürətləndirilmiş rejimdə işləyir, seçki məntəqələrinin qarşısında artıq təşviqat plakatları üçün xüsusi lövhələr quraşdırılıb, məntəqələr xüsusi kabinlərlə təchiz edilir.

Bu arada, ölkənin Mərkəzi Seçki Komissiyası seçicilərin imzalarını saydıqdan və yoxladıqdan sonra artıq dörd nəfərin: hazırki prezident İlham Əliyevin, deputat Zahid Orucun, Azərbaycan Vahid Xalq Cəbhəsi Partiyasının sədri, deputat Qüdrət Həsənquliyevin, Sosial Demokrat Partiyasının sədri Araz Əlizadənin prezidentliyə namizədliyini qeydə alıb.

Seçkilərdə müşahidəçilərin qeydiyyatı da davam edir. Məlum olduğu kimi, seçkilərin müşahidəsi üçün beynəlxalq təşkilatların nümayəndələri ölkəyə dəvət olunub. ATƏT-in Demokratik Təsisatlar və İnsan Hüquqları Bürosu (DTİHB) bir qədər düşündükdən sonra seçki prosesində müşahidəçi kimi iştirak etməyi qərara alıb və öz missiyasını Bakıya göndərib. Missiya 310 nəfərdən ibarətdir - onların 280-i bilavasitə seçkilər günü seçki prosesini müşahidə edəcək, 30 nəfər isə uzunmüddətli müşahidəçilərdir.

Bir neçə gün əvvəl Korin Yonkerin rəhbərlik etdiyi müşahidə missiyası Bakıda mətbuat konfransı keçirərək, təşkilatın rolunun seçki prosesini müşahidə etməkdən və qiymətləndirməkdən ibarət olduğunu bildirib və qeyd edib ki, missiya seçkilərin hansısa müəyyən nəticəsində maraqlı deyil. Bu zaman missiya rəhbəri jurnalistlərin vaxtından əvvəl keçirilən seçkilərin şəffaflığı, Azərbaycan hökumətinin DTİHB-in əvvəlki tövsiyələrini yerinə yetirib-yetirməməsi haqqında çoxsaylı suallarına cavabdan taktiki şəkildə yayınıb.

Avropa Şurası Parlament Assambleyası da seçkiləri müşahidə prosesində iştirak etməyə razılaşıb, ATƏT kimi, o da nümayəndələr göndərəcəyini bildirib.

Adı çəkilən bu iki qurumdan fərqli olaraq, Avropa Parlamentinin Azərbaycanda seçkilərin monitorinqində iştirakdan imtina edib. Deputatlardan ibarət demokratiyaya dəstək və seçkilərin əlaqələndirilməsi qrupunun həmsədrləri Devid Makallister və Linda Makeven bildiriblər ki, seçkilərə qiymət də verilməyəcək. Onlar əlavə ediblər ki, Avropa Parlamentinin seçkilərlə bağlı rəsmi mövqeyi Aİ-Bakı münasibətləri haqqında yay tətilindən əvvəl qəbul ediləcək məruzədə əksini tapacaq.

Azərbaycanda əvvəlki seçkilər üçün səciyyəvi olmayan bütün bu beynəlxalq təzimlər müxtəlif şərhlərə səbəb olub. Bəziləri beynəlxalq təşkilatların artıq seçkilərin gedişatını və nəticələrini hakimiyyətlə razılaşdırdığını iddia ediblər, bəziləri isə Avropa Parlamentinin imtinasını boykot kimi qiymətləndirmək fikrini dəstəkləyiblər.

Seçki məsələləri üzrə ekspert Anar Məmmədli ATƏT DTİHB missiyasının mətbuat konfransını və onunla bağlı qızğın müzakirələri Turan-a şərh edərkən bildirib ki, bu konfrans missiyanın fəaliyyətinin açılışı idi.

"O, missiyanın fəaliyyəti ilə tanışlıq xarakteri daşıyırdı. Prinsipcə, ATƏT-in bütün missiyaları öz işinə bu formatda başlayır. Amma missiya rəhbərinin Azərbaycanın DTİHB-in beş il əvvəl prezident seçkilərindən sonra verdiyi tövsiyələri yerinə yetirməsi, habelə son vaxtlar baş verən proseslərlə bağlı münasibət bildirməməsi narahat edir. O, bu mövzudan yayınıb, bunu indiyə qədər Azərbaycanda bir dəfə belə olmaması, əvvəlki vəziyyətdən xəbərinin olmaması ilə izah edib. Amma ATƏT-in tövsiyələri sənədləşdirilib, qiymətləndirmə missiyasının sənədləri var və Yorker Azərbaycana səfərindən öncə onlarla tanış ola bilərdi. Çünki bu sənədlər də onun kimi ekspertlər tərəfindən hazırlanıb. Missiya bu mühüm məqamlarla bağlı münasibətini bildirsəydi, yaxşı olardı", deyə Məmmədli bildirib.

Ekspert qeyd edib ki, Avropa Parlamentinin seçkilərin müşahidəsində iştirakdan imtina etməsini mənfi qiymətləndirir.

"Hazırda Azərbaycan və Avropa İttifaqı arasında strateji tərəfdaşlıq müqaviləsinin imzalanması haqqında danışıqlar prosesi gedir. Buna görə Avropa Parlamenti seçkilərin monitorinqində iştirak etsəydi, yaxşı olardı. Xüsusən, bu gün Azərbaycanda çox az müşahidə qrupunun mövcud olduğunu, hətta ATƏT müşahidəçilərinin sayının çox az olduğunu nəzərə almaq lazımdır. Yerli vətəndaş cəmiyyəti, siyasi partiyalar seçkilərin gedişatını müşahidə edə bilmir. Bu vəziyyətdə Avropa Parlamenti deputatlarının və nümayəndələrinin gəlməsi, vəziyyəti öz gözləri ilə müşahidə etməsi daha səmərəli olardı", deyə Məmmədli qeyd edib.

Avropa Parlamentinin imtinasının səbəblərinə toxunan ekspert qeyd edib ki, görünür, avropalılar Azərbaycan hakimiyyəti ilə münasibətlərini korlamaq istəməyiblər.

"Onlar Azərbaycanla münasibətlər haqqında məruzə hazırlayırlar, bu məruzədə prezident seçkiləri məsələsi əksini tapmalıdır. Amma bu məruzənin dolğun olması üçün onlar ölkəyə gəlməli, siyasi partiya, vətəndaş cəmiyyəti nümayəndələri ilə görüşməli, həmçinin seçkiləri öz gözləri ilə görməli idilər", deyə A.Məmmədli qeyd edib. -0-