Ermənistandan gizli yolla Qarabağa hərbiçilərin göndərilməsi barədə

Bakı/01.03.21/Turan: Ötən həftə Ermənistanın gizli yolla Qarabağa hərbiçilər göndərdiyi barədə məlumat yayılıb. Ermənistan Müdafiə Nazirliyinin qarşısında etiraz aksiyası keçirən hərbiçilərin valideynləri bildiriblər ki, uşaqlarını tikinti materialları kimi rəsmiləşdirib Laçın dəhlizi ilə Qarabağa hərbi xidmətə göndərirlər.

Məsələyə münasibət bildirən Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi fevralın 27-də bəyanat yayıb. Bəyanatda bildirilir ki, Ermənistan hərbiçilərinin hazırda Rusiya sülhməramlı qüvvələrinin yerləşdirildiyi Azərbaycan Respublikasının ərazilərinə qanunsuz şəkildə göndərilməsi Azərbaycan, Rusiya və Ermənistan liderlərinin 10 noyabr tarixli birgə bəyanatının kobud şəkildə pozuntusudur. 

Qurum xatırladıb ki, 10 noyabr birgə bəyanatı Rusiya sülhməramlı qüvvələrinin Azərbaycan Respublikasının ərazilərinə yerləşdirilməsinə paralel olaraq Ermənistan silahlı qüvvələrinin həmin ərazilərdən çıxarılmasını nəzərdə tutur. Həmçinin, Laçın dəhlizindən hərbi məqsədlər üçün istifadə olunması, xüsusilə gizli şəkildə, mülki formada və mülki nəqliyyat vasitələrində gizlədilməklə şəxsi heyətin ərazilərimizə yeridilməsi Laçın dəhlizi üzrə hərəkət rejiminin kobud şəkildə pozuntusudur.

Nazirliyin məlumatına görə, bu, sülhməramlı kontingentin nəzarət mexanizmlərinin pozulması olmaqla, kontingentin bölgədə vəziyyətin sabitləşdirilməsi səylərinə zərbə vurur.

Azərbaycan tərəfi Ermənistandan öz silahlı qüvvələrini qanunsuz şəkildə Azərbaycan ərazilərində yerləşdirməyə son qoymağı tələb edib və vurğulayıb ki, Ermənistanın bu addımları... sülh və sabitliyin təmin edilməsini nəzərdə tutan tədbirləri ciddi şəkildə sual altına qoyur və vəziyyətin gərginləşdirilməsinə xidmət edir.

Ermənistan Qarabağa hərbiçilərin göndərilməsinə son qoymasa Azərbaycan nə kimi addımlar ata bilər? Rusiya sülhməramlıları erməni əsgərlərini Qarabağa niyə buraxır? Bu hal sülhməramlıların statusunu sual altına qoya bilərmi?

Milli Məclisin Müdafiə, Təhlükəsizlik və Korrupsiya ilə mübarizə Komitəsinin üzvü Aydın Mirzəzadə Turan-a bildirib ki, Ermənistan tərəfi 10 noyabr sazişini pozmaq üçün müxtəlif variantlara əl atır. “Bunlardan biri - mülki şəxs adı ilə Qarabağa göndərilənlər sonra oradakı hərbi hissələrdə hərbi qulluq keçmək istəyirlər. Ermənistan elə hesab edir ki, bunu gizli saxlamaq olar, amma indiki dövrdə heç bir məlumat, o cümlədən heç bir hərəkətlə bağlı məlumat gizli qalmır”.

Deputat qeyd edib ki, Azərbaycan tərəfi öz kəskin etirazını və xəbərdarlığını bildirib. “Ermənistan tərəfi bilməlidir ki, 10 noyabrdan sonra regionda yeni reallıq yaranıb. Azərbaycan öz ərazi bütövlüyünü təmin edib və kimsə, o cümlədən Ermənistan tərəfindən ərazi bütövlüyümüzə qarşı atılan istənilən addıma qarşı Azərbaycan adekvat, beynəlxalq hüquqa uyğun olan addımlar atmaq hüququndadır”.

Komitə üzvü vurğulayıb ki, Azərbaycan tərəfi öz xəbərdarlığını edib, bundan sonra artıq nə edəcəyini Ermənistan düşünməlidir.

A.Mirzəzadə bildirib ki, Rusiya sülhməramlılarının Qarabağdakı statusu heç bir halda sual altına düşmür. “10 noyabr tarixli sazişin altında üç dövlət rəhbərinin imzası var və Azərbaycan öz imzasına hörmətlə yanaşır. Buna uyğun olaraq da addımlarını atır. Rusiya ilk dəfədir ki, tək hansısa bir regionda sülhyaratma prosesində iştirak edir. İndiyə qədər Rusiya sülhməramlıları hansısa bir kontingentin tərkibində iştirak ediblər və qəbul edilən qərarlar ümumi qərarlar olub. Hazırda isə Rusiya tək bu prosesi həyata keçirdir”.

Deputatın fikrincə, bu baxımdan, ola bilər ki, Rusiya tərəfi bu məsələni sazişə uyğun hesab edir. “Sadəcə olaraq, ya Ermənistanın, yaxud da Dağlıq Qarabağın hansısa bir saxta sənədini əsas götürərək onları Laçın dəhlizi ilə Azərbaycan ərazisinə buraxıb. Şübhəsiz ki, Rusiya tərəfi ilə bu məsələ barəsində söhbət aparılacaq və bizi başa düşəcəklər. Bundan sonra belə buraxılışlara yol verilməyəcəyinə ümid edirik”.

Təhlükəsizlik məsələləri üzrə ekspert İlham İsmayıl “Azadlıq Radiosu”na bildirib ki, əgər Ermənistan Dağlıq Qarabağa hərbiçiləri göndərməyə davam edirsə, deməli bunun üçün şəraiti sülhməramlılar yaradır. “Sərhəddən əsgərlərin keçməsi sülhməramlıların diqqətindən yayına bilməz”.

Ekspert hesab edir ki, Azərbaycan sərhədlə bağlı məsələni çox konkret qoymalıdır. “Laçın dəhlizində sərhədə bizim Sərhəd Qoşunları tərəfindən Rusiya sülhməramlıları ilə bir yerdə nəzarət olunmalıdır. Buna nail olmaq mümkün olmasa, onda sülhməramlılara bununla bağlı davamlı etirazlar bildirilməlidir. Çünki bu etirazlar bizə əsas verəcək ki, sülhməramlılar öz missiyasını normal yerinə yetirə bimədiyi və Azərbaycana təhlükə yarandığı üçün 5 il müddətinin başa çatmasına 6 ay qalmış Rusiyaya sülhməramlıların ərazidən çıxarılması ilə bağlı tələb irəli sürək. Bununla sərhəd tam bizim nəzarətimizə keçəcək”.

İ.İsmayıl vurğulayıb ki, 10 noyabr sazişinə uyğun olaraq, Ermənistanın silahlı qüvvələri Qarabağdan çıxmalı idi. “Onlar çıxmadığı üçün biz sərhədə nəzarət etməliyik. Nə vaxt ki, Ermənistan silahlı qüvvələri tamamilə tərksilah olub çıxıb gedər, o zaman nəzarət üçün Birgə Monitorinq Mərkəzi kifayət edə bilər. Bu istiqamətdə ciddi işlər görülməlidir”.

Ekspert qeyd edib ki, Rusiya sülhməramlıları erməni hərbiçiləri Qarabağa buraxmaqla Ermənistanın “könlünü almağa çalışır”. “Bununla Ermənistan əhalisinin rəğbətini qazanmağa çalışır, amma Ermənistan bundan sui-istifadə edir. Həm də Cənubi Qafqazı nəzarətdə saxlamaq üçün ərazidə gərginliyin olması Rusiyaya sərf edir. Amma bu, sonsuz davam edə bilməz. Rusiya Azərbaycanı itirməmək üçün beynəlxalq hüquqa əsaslanan addım atmalıdır”. -0-