Gürcüstan Rusiyanın iştirakı səbəbindən Tehranda "3+3" görüşünü buraxır

Bakı/23.10.23/Turan: Gürcüstanın kövrək geosiyasi tarazlığını vurğulayan mühüm hadisə Gürcüstan hökumətinin Tehranda "3+3" formatında bugünkü beynəlxalq görüşdə iştirakdan rəsmən imtina etməsi oldu. "3+3" formatı İran, Türkiyə, Azərbaycan, Rusiya, Ermənistan və ilkin olaraq Gürcüstan nümayəndələri arasında müzakirələri nəzərdə tutur. Lakin görüşdə Gürcüstanın olmaması onun Rusiyanın danışıqlarda iştirakı ilə bağlı narahatlığının açıq bəyanatıdır.

Bu qərar Gürcüstanın ilk dəfə  dekabr decabr 2021-ci ildə Moskvada çağırılan "3+3" formatına qoşulmaq üçün ilkin tərəddüdlərindən sonra qəbul edildi. O vaxt Gürcüstan iştirak etməməyi seçdi. Lakin gürcü jurnalist və blogger İrakli Berulavayn Turan-a verdiyi şərhdə vurğulayıb ki, 2021-ci ildə Tbilisi Türkiyə və Azərbaycan hakimiyyəti ilə müzakirələrdən sonra formatda iştirakına dair heç bir açıq şərt bildirməyib.

Gürcüstanın mövqeyinin dəyişməsi ABŞ müdafiə naziri Lloyd Ostinin ölkəyə səfəri ilə izah edilə bilər. Gürcüstanın Müdafiə Nazirliyində mətbuat konfransı zamanı dövlət katibi Ostin Rusiyanın Gürcüstan ərazisinin 20 faizini işğal etməsi ilə bağlı kəskin açıqlama verib. O vurğulayıb ki, Rusiya yeni diplomatik platforma ilə bağlı müzakirələrə başlamazdan əvvəl əvvəlcə 2008-ci ildə bağlanmış atəşkəs razılaşmasına əməl etməlidir.

Berulavanın sözlərinə görə, Gürcüstanın Baş naziri İrakli Qaribaşvilini həm Azərbaycan Prezidenti İlham əliyev, həm də Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib ərdoğanı inandırmaq cəhdlərinə baxmayaraq, "3+3" formatında danışıqlarda iştirakdan imtina davam edib. Təklif olunan danışıqların ilk növbədə Gürcüstan rəsmiləri ilə rusiyalı həmkarları arasında birbaşa ünsiyyəti istisna etmək imkanı ilə iqtisadi məsələlərə yönəldiləcəyi güman edilirdi. Ancaq görünür ki, bu addımla bağlı siyasi risklər Gürcüstan tərəfindən çox böyük hesab edilib.

Qeyd etmək lazımdır ki, Rusiyanın təcavüzkar və işğalçı kimi rəsmi tərifinə baxmayaraq, Rusiya Gürcüstanın əsas ticarət tərəfdaşlarından biri olaraq qalır. Rusiya Federasiyası Gürcüstana pul köçürmələrinin həcminə görə əhəmiyyətli dərəcədə liderdir və rus turistlər ölkəyə gələn ən böyük xarici turist qrupları arasındadır. Bu iqtisadi qarşılıqlı asılılıq, şübhəsiz ki, Gürcüstanın xarici siyasət qərarlarını çətinləşdirdi.

Bundan əlavə, Gürcüstan Rusiya ilə hava əlaqələrini bərpa edəcəyi təqdirdə mümkün sanksiyalar barədə xəbərdarlıq edən ABŞ və Avropa Birliyinin təzyiqi altındadır. Bundan əlavə, Gürcüstanda Avropa inteqrasiyasına dəstək olaraq Gürcüstan hökumətinin beynəlxalq münasibətlər qurarkən üzləşdiyi çoxşaxəli problemləri əks etdirən etirazlar başladı.

"3+3" formatında danışıqlarda iştirak etməmək qərarı Gürcüstanın iqtisadi əməkdaşlığa can atması, Rusiya turizmi və ticarətindən asılılığı və Qərb ölkələri ilə daha sıx əlaqələr qurmaq istəyi arasındakı mürəkkəb geosiyasi mövqeyini vurğulayır. Gürcüstan bu rəqabət maraqlarını ölçməyə davam etdikcə, gələcək yol qeyri-müəyyən olaraq qalır.--0--