SƏFIR ƏNN E. DERSININ ANS TELEVIZIYASINA MÜSAHIBƏSI (MÖVZU: ABŞ DÖVLƏT DEPARTAMENTININ İNSAN HÜQÜQLARINA DAIR HESABATI)

    ANS: Salam. Mən Birləşmiş Ştatların Dövlət Departamentinin Insan hüquqları ilə bağlı növbəti hesabatını oxudum. Sözün düzünü deyim Sizə, Azərbaycanda yaşamasaydım, bu hesabatdan sonra Azərbaycan barəsində məndə çox pis təəsurat yaranardı. Ümumiyyətlə, soruşmaq istərdim, nə səbəbdən bu hesabat bu gədər kəskindir?
    Səfir Dersi: Bu suala görə çox sağ olun. ABŞ-ın 1977-ci ildən bəri hər il həyata keçirdiyi vacib təşəbbüs olan İnsan Haqlarına dair Hesabatı müzakirə etmək imkanına görə sizə öz təşəkkürümü bildirirəm. Düşünürəm ki, siz də bilirsiniz ki, biz inkişaf etmiş tərəfdaş ölkələr və digərləri də daxil olmaqla, dünyadakı bütün ölkələr üzrə illik İnsan Haqlarına dair Hesabat tərtib edirik. Məncə, sizin dinləyicilər üçün bunun qlobal bir təşəbbüs olduğunu başa düşmək vacibdir. Bu, bizim yalnız Azərbaycan üzrə hazırladığımız bir hesabat deyildir.
    Həmçinin, onu da başa düşmək vacibdir ki, bu hesabat ABŞ Konqresinin müraciəti əsasında hazırlanır. ABŞ Konqresi ABŞ icra hakimiyyəti orqanı olan administrasiyadan bu hesabatları hər il hazırlamağı xahiş etmişdir.
    Mən bunu ona görə qeyd etmək istədim ki, mən insanların Konqresin administrasiyadan bu hesabatı hər il hazırlamasını xahiş etdiyini anlamasını vacib hesab edirəm. Bu hesabat Amerika xalqı, adi vətəndaşların demokratiya və insan hüquqlarına, insan hüquqlarına hörmətə sadiq olduqlarını əks etdirir. Biz bunun konstruktiv bir tənqid olmasını istəyirik.
    Amerika Birləşmiş Ştatlarında biz tam inanırıq ki, demokratiya dinamik prosesdir və və insan haqlarına hörmət də dinamik bir prosesdir. Həmişə daha yaxşı nəticələrə nail olmaq imkanı var. Məsələn, Birləşmiş Ştatlarda biz açıq cəmiyyət olaraq, siyasət və təcrübələrimizin konstruktiv tənqidini alqışlayır və sonra da, topladığımız məlumatları idarəetmə sistemimizi və insan haqlarına münasibətdə siyasətimizi təkmilləşdirmək üçün istifadə etməyə çalışırıq.
    Həmçinin inanır və bilirik ki, BMT-nin ümumdünya insan haqları bəyannaməsi və Helsinki öhdəlikləri çərçivəsində götürdüyümüz ciddi vəzifələr var. Həmin təşkilatlara üzv olan bütün ölkələr dünya miqyasında insan haqlarının və insan haqlarına hörmətin təşviqinə çalışmaq vəzifəsi və öhdəliklərinə malikdir. BMT-yə üzv olan və ya onun öhdəliklərinə sadiq olan və Helsinki prosesində iştirak edən bütün ölkələr insan haqlarının ümumbəşəri dəyər olduğunı qəbul etmişdir. Bunlar hər bir ölkənin qanuni maraqlarıdır.
    Birləşmiş Ştatlar həmin öhdəliklərə, insan haqlarına hörməti təşviq etmək öhdəliyinə çox ciddi yanaşır; çünki bu Amerika xalqının iradəsini əks etdirir. İstər Respublikaçı, istərsə də Demokrat olsun, hər bir ABŞ administrasiyası bu öhdəliyə ciddi yanaşır və biz yeni administrasiyadan əvvəlkilər kimi, bizim insan haqları və demokratiyanın inkişaf etdirilməsi sahəsində davamlı səylərimizi dəstəkləyəcək siyasətə sadiq qalacağını gözləyirik. Və biz bunu hörmətlə və konstruktiv tənqid ruhunda edəcəyik.
    Bu ilki hesabata münasibətdə əsas qənaət bundan ibarət idi ki, Azərbaycanda insan haqları ilə bağlı vəziyyət qeyri-qənaətbəxşdir və bəzi sahələrdə pisləşmişdir. Bu prosesi yaxından izləyən və ötən ilki, və ya ondan əvvəlki ilə aid hesabatı oxumuş şəxslər görəcəklər ki, təəssüf ki, burada heç bir sürprizlər yoxdur. Ötən illərdə qaldırdığımız məsələlər bu ilki hesabatda yenidən qaldırılmışdır.
    Elə sahələr olub ki, biz orada vəziyyətin daha da pisləşdiyinin şahidi olmuşuq: məsələn, çox vacib olan mətbuat azadlığı və yaxud da ölkənin toplaşma və ya birləşmə azadlığı sahəsində götürdüyü öhdəlikləri misal çəkək.
    Mətbuat azadlığına gəldikdə, onu qeyd edim ki, üç jurnalist hələ də həbsdə qalmaqdadır. Bir çox müşahidəçi, bilirsiniz ki, biz bu hesabatı hazırlayarkən bütün təbəqədən olan insanlarla - hökumət,qeyri-hökumət, sıravi vətəndaşlar, vətəndaş cəmiyyətinin üzvləri ilə-söhbətlər aparmışıq - əksər müşahidəçilər inanır ki, həmin jurnalistlər öz peşəkar fəaliyyətlərinə görə həbsdədirlər.
    Jurnalistlərə qarşı fiziki və ya mənəvi hücum və zorakılıq hallarını izləyən təşkilatlar ötən il bu cür halların sayının artdığını bildirmişlər. Bizdə həmin jurnalistlərə qarşı zorakılıq hallarının araşdırılması və ya təhqiq edilməsi istiqamətində ciddi və davamlı səylərin göstərildiyinə dair sübutlar yoxdur və bu, özü özlüyündə üçün mesajdır. Bu bizim üçün mesajdır ki, bu cür hücumlar cəzasız davam etdirilə bilər və çox güman ki, mətbuatın inkişaf edən açıq demokratiya şəraitində oynamalı olduğu rolu oynamaq qabiliyyətinə mənfi təsir göstərir. Bu rol dövlətin xalqı qarşısında cavabdeh olmasını, insanların məlumatlandırıldıqlarını və ölkənin ictimai-siyasi həyatında iştirak etmək üçün onların lazımi məlumata malik olmasını, və dövlətin onların fundamental insan hüquqlarına hörmət etməsini təmin etmək üçündür.
    Bildiyiniz kimi, azad mətbuat fəal ictimai müzakirələrin aparılmasını asanlaşdırmağa kömək edir. Bu bizi ötən il geriləməni müşahidə etdiyimiz ikinci sahənin üzərinə gətirir, yəni birləşmə və toplaşma azadlığı.
    Məsələn, ötən il vacib siyasi hadisə olan seçkilər Azərbaycana birləşmə və toplaşma azadlığının bərpa edilməsin istiqamətində irəliləyişə nail olmaq imkanı vermişdir.
    Bəs bu nə üçün vacibdir? Bildiyiniz kimi, seçkilər yalnız seçki günü onun texniki cəhətdən necə keçirilməsi məsələsindən ibarət deyil. Seçkilərin beynəlxalq standartlara uyğun keçirilməsi vacibdir və biz bu il, bu sahədə irəliləyişin şahidi olduq. Texniki baxlmdan seçkilərin keçirilməsindəirəliləyişi qəbul etmək vacibdir. Seçki qanunlarına bir çox vacib dəyişikliklər edildi: məsələn, toplaşma azadlığına dair qanun Azərbaycana bu vacib sahədə irəliləyişin olduğunu nümayiş etdirmək üçün imkan verə bilərdi. Əfsuslar olsun ki, bu qanun məhdud şəkildə şərh edildi. İnsanların toplaşmaq və birləşmək hüququ təkmilləşmədi və beynəlxalq müşahidəçilər seçkilərin texniki idarə olunmasında irəliləyişin olduğunu desələr də, çox vacib olan seçkiqabağı mühitinin məhdudlaşdırıldığını qeyd etdilər.
    Ona görə də, Birləşmiş Ştatlar Azərbaycanı xalqının toplaşma, birləşmə, öz fikrini sərbəst ifadə etmə və mətbuatın çox açıq və fəal müzakirələrin aparılmasını asanlaşdırmaqda oynamalı olduğu rolu oynamasına imkan verməsi üçün öz beynəlxalq öhdəliklərini yerinə yetirməyə təşviq etməkdə davam edəcək.
    Bununla bağlı, bildiyiniz kimi, Azad Avropa Radiosu, Azadlıq Radiosu və Amerikanın Səsi də daxil olmaqla, xarici radiostansiyalar 1 yanvar 2009-cu il tarixindən Azərbaycanda FM tezliklərində yayımı davam etdirmək lisenziyalarından məhrum oldular. Bu vacib bir mənbəni, müstəqil məlumat almaq kimi alternativ məlumat mənbəyini itirmiş Azərbaycan xalqının böyük bir hissəsinə mənfi təsir göstərdi. Əksər Azərbaycanlılar mənə öz ümidlərini ifadə etdilər ki, həmin radioların yenidən FM dalğalarında və Amerikanın Səsinin Azərbaycan Televiziyasında yayımının bərpa edilməsi üçün Azərbaycan hökuməti ilə razılıq əldə etmək bizə müyəssər olacaq.
    Biz bunun Azərbaycan qanunvericiliyinin predmeti olduğunu anlayırıq və əlbəttə ki, qanunun aliliyini üstün tutan bir ölkə olaraq, Birləşmiş Ştatlar Azərbaycan qanunlarına tam riayət etmək istəyir. Ona görə də, biz ikitərəfli dövlətlərarası razılaşma təklif etmişik və ümidvarıq ki, bu razılaşma sözügedən stansiyaların buradakı yayım dalğalarına qayıda bilməsi üçün bu problemin həllində əsas rolunu oynayacaq.
    ANS: Bir sıra hallarda Dövlət Departamenin bu cür hesabatlarını qiymətləndirərkən bəzi şəxslər bunz qərəzli bir sənəd kimi yanaşır. Və onlar belə bir mövqedən çıxış edirlər ki, ABŞ Dövlət Departamenti bu hesabatları tərtib edərkən, burada siyasi maraqlar öz rolunu oynayır. Yəni burada reallıqlar deyil, daha çox siyasi maraqlar əsasında bu hesabatlar formalaşır. Bunu necə qiymətləndirərdiz?
    Səfir Dersi: Bildiyiniz kimi və bayaq qeyd etdiyim kimi, Birləşmiş Ştatlar dünyadakı hər bir ölkə üzrə insan hüquqlarına dair hesabatlar hazırlayır. Bizə bu tələb Konqres tərəfindən edilmişdir. Bizim bunu yerinə yetirməyimizin səbəbi odur ki, Amerika xalqı insan hüquqlarına hörməti yüksək dəyərləndirir və onlar öz hökumətlərinin Ümumdünya İnsan Haqları Bəyannaməsi, Helsinki Prosesi və insan haqlarının hərtərəfli inkişafı sahəsində digər beynəlxalq qurumları qarşısında götürdüyü öhdəliklərin yerinə yetirilməsində çox fəal və yaradıcı olmasını istəyirlər. İnsan haqlarına dair hesabatlar üçün əsas səbəb budur.
    Və əlbəttə ki, biz Birləşmiş Ştatlarda belə bir tezisdən çıxış edirik ki, demokratik hökumətlər öz xalqları qarşısında hesabat verməlidirlər və öz xalqlarının dünyadakı bütün digər xalqların malik olduqları ümumbəşəri insan haqlarına sahib ola bilməsini təmin etmək öhdəliyini daşıyırlar. Birləşmiş Ştatlar həmin prinsipləri ciddi dəstəkləməkdə və dünyada həmin prinsipləri irəli aparmaq istiqamətində fəaliyyət göstərənlərin yanında möhkəm dayanmaqda davam edəcək.
    ANS: Bu həftə Almaniyada Azərbaycan-ABŞ hərbi əməkdşlıq üzrə işçi qrupunun görüşü keçirildi. Bilmək istrədim ki, hansı məsələlər müzakirə olundu: və bu gğrüşdə Manas hərbi bazasının bağlanması, yəni artıq aqibətin bəlli olandan sonra, bu görüşdə Azərbaycan ərazisinin Əfqanıstandakı qoşunlarınıza dəstək üçün bir platsdarm kimi istifadə olunması ehtimalı müzakirə edilibmi?
    Səfir Dersi: Manas hərbi bazasına gəldikdə, biz parlamentin bunun leyhinə səs verdiyinin və prezidentin bu qanuna imza atdığının şahidi olduq. Amma baza hal-hazırda fəaliyyət göstərməkdədir və mövcud razılaşmaya əsasən hələ müəyyən vaxt fəaliyyət göstərməkdə davam edəcəkdir.
    Bizim Əfqanıstandakı əməliyyatlara dəstəyi davam etdirmək üçün bir çox seçimlərimiz var və bunlar heç şübhəsiz ki, tək Birləşmiş Ştatlar üçün yox, həm də dünyanın Əfqanıstanın inkişafını görə bilməsi üçün vacibdir.
    Ona görə də, biz Əfqanıstanda davamlı əməliyyatları dəstəkləmək üçün bir çox seçimləri fəal şəkildə nəzərdən keçirməkdəyik. Hal-hazırda bir çox tərəfdaşlarımızla danışıqlar aparırıq. Biz dünyanın bu bölgəsində olan tərəfdaşlarımızla da danışıqlar aparmışıq. Azərbaycan artıq Əfqanıstanda bizim güclü tərəfdaşımızdır. Və Azərbaycanın regional nəqliyyat koridoru rolunu oynamaq imkanı aşkardır. İnanıram ki, hökumətimizin məqsədlərindən biri Azərbaycanın şərqlə qərb arasında güclü regional nəqliyyat dəhlizi kimi inkişaf etməsini dəstəkləməkdən ibarətdir. Bununla əlaqədar biz Azərbaycan hökuməti ilə danışıqlar aparırıq və Əfqanıstandakı əməliyyatlara dəstək üçün Azərbaycan vasitəsilə təhcizat və qeyri-hərbi avadanlıqları oraya göndərmişik. Biz bu əməkdaşlığı yüksək qiymətləndiririk.
    ANS: ABŞ və Azərbaycan hərbi rəsmilərinin Ştutqartda keçirilmiş görüşü barədə nə deyə bilərsiniz?
    Səfir Dersi: Ola bilsin ki, mən sizin sualınızı dəqiq başa düşmədim.
    Almaniyada baş tutmuş həmin görüş bizim iki ölkə arasında hərbi əməkdaşlıq və Azərbaycanın müdafiə sahəsində keçidinə, və habelə NATO ITFP prosesinə dəstək üçün keçirilən mütəmadi görüşlər silsiləsinin tərkib hissəsi idi.
    Bildiyiniz kimi, Birləşmiş Ştatlar bir neçə il ərzində NATO ICAF proqramı üzrə Azərbaycanın inkişafının dəstəklənməsində güclü tərəfdaş olmuşdur və bizim Azərbaycanın NATO ilə hərbi qarşılıqlı əməliyyat qabiliyyətini yaxşılaşdırmaq və həmin prosesləri anlamaq üçün xüsusi sahələrə dair xüsusi məqsədləri əks etdirən müştərək iş planı var. Bizim ötən həftə Almaniyada keçirdiyimiz növbəti görüşün məqsədi bundan ibarət idi.
    ANS: Birləşmiş Ştatlarda qan dəyişəndən sonra, Vaşinqtonla Bakı ABŞ münasibətlərini necə qiymətləndirərdiniz və Obama administrasiyasının Azərbaycana münasibəti necədir?
    Səfir Dersi: Birləşmiş Ştatların Azərbaycanda çox vacib maraqları var və Azərbaycan ilk dəfə müstəqillik qazanandan bəri biz sizinlə güclü tərəfdaş olmuşuq. Bu tərəfdaşlıq fundamental prinsiplərə əsaslanır və mən yüz faiz əminəm ki, siz müstəqil olandan bəri hər bir digər administrasiyanın etdiyi kimi, Obama administrasiyası da bu prinsipi qəbul edəcək ki, həmin prinsip də ondan ibarətdir ki, bu regionun ölkələri öz inkişaf kursunu seçmək hüququna malikdirlər. Onlar müstəqil, suveren ölkələrdir. Biz onların sülh, sabitlik, rifah içində, demokratiya və müstəqillik şəraitində inkişaf etməsini arzulayırıq. Birləşmiş Ştatlarda bu bizim bu regionda Azərbaycanla bağlı yürütdüyümz siyasətin əsasını təşkil edir.
    Və bir şeyi qeyd etmək istərdim ki, əsrlər boyu böyük güclərin vacib və böyük faydaları uğrunda mübarizə apardıqları və daha kiçik ölkələrin böyük ölkələrin iradəsinə zorla tabeçiliyinə düşdüyü bu bölgədə biz Azərbaycanın siyasətini öz milli maraqlarına əsasən qurmasını istədiyimizi deyəndə ABŞa inanmaq bəlkə də çətindir. Amma, həqiqətdə bu belədir. Bu ABŞ-ın siyasətidir. Mən tam əminəm ki, Obama administrasiyası Azərbaycanla bağlı siyasətini də bu prinsipə əsasən quracaq.
    Və mən tam əminəm ki, Obama administrasiyası Azərbaycanla malik olduğumuz güclü tərəfdaşlığı dərinləşdirməkdə davam etdirməkdə maraqlı olacaq və mən sizə bunun səbəbini deyə bilərəm. Bizim dünyanın bu bölgəsində çox vacib maraqlarımız var. Bizim enerji təhlükəsizliyi və Azərbaycanın Xəzər dənizi regionundan enerji ehtiyyatlarının istehsalçısı, transit olmaq kimi oynaya biləcəyi vacib rolunda maraqlarımız var.
    Hər iki tərəfin qlobal terrorizmə qarşı mübarizənin davam etdirilməsində çox vacib maraqları mövcuddur. Bununla əlaqədar, mən sizin diqqətinizi Prezident Obamanın İslam dünyasına ünvanladığı çox vacib mesaja yönəltmək istəyirəm. Bu mesaj bütün dünyaya, amma xüsusən də İslam dünyasına yönəlmişdi. O, bir məsələyə aydınlıq gətirdi ki, Birləşmiş Ştatlar İslamla terrorizmi eyniləşdirmir. Əslində, Birləşmiş Ştatlar İslam dünyasının ölkələri ilə yeni tərəfdaşlıq, müsbət tərəfdaşlıq, məhsuldar və konstruktiv tərəfdaşlığa nail olmaq istəyir.
    Azərbaycan da daxil olmaqla, biz artıq həmin hədəflərə nail olmağımızda güclü tərəfdaş ola biləcək ölkələrə danışmaqdayıq. Düşünürəm ki, demokratiyaya can atan, ilk Azərbaycan Demokratik Respublikası kimi demokratiya tarixinə malik, tolerant və bazar iqtisadiyyatı əsasında inkişaf etməkdə olan bir ölkə olaraq, Azərbaycanın bu istiqamətdə çox əvəzsiz tərəfdaş olmaq potensialı var.
    İnsan Haqlarına dair Hesabatın müzakirəsinə həsr olunmuş bu müsahibənin səbəblərinə qayıdaraq, bildirmək istərdim ki, biz tez-tez bu regionda sabitliyə böyük ehtiyacın olduğunu eşidirik və bu, əlbəttə ki, vacib bir məsələdir. Biz əminik ki, həqiqi sabitlik güclü nümayəndəli demokratiya əsasında mümkün olur. Bu isə xalqın mandatına əsaslanır. Bizim İnsan Haqlarına dair Hesabatda göstərilən məsələlər üzrə tərəfdaşlar olaraq birlikdə fəaliyyət göstərməkdə davam etməyimiz çox vacibdir və tərəfdaşlar olaraq, birgə fəaliyyət üçün bunu çox konstruktiv və müsbət üsul hesab edirik.
    Bir daha qeyd edim ki, Birləşmiş Ştatlar bu cür hesabatı konstruktiv tənqid hesab edir və bizim sistemimizə dair eyni cür tənqidi alqışlayır. Biz atdığımız bəzi addımlara görə, məsələn, ölkəmiz üzləşdiyi təhlükələrlə mübarizə apararkən həm yerli, həm də beynəlxalq səviyyələrdə çoxsaylı tənqidlərə səbəb oluruq. Odur ki, Birləşmiş Ştatlar tənqidi alqışlayır. Bildiyiniz kimi, buna dair çox açıq və ciddi debat və müzakirələr aparılmış, attığımız bəzi addımlara görə çoxsaylı tənqidlər səsləndirilmişdir, və bu da siyasətimizi yenidən nəzərdən keçirməyimiz və müəyyən dəyişikliklər etməyimizlə nəticələnmişdir.
    Bu, demokratiyanın əsas dinamikasıdır.
    Sonda sadəcə onu qeyd etmək istəyirəm ki, Dövlət Katibi Klinton builki İnsan Haqlarına dair Hesabatı təqdim edərkən qeyd etmişdi ki, burada maraqlı olduğumuz amil insanların həyatlarında dəyişikliklərə səbəb olacaq insan haqlarına hörməti inkişaf etdirmək üçün tərəfdaşlarımızla birgə fəaliyyət göstərməkdən ibarətdir; insanların fundamental haqlarına malik ola bilməsi üçün insanların həyatlarında real və mümkün olan dəyişikliklər.
    O, tək hökumətlərlə deyil, həmçinin qeyri-hökumət təşkilatları, dini təşkilatlar, bizneslər, gənclər və qadınlarla birlikdə işləməyin vacibliyini də qeyd etmişdi. Bildiyiniz kimi, insan haqlarına hərtərəfli hörməti inkişaf etdirmək üçün o öz karyerası boyu qadın haqlarının güclü tərəfdaşı olmuşdur. Və o, bizim bu fundamental inamımızı bir daha vurğulamışdı ki, ABŞ-ın təhlükəsizliyi və rifahı dünyadakı tərəfdaşlarımız olan ölkələrdə insanların öz fundamental insan haqlarından bəhrələndiyi halda daha güclü olur.
    Buna görə də, mənim üçün bir sıra məsələlər üzrə siyasətlərimizin təfərrüatlarını açıqlamaq çox tezdir. Biz hələ əsas rəsmilərin təyinatı məsələsi ilə məşğuluq. Amma düşünürəm ki, hətta bu erkən günlərdə belə, haqqında danışdığım məsələlər sizə istiqamətə dair müəyyən işarələr verir.
    ANS: ABŞ-ın Ermənistandakı Səfirin bu yay Dağlıq Qarabağ münaqişəsi üzrə çərçivə sazişinin imzalanmasının mümkünlüyünə dair optimist fikirlər söylədi? Siz Birləşmiş Ştatların Azərbaycandakı səfiri olaraq, bu gədər mi nikbinsiniz?
    Səfir Dersi: Biz hamımız ümidvarıq ki, bu dəhşətli münaqişənin həllini mümkün qədər tez tapmaq mümkün olacaq. Amma Minsk Qrupunda olan ölkələr, danışıqları təşkil edənlər, bu prosesdə vasitəçi rolunu oynayanlar və mən də daxil olmaqla, düşünürük ki, bu cür sazişin imzalanması üçün münasib vaxtın və şəraitin yetişdiyini qərarlaşdıranlar münaqişə tərəflərinin özləridir. Ona görə də mən sazişin bu yay və ya hər hansı başqa vaxt imzalanma perspektivlərinə dair sualları onlara ünvanlamağınızı istərdim.
    ANS: Siz Prezident Obamanın İslam dünyasına mesajından bəhs etdiniz. İranın Xarici İşlər Naziri Mənüçehr Möttəki keçən həftə ANS-ə verdiyi müsahibəsində qyed etdi ki, rəsmi Tehran Birləşmiş Ştatlarla dialoqa çox müsbət yanaşır. Lakin, İran ABŞ-ın konkret addımlarını gözləyir, və rəsmi Tehran nüvə məsələsinin artıq bağlı olmasını hesab edir. Bilmək istərdim ki, Birləşmiş Ştatlar hansı addımlar atmaq fikrindədir? Və nüvə proqramı ilə barışmısınızmı?
    Səfir Dersi: Əgər sualnızı düzgün başa düşdümsə, bu ABŞ-la İran arasında hər hansı dialoqun başlaması perspektivləri barədədir, elə deyilmi?
    ANS: Bəli.
    Səfir Dersi: Bildiyiniz kimi, hal-hazırda ABŞ-da vacib bir məsələ, bizim qarşılıqlı münasibətlərimizə, İrandakı vəziyyətə münasibətdə siyasətlərimizi yenidən nəzərdən keçirmək mərhələsini yaşamaqdayıq. Bizim yeni siyasi kursumuzun nədən ibarət olacağına dair təfərrüatları sizə verə bilməyim üçün biz bu müzakirələrin nə ilə sonuclanacağını gözləməli olacağıq. Amma bir daha vurğulamaq istəyirəm ki, siyasi istiqamətlərə dair müəyyən işarətlər artıq var.
    Hər şeydən əvvəl, sələfi Prezident Buş kimi, Prezident Obama da qeyd etmişdir ki, Birləşmiş Ştatlar İran xalqına böyük hörmət bəsləyir və biz İran xalqının dünyanın hər hansı digər yerində yaşayan insanlar kimi, öz fundamental insan hüquqlarına malik olacağı demokratik və azad İranla əlaqələrə qura biləcəyimiz günü səbrsizliklə gözləyirik. Əlavə olaraq, Prezident Obama artıq vurğulayıbdır ki, biz həm fikir ayrılıqlarının olduğu, və həm də, irəliləyişə nail ola biləcəyimiz sahələr üzrə İranla müzakirələr aparmağa hazır olmalıyıq. Amma, və bu çox vacib bir ammadır, Prezident Obama həmçinin onu da vurğulayıbdır ki, İran hökumətinin bu gün yürütdüyü siyasət, İsrailə qarşı hədələr, Yaxın Şərq və İraqın müxtəlif yerlərində terrorizmə dəstək fəaliyyəti, bizim düşündüyümüzə görə dünyanın bu regionunda sülh və stabilliyi pozmaq təhlükəsi yaradan nüvə silahı proqramının davam etdirilməsi - bütün bunlar çox ciddi məsələlərdir və biz onların öhdəsindən gəliməsi yollarını araşdırmalıyıq.
    Biz İranın nüvə silahı əldə etməsinə həmişə qarşı çıxmışıq və qarşı çıxmaqda davam edəcəyik. İran bütün nüvə fəaliyyətini BNEA (Beynəlxalq Nüvə Enerjisi Agentliyi) üzünə tam açmağa və BNEA-nın həmin məlumatları yoxlamasına imkan verməyə hazır olmayana kimi, beynəlxalq icma İranın nüvə silahları proqramını davam etdirmədiyindən əmin ola bilməz.
    Ona görə də Birləşmiş Ştatlar öz beynəlxalq tərəfdaşları ilə birgə fəaliyyəti davam etdirir və bildiyiniz kimi, BMT-nin Təhlükəsizlik Şurası artıq beynəlxalq icmanı bir araya gətirən bir sıra Qətnamələr qəbul edibdir ki, onlarda İranın uranı zənginləşdirmə fəaliyyətini, ağır su kütləsi ilə bağlı emal fəaliyyətini dayandırmasını bir nömrəli məsələ kimi xahiş, israr və tələb etməkdə davam edirik. İkinci məsələ isə, BNEA-nın İranın nüvə fəaliyyətinə aid tələb etdiyi bütün məlumatları İran tərəfindən açıqlaması və üçüncüsü, BNEA-nın bütün bu cür məlumatların dəqiqlik və dolğunluğunu yoxlamasına imkan vermək üçün onunla əməkdaşlıq şəraitində birgə fəaliyyət göstərməsidir.
    Mən sizinlə təkrar görüşəcəyim və öz siyasətimizin yenidən nəzərdən keçirilmə prosesi tamamlandıqdan sonra siyasətimizə dair sizinlə söhbət aparacağım günü səbrsizliklə gözləyirəm.
    ANS: Sağ olun.
    Səfir Dersi: Çox sağ olun.