Dostlarin öz cəmiyyətlərinə müraciəti

Cənubi Qafqazın münaqişəyə cəlb edilmiş iki dövlətindən birində ilk dəfədir ki, hakimiyyətə, belə demək mümkünsə, bilavasitə münaqışədən törəməmiş hökümət gəlmişdir.Biz bunu sülh üçün ümidverici hadisə sayırıq.

Barış naminə fəaliyyət bizi, ermənini və azərbaycanlını, tanış və dost edib. Biz birgə düşünməyə başlamışıq.

Danılmaz həqiqətdir ki, Avropanın gerçək təhlürəsizliy qitə ölkələrinin öz ixtilaflarını kənara qoyaraq siyasi və iqtisadi İttifaq çərçivəsində sıx əməkdaşlığa başladıqları andan təmin edildi. Ön səfə ictimai-iqtisadi əməkdaşlıq məsələləri çəkildikdə, münaqişələr arxa səfə keçdi və əhəmiyyətlərini itirdi.

Dünya təcrübəsi göstərir ki, münaqişələrin dinc həllini bir birinin mənafeyini nəzərə alaraqqarşılıqlı güzəşt yolunda tapan dövlətlərnəinki öz təhlükəsizliklərini, həm də öz hərtərəfli inkişafını daha ciddi və möhkəm zəmində təmin edirlər.

Qarabağ münaqişəsinin nəticəsində erməni və Azərbaycan xalqlarının düçar olduqları müsibətləri sadalamağa ehtiyac yoxdur. Bu münaqişəmöhürünü bölgəmizin hər bir sakininin taleyinə vurmuşdur. Lakin biz istəyirik ki, bizim cəmiyyətlər hər şeydən əvvəl Qarabağ münaqişəsinin bir mənfi nəticəsindən qurtulsunlar: guya iki xalq arasında etibarın bərpası qeyri-mümkündür, erməni azərbaycanlıya inana bilməz, azərbaycanlı erməniyə inanmamalıdır. İnanın bizə, bizim və digər minlərlə insanın təcrübəsinə, bu, doğru deyil.

Biz bir birimizə hədsiz inanırıq, bir birimizin sədaqətinə, vicdanına və təmənnasızlığına əminik. İllər boyu sülh uğrunda birgə fəaliyyət, xalqları barışdırmaq naminə əməkdaşlıq bizə böyük bir sərvət bəxş etmişdir:bu, qarşılıqlı inam və öz xalqlarımıza sədaqətli dostluq nümunəsi göstərmək imkanıdır. Biz birgə arzulayırıq ki, bu sərvətdən bütün ermənilər və azərbaycanlılar bəhrələnə bilsin.

Biz öz cəmiyyətlərimizə bölgədə bərqərar ola biləcək sülhün əsas cizgilərinin geniş müzakirəsinə başlamaq çağırışı edirik. Avropadakı mövcud uğurlu və səmərəli nümunələri əsas götürərək biz öz "Qarabağ dinc tənzimləmə modeli"ni işləyə bilərik. Əgər cəmiyyətlərimiz bizim özümüz və övladlarımız üçün arzuladığımız sülhü təfsilatı ilə ciddi müzakirə etməyə və layihələşdirməyə başlasa, indi ictimai müzakirələrdə səslənən və bizləri alçaldan "son əskərə və son gülləyə qədər qarşıdurma" harayları arxa səfə keçər.

Əgər biz öz səylərimizi və nəhəng məsrəflərisilahlanma yarışına deyil, erməni və Azərbaycan cəmiyyətləri arasında barış, qarşılıqlı ehtiram və anlaşma ənənələrinin bərpasına yönəltsək, əməkdaşlıq şəraitində öz ictimai-iqtisadi müşküllərimizin həlli də asanlaşar.

Şərikli iş etimad doğurar, etimad əmin-amanlığa gətirər. Tanklar deyil, raketlər deyil, təyyarələr deyil, adi insan etimadı: münaqişənin, eyni vaxtda ölkələrimizin təhlükəsizlik probleminin sadə həllinin yolu budur.

Zərdüşt Əlizadə - zardusht@gmail.com

Georgiy Vanyan - g.vanyan@yahoo.com