Elxanın foto dünyası...

Deyirlər əksərən jurnalistlər qəlb ağrısından, tərcüməçilər beyin ağrısından dünyasını dəyişir. Dünyada belə tədqiqatın olub-olmadığını bilmirəm, amma müşahidələrim bunu təsdiq edir. Doğrudan da tanıdığım jurnalistlərin çoxu qəlb ağrısından haqq dünyasına qovuşub.

Uzun illər istili-soyuqlu hadisələrin dərdini qəlbimizdə birgə göynətdiyimiz Elxan bəyin də qəlbi dözmədi... Məni bu yolda tək qoyub getdi öz dünyasına. Onun qəlbinin müalicəsini birgə danışmışdıq...

Yanvarın 5-də müalicə başlamalı idi. Çətinliklə olsa da dostların məsləhəti ilə əməliyyatın maddi tərəflərini həll etmişdik. Elxan on ildən çox idi dərdini dərmanlara tapşırmışdı. Deyirdi artıq dərmanlar da təsir etmir. Dərmanlar da vəfasız çıxdı, müalicə gününə qədər vəfa etmədi... Digər tərəfdən, xüsusilə bizim kimi ağır sosial-siyasi gərginlikdə yaşayan ölkədə hər addımda yüzlərlə qəm-qüssə gətirən maneəyə ilişən insana dərman neynəsin ki....

Fotoreportyorun gerçək dünyası Amerika prezidentlərindən biri ölkəsinin sevinci barədə belə deyib. Mən Peleni o qədər də sevmirəm, ancaq onun vurduğu hər bir qol mənim ölkəmə sevinc gətirir və ölkə boyu faydalı iş əmsalını artırır.

Azərbaycanda isə ildə bir dəfə belə, ölkəni sevindirən ümummilli hadisə baş vermir. Tənqidə məruz qalan siyasi hadisələr, jurnalisti hər an izləyən həqarət, insana kədər gətirən ayinlər, tozlu-torpaqlı küçələr, ahla dolu künc-bucaq, məhkəmələr, cəmi 85 manata möhtac olan pensiyaçı, adamı gecələr də təngə gətirən səs-küy, harın gülüşlər... daha nələr-nələr. Elxan fotoaparatının gözü ilə bu faciələri hər gün əks etdirirdi. Fotoobyektiv faciələri yüz dəfələrlə böyüdərək daha dərinliklərə sirayət edir və faciəni daha məzmunlu görür. Foto həm də həyatda baş verənlərin insane beynində inikasıdır. Elxan da bu fonda özünü hiss edirdi.

O, hər faciəni çəkəndən sonra öz qəlb ağrısını "atamın atanın goru haqqı" dəhşət idi, "öz canım üçün göz yaşımı saxlaya bilmədim" kimi ifadələrlə biruzə verərdi. Bəlkə də, başqaları üçün adi olan hadisələri də Elxan belə ifadə edərdi. Onun da günahı yox idi. Fotoaparatın obyektivi hadisəyə insanın abstarksiyası dərkindən yönəldiyindən fotoreportyorlar faciələrin dərinliyini köksünə sıxır. Bəzən də faciənin bütövlüyü fotoda da əksini tapmır. Bu isə jurnalistin daimi özünütənqididir. Bütün bunlar və öz sosial çətinlikləri Elxanı qəlb xəstəsi etmişdi.

Nümunə ata Elxan yaxşı ailə başçısı idi. O, ailəsindən fəxrlə danışardı. Oğlanlarını öz sənət yolçusu etmişdi. Onların uğuru ilə sevinirdi. Turxanın uğuru isə onun atalıq vüqarı idi. Yaxşı yadımadadır, Turxanın ilk yazısına çox sevinmişdi. Yerə -göyə sığmırdı, dünyanın xoşbəxti idi. Elə bil, Turxan onun Nizamisi, Füzulisi, Şekspiri, Hüqosu, bəlkə də yeni dövrün dahisi idi. Turxan da yəqin ki, təhsilində, yaradıcılığında ata arzusunun zirvəsinə doğru addımlayacaq.

Onun foto çantası və biz dostlar Bu çantada kimliyindən asılı olmayaraq çoxsaylı yaxşı şəkillər olardı. O çəkdiyi yaxşı şəkilləri ünvanına, yəni şəxsin özünə çatdırmaqdan həzz alardı. Tərifə də ehtiyac duymazdı. Bəzən mənə və ya kiməsə çoxlu şəkillər verərdi. Deyərdi ki, sən bu insanları görəndə şəklini çatdırarsan.

Elxanın foto obyektivində Azərbaycanın təlatümləri, mitinqlər, qarşıdurmalar, yanğınlar, sellər, prezidentlər, siyasi liderlər, uşaqlar, gənclər, yaşlılar, ahıllar, ziyalılar, müharibə, iqtisadiyyat və

tanımadığım çoxsaylı istinadlar var. Elçibəyin də ən yaxşı şəklini o çəkib, Barak Obama da onun obyektivinə baxıb.

2003-cü ilin mitinqində birgə döyülmüşük, dəfələrlə fotoaparatını da sındırıblar. Elxan döyülməyimizə deyil, sındırılan şəkillərinə heyfslənirdi. "Ayə, Tapdıq bilirsən necə şəkillər çəkmişdim. Amma gördün fotoaparatı ala bilmirdilər. Məni özü boyda qaldırıb yerə çırpdı. Neynəyim..." - deyə bizi döyənləri yamanlayıb ofuldanardı.

İki dəfə isə yanğın zamanı tüstüdən boğulmaq təhlükəsi ilə üzləşmişdik. Bir dəfə Binə bazarı yananda alovun özəyini çəkmək istəyirdik, digər halda isə "Sahil" metrosu ilə üzbəüz bina yananda həyətdən tüstü dumanında yol tapıb çıxa bilmirdik. Bozdağ vulkanında isə məni xilas ediblər. Vulkanın kraterini çəkmək üçün irəli getmək lazım idi. Elxanın ağsaqqalığına güzəşt xatirinə mən getməli oldum və palçıqda batdım. Gilli palçıqdan çıxmaq bilirsiniz nə qədər qəhrəmanlıq tələb edir? Sonda ayaqqabılarımı palçığa qurban verib süründürdülər məni üzü ustə... Dostumuz Elçin indi də, bizə gülür.

Elxan çək, Elxan lap gərgin olanda onu güldürmək üçün "Elxan çək" deyə bərkdən səslənərdim. Əvvəllər hirsələnərdi və "Ayə, ay Tapdıq axı sən..." deyərdi və bərkdən gülərdi. İllər keçdikcə mənim bu sözüm jurnalistlərin gülüşünə çevrilmişdi, bizi görəndə "Elxan çək" deyərdilər və hamı gülərdi. Allah Elxan bəyə rəhmət eləsin və bizi orada, haqq dünyasında da gülə-gülə qarşılasın. Bəzən zarafatla deyərdim, Elxan kim o dünyaya birinci getsə, cənnət və cəhənnəmdə olanların şəklini çəkib lövhəyə vurar, insanlar gələndə onları axtarmaq üçün əziyyət çəkməsin.

Bir də dekabrın 28 ad günün idi, 62 yaşın oldu. Ad günün mübarək. Sənə öz haqq dünyanda, bizə isə hələlik bu dünyada uğurlar arzusu ilə...

Tapdıq Fərhadoğlu