“Media haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiqi nəticəsində ortaya çıxan problemlərlə bağlı jurnalistlərin və media mütəxəssislərinin MÖVQE SƏNƏDİ

2021-ci ilin dekabr ayında tələm-tələsik parlamentdə müzakirəyə çıxarılıb qəbul edilən, 2022-ci ilin fevralında ölkə başçısının təsdiqləməsilə qüvvəyə minən “Media haqqında” Qanunun, xüsusilə də Media Reyestrinin yaradılması ilə bağlı müddəaların tətbiqi ifadə, media azadlığı ilə bağlı ciddi problemlər yaratmaqdadır. Yeni qanunvericilik media və jurnalistlərin vahid reyestrinin yaradılmasını nəzərdə tutur. Reyestrin aparılması qaydaları ölkə başçısının 26 sentyabr 2022-ci ilə tarixli Fərmanı ilə təsdiq edilib. 

Biz - bu müraciəti imzalayanlar, “Media haqqında” Qanunun, xüsusilə onun vahid reyestrin yaradılması ilə bağlı müddəalarının media, ifadə azadlığını məhdudlaşdırmağa geniş imkanlar açdığını aydın görə bilirik. Yeni qanunun tətbiqinin media, jurnalist azadlığına, onların hərəkət və fəaliyyət sərbəstliyinə çox ciddi neqativ təsirlərə məruz qoyması qaçılmazdır. Təəssüflər olsun ki, qanuna, onun media azadlığı ilə bağlı ciddi problemlər yaradan və yaradacaq müddəalarına fərqli yanaşmağa heç bir əsas yoxdur, çünki ümumilikdə qanun Azərbaycan Konstitusiyasına və ölkəmizin tərəfdar çıxdığı başlıca beynəlxalq müqavilələrdən olan Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasına da ziddir, bu, Avropa Şurası Venesiya Komissiyasının rəyində də aydın şəkildə göstərilib, şərh edilib.

Media Reyestrinin formalaşdırılmasına başlandıqdan sonra tənzimləyici orqan olan Medianın İnkişafı Agentliyi uzun müddətdir ki, fəaliyyət göstərən 10-dan artıq medianın reyestrə daxil edilməsindən texniki səbəbləri əsas gətirərək imtina edib, 10-larla media və jurnalistlərə xəbərdarlıq olunub. Həm bu, həm də reyestr formalaşdırılmasından sonrakı mərhələ, 100-lərlə medianın fəaliyyətinə reyestrdə olmamalarına görə xitam verilməsi təhlükəsi yaradır. Hazırda qeydiyyatdan keçməyən medialar, jurnalistlər hətta parlamentin açıq iclaslarına buraxılmır, regionlarda jurnalistlərin peşə fəaliyyətlərini həyata keçirməsinə əngəllər yaradılır. Belə bir xoş olmayan durum, təkcə 100-lərlə mediada çalışanların fərdi problemlərlə üzləşməsi deyil, ölkəmizin media və ifadə azadlığı ilə bağlı gələcəyinə sağalmaz yaralar vuracaq.

Biz, prinsipcə, reyestrin əleyhinə deyilik, ancaq media və jurnalistlər üçün məcburilik prinsipinə söykənməyən, sadəcə, statistik baza rolu oynayan, könüllülük prinsipi üzrə, ifadə, media azadlığını zədələməyən resursun formalaşdırlmasını doğru sayırıq. Media, jurnalistika fəaliyyəti ilə məşğul olan peşəkarlar onsuz da öz fəaliyyət sahələri üzrə rəsmi vergi, habelə, digər rəsmi texniki qeydiyyatına sahibdirlər. Rəsmi qurumlarda olan həmin bilgilərin bir resursda ümumiləşdirilib toplanması daha uyğun olardı.  Bütün başqa formalarda yaradılacaq reyestr, mahiyyətcə lisenziya, icazə rolunu oynayacaq, bu da ilk növbədə Azərbaycan Konstitusiyasına ziddir.   

Biz, qeyd edilənləri nəzərə alaraq, dünyanın heç bir mütərəqqi ölkəsində belə məzmunda media qanunvericiliyinin mövcud olmadığını vurğulayaraq, “Media haqqında” Qanunun reyestrin yaradılması ilə bağlı müddəalarının, xüsusilə də 65.4.4-cü maddəsinin qanundan çıxarılmasını tələb edirik. 

Hörmətlə: 

1. Ələsgər Məmmədli

2. Xədicə İsmayıl

3. Şahvələd Çobanoğlu

4. Alya Yaqublu,

5. Aynur Elgünəş, 

6. Xalid Ağaliyev

7. Kamran Mahmudov

8. Ülvi Həsənli

9. Mehman Əliyev

10. Rövşən Hacıbəyli

11. Şəmşad Ağa

12. Sevinc Vaqifqızı

13. Şahnaz Bəylərqızı

14. Hüseyn İsmayılbəyli

15. Natiq Cavadlı

16. Gülər Mehdizadə

17. Aynurə Heydərova

18. Tatyana Kryuçkina

19. Hafiz Babalı

20. Esmira Cavadova 

21. Nərgiz Absalamova

22. Fərid İsmayılov 

23. Aytac Əhmədova 

24. Şahin Cəfərli

25. Qənimət Zahid

26. Şəmistan Həzi

27. Elnarə Qasımova

28. Samirə Qasımlı

29. Mustafa Hacıbəyli

30. Samirə Əhmədbəyli 

31. İslam Şıxəli

32. Ramin Deko 

33. Müşfiq Cabbar

34. Seymur Kazımov

35. Sahilə Aslanova

36. Anar Abdulla

37. Ülviyyə Əli