«RƏHMƏTLƏ BAŞLAYIB LƏNƏTLƏ QURTARDI»

Demokratiyanı nə qədər söysələr də, onun böhranı və ya deqradasiyasından nə qədər danışsalar da, məhz o, müasir dünyanın "siyasi brendi"dir - axı bəşəriyyət hələ ondan yaxşısını düşünməyib. Görünür, elə bu səbəbdən hətta ən despotik rejimlər də, bir qayda olaraq, antiliberal mövqelərini aşkar büruzə vermir, imkan daxilində özlərini az, ya çox demokratik görkəmdə təqdim etməyə çalışırlar.
Azərbaycanın hakim rejiminin demokartiyaya rəğbətindən şübhələnmək çox çətindir, amma o da dünyada dominant olan norma və dəyərlərə açıq demarşa cəsarət etmir və nə qədər qeyri-ciddi və karikatura şəklində görünsə də, özünün bütün antiliberal hərəkətlərinə bir növ demokratik görkəm verməyə çalışır.
Deyilənlər seçkilərin gedişində, xüsusən yekununda daha bariz şəkildə təzahür edir. Bizdə bütün seçkilər saxtalaşdırma ssenarisi və hakimiyyət strukturlarının sərt diktəsi ilə keçsə də, yan-yörəsinə demokratik atributika qoyulur və hakim rejim dəri-qabıqdan çıxır ki, xarici (hər şeydən əvvəl) və daxili auditoriyanı onların demokratik və legitim olmasına inandırsın.
İndiki parlament seçkiləri də bu mənada istisna təşkil etmədi. Bu seçkilər də sovet durğunluq dövründəki kimi gerçək intriqa olmadan keçib nəzərdə tutulan siyahı ilə faktik olaraq birpartiyalı Milli Məclisin formalaşması ilə başa çatsa da, hakim strukturlar və rəsmi təbliğat bu günəcən hamını aktiv şəkildə inandırmağa çalışır ki, o, müasir demokratiyanın tələblərinə cavab verib. Hətta ölkənin baş ideoloqu, milli demokratiyanın hansısa modeli (suveren, avtoritar idarə edilən və s.) uğrunda çalışan "neosovetist" Ramiz Mehdiyev son seçkilərə qiymət verərkən mentalitet və ya keçid dövründən danışmadı, onun müasir Qərb demokratiyasının standartlarına tam cavab verdiyini bəyan etdi. Başqa sözlə, hətta bizim dikbaş və heç də demokratik olmayan hakimiyyət də gözəl anlayır ki, "yaxşı nədir, pis nədir" və bu səbəbdən pis iş görəndə, inandırıcı oldu-olmadı, onu yaxşı libasında qələmə verməyə çalışır.
Bütün bunlar aydındır, onlar hər il təkrar olunur və artıq heç kəsi təəccübləndirmir. Təəccübləndirən başqa bir şey - bazar günü Mirşahinin ANS-də verilən, nümunəvi demokratik parlament seçkilərinin müdafiəçilərinin ümumi xoruna dissonans təşkil edən şərhi oldu. Daha dəqiq desək, müfəssəl öyüdçü və stereotip hakimiyyətyönlü şərhin özü yox, onun son dərəcədə orijinal sonluğu. Necə deyərlər, "rəhmətlə başladı, lənətlə qurtardı". Ötən parlament seçkilərinə həsr edilən bütün şərh boyu müəllif sanki seçkilərin demokratiyaya tam uyğun gəlməsi barədə rəsmi versiyaya istinad edir, bu fikrə dəstək üçün külli miqdarda fakt və mülahizələr irəli sürür, sonda isə birdən nədənsə birbaşa tam əks və çox səbatsız mövqeyə atılaraq parlamentin siyahı ilə təyin edilməsi variantına vətənpərvərlik cəhətdən bəraət qazandırmaq istəyir.
Müəllifin fikrincə, hətta parlamentin seçilməsi yox, yuxarıdan formalaşdırılması barədə yayılan rəylərlə razılaşsaq belə, bunda heç bir faciə yoxdur, axı onu yabançılar, bədxahlar, özgələr yox, bizim öz milli dövlətimiz təyin edib. O isə kimi hara təyin etməyin daha yaxşı olduğunu hər kəsdən yaxşı görür. Axı dövlət bizimdir və onun seçiminə inanmalıyıq. Üstəlik, bizim suveren milli dövlətimizin təyin etdiyi deputatlar xaricdən heç bir təsirə ram olmayacaq, nəticədə biz daha müstəqil və vətənpərvər parlamentə sahib olacağıq, deyə müəllif (sadəlövhcəsinə və ya qəsdən) bildirir. Bir sözlə, bu şərhdə rejimin antidemokratik hərəkətlərinə belə psevdovətənpərvər etatist bəraət verilir. Qeyd edək ki, bu yanaşma rəsmi təbliğatın tam ziddinədir, daha təhlükəli və abırsızdır. Hakimiyyət strukturları heç olmasa anlayır ki, seçkilərin saxtalaşdırılması və parlamentin siyahı ilə formalaşdırılması pisdir, qeyri-demokrtikdir, müasir deyil və çalışır ki, bu hərəkətini tam əks təbliğatla ört-basdır etsin. Amma Mirşahinin bazar günü şərhində başqa mühakimə irəli sürülür: yanlış və qeyri-demokratik kimi təqdim edilən (parlamentin təyin edilməsi) əslində pis yox, yaxşıdır. Necə deyərlər, bu da bunun yarınmağı...

Z. Elturan