Rusiya Cənubi Qafqazdan "yavaşca" çəkilir

2014-cü il iyunun 27-də Brüsseldə Gürcüstan Avropa İttifaqı ilə Assosiasiya Sazişi imzalayıb. 2017-ci ilin martından Gürcüstan da, Aİ ilə buna bənzər saziş imzalayan Ukrayna və Moldova kimi, vətəndaşlarının Avropa İttifaqı məkanına vizasız gedə bilməsi kimi imtiyaz əldə edib.

2017-ci ilin noyabrında Ermənistan Aİ-nin "Şərq Tərəfdaşlığı" proqramı çərçivəsində əməkdaşlıq haqqında Aİ ilə kifayət qədər sadə və deklarativ sənəd imzalayıb.

Azərbaycanın keçmiş xarici işlər naziri Tofiq Zülfüqarov hesab edir ki, Rusiyanın Cənubi Qafqazdan tədricən çıxması prosesi gedir. Əvvəlcə Rusiya iki milli əyaləti özü ilə götürərək, Gürcüstanı tərk edib.

İndi Ermənistan - xəbər portalları və facebook-da "Rusiya siyasətçiləri Ermənistanı satılmış qadınla müqayisə edir" mövzusunda nəşrlər və özünü "8 imperiya dövrü yaşamış" qədim millət kimi göstərməyə çalışan ermənilərin bir o qədər emosional cavabları ilə doludur. Lazımsız təbliğatları bir kənara qoysaq, sponsoru Qərb və Rusiya olan böyük prosesin - Cənubi Qafqazın yenidən təşkil edilməsi prosesinin razılaşdırılmış aksiyasının baş verdiyi barədə nəticə çıxarmaq olar, deyə T.Zülfüqarov yazır.

Aydındır ki, "Şərq Tərəfdaşlığı" çərçivəsində saziş imzalanması uzunmüddətli erməni vəziyyətinin transformasiyası prosesinin başlanğıcıdır. Ermənistanın müstəqillik illəri göstərdi ki, o, sərbəst bir dövlət kimi formalaşmayıb və bunun dəlili onun iqtisadiyyatının və təhlükəsizlik sisteminin, o cümlədən silahlı qüvvələrinin müstəsna olaraq xarici resurslar, əsasən Rusiya resursları hesabına formalaşmasıdır. Ermənistanın ünvanına bu gün səslənən tənqidi bəyanatları ilk növbədə Rusiya elitasının "gəzəyən arvadı" iqtisadi və maliyyə cəhətdən saxlamaqdan "yorulması" və qayğıların bu hissəsini ya qismən, ya da imkan daxilində tamamilə Qərbə ötürməyə hazır olması kimi qiymətləndirmək lazımdır. Həm də Ermənistanın təhlükəsizliyini əvvəlki kimi Rusiyanın öz qüvvəsi ilə təmin edəcəyini təxmin etmək olar.

Əminəm ki, bu funksiyanı həyata keçirməyə hazır olmaq təbliğatdan başqa bir şey deyil, amma bu siyasi xətt davam etdiriləcək və qısa "erməni inciklikləri" dövründən sonra onlar könüllü olaraq Rusiyanın bu rolu ilə razılaşacaqlar, deyə keçmiş xarici işlər naziri qeyd edib.

Ermənistanın Gümri şəhərində Rusiya hərbi bazası Rusiyanın Qafqaz dağlarından çəkilməsi prosesində Zaqafqazyada "sonuncu legion" rolunu oynayacaq (eyniadlı məşhur filmi yada salaq). Çəkilmə Qərbin Rusiyanın təsirini tamamilə sıxışdırıb çıxarana qədər davam edəcək.

Rusiya "Azərbaycandan yavaşca çəkilir". Həm də Rusiyanın Azərbaycandan gedişi prosesinin yumşaq xarakterli, münaqişəsiz olacağını, əsasən hakim Azərbaycan elitasında "ruspərəstlərin" sayının azaldılması və onların "Qərbpərəstlərlə" əvəz olunması şəklində baş verəcəyini düşünmək olar.

Onun yazısının bu hissəsində Rusiyanın öz qoşunlarını məhz "yumşaq şəkildə" Azərbaycandan necə çıxardığını, o cümlədən Qəbələ şəhərində rus xüsusi təyinatlı hərbiçilərinin tərk etdiyi uzaqdan izləmə radiolokasiya stansiyasını yada salmaq yerinə düşərdi. 1984-cü ildə tikilmiş Qəbələ Radiolokasiya Stansiyası keçmiş Sovet İttifaqının mühüm hava hücumundan müdafiə elementlərindən biri idi, 8 min kilometrə qədər məsafədən ballistik raketlərin buraxılmasına nəzarət etməyə və kəşfiyyat fəaliyyəti həyata keçirməyə imkan verirdi. SSRİ dağıldıqdan sonra Moskva və Bakı Azərbaycanın Qəbələ RLS-i Rusiyaya icarəyə verməsi haqqında saziş bağlayıblar. Amma 2012-ci ildə ABŞ-ın təzyiqi ilə Rusiya obyekti tərk edib.

Azərbaycan iqtisadiyyatının və təhlükəsizlik sisteminin, o cümlədən silahlı qüvvələrinin ölkəyə kifayət edəcək səviyyədə olduğuna və artıq əksərən "Qərbləşdirilmiş" qurumlar olduğuna görə, bu proses yalnız yüksək siyasi təbəqənin bir hissəsi ilə məhdudlaşacaq. Həm də elitanın transformasiyası deyəndə, bunu mütləq şəxslərin dəyişməsi kimi başa düşmək lazım deyil, hər şey siyasətçilərin bəzilərinin siyasi leksikonunun dəyişməsi ilə məhdudlaşa bilər, deyə T.Zülfüqarov fikrini tamamlayıb.