Çox bəsit bir matematika yazısı

"Müxalifət" məfhumu artıq demokratiyanın yox, "dövlət" məfhumunun tərkib hissəsi halına gəlib.Yəni,bir yerdə dövlət idarəsi varsa,orda hökumətlə yanaşı müxalifətin bütün hüquqları konstitusiya ilə təminat altına alınmalıdır.

Nöqsanlarına baxmayaraq, 70 illik çoxpartiyalı sistem dövründə Türkiyə bu şərti tətbiq etməyə çalışıb.Təzyiq və təhdidlərin ərşə çıxması fonunda da olsa,müxalifətin dövlət idarəçiliyindəki yeri öz əhəmiyyətini qorumağa davam edir.Məsələn,iqtidar partiyası liderinin seçki meydanlarında ana müxalifət liderinə ən ağır sözləri deməsinə baxmayaraq,bəlkə eyni gün və ya ertəsi gün xarici işlər naziri və ya kəşfiyyat idarəsinin başçısı ölkə üçün həyati dərəcədə əhəmiyyətli məsələlərd məsələlərdə ana müxalifət liderini məlumatlandırmağa davam edir.Cümhuriyyət Xalq Partiyasının (CHP) təşkil etdiyi "Suriyada sülhə açılan qapı" mövzusundakı beynəlxalq konfransı da bu çərçivədə dəyərləndirmək lazımdır: yəni, müxalifətin iqtidara növbəti yol göstərməsi kimi...

Konfransı Azəbaycanın da yaxından tanıdığı bir pensiyaçı diplomat- Türkiyənin Bakıdakı keçmiş səfiri, CHP sədrinin beynəlxalq məsələlər üzrə müavini,İstanbul millət vəkili Ünal Çeviközün başında durduğu heyət təşkil etmişdi.Bakıdan baxanda necə də qəribə görünür,deyilmi? AKP iqtidarı dönəmində müxtəlif ölkələrdə 3 dəfə səfir,Ankarada isə XİN icra aparatı rəhbərinin müavini vəzifəsini tutmuş bir diplomat indi müxalifət partiyasının xarici siyasətini müəyyənləşdirir. Konfransın açılışında İstanbul bələdiyyəsinin sədrliyinə ana müxalifət partiyasından seçilmiş şəxs çıxış edir.Daha sonra kürsüyə gələrək lideri olduğu partiyanın 2011-ci ildən bu günə qədər izlədiyi Suriya siyasəti barədə məlumat verən ana müxalifət partiyasının lideri problemin həlli üçün 5 maddədən ibarət "çözüm təklifləri"ni də oxuyandan sonra yerniə keçib nahar fasiləsinə qədər konfransdakı müzakirələri izləyir.İlk diskussiya panelini də kim idarə edir,bilirsinizmi? 3 noyabr 2002-də iqtidara gələn AKP-nin birinci hökumətinin (baş nazir Abdullah Gül idi) xarici işlər naziri Yaşar Yakış (eyvah, deyəsən,Bakıda Fəzail Ağamalıdan Siyavuş Novruzova qədər bir çox frekanslar "error" verməyə başladı) Diskussiya panellərini idarə edən digər şəxslər 1991-1994-cü illər arasında xarici işlər naziri olmuş Hikmet Çetin,1994-ün noyabrı- 1995-in martı arasında xarici işlər naziri olmuş Murat Karayalçın (keçmiş nazir kimi bütün hüquqları verilib) və Türkiyənin Bakıdakı keçmiş səfiri Faruk Loğoğlu (Türkiyənin Bakıdakı səfirlərinin ana müxalifət partiyasını "ələ keçirmələrinin" dərin simvolik mənası olmalı)

Yaxşı,ana müxalifət partiyasının Suriya məsələsinə dair beynəlxalq konfrans təşkil etməsinin mənası nə idi?

Məqsəd, əlbəttə ki,ana müxalifət partiyasının cəmiyyət qarşısındakı öhdəlik və məsuliyyətini yerinə yetirməsidir."Dövlət" məfhumunun keçərli olduğu,o məfhumun şərtlərinin azacıq da olsa,yerinə yetirildiyi coğrafiyalarda bu, gündəlik siyasi həyatın ən birinci tələbidir.Türkiyənin ana müxalifət partiyası işin əvvəlindən bəri hökumətin Suriya ilə bağlı "məzhəbçi" siyasətinin səhv olduğunu təkrar-təkrar vurğulamış, Dəməşqin leqal idarəsi ilə qapıların açıq saxlanmasının lüzumunu gündəmdə saxlamışdı(eyni zamanda,Misirdəki hərbi çevriliş iqtidarı ilə- "Dövlətin mənafeyi bunu tələb edirsə,iqtidar partiyasının öz ideologiyasına uyğun şəkildə hərəkət etməsi qəbul edilməzdir") Sentyabrın 28-də İstanbulda keçirilən "Suriyada sülhə açılan qapı" beynəlxalq konfransı ana müxalifət partiyasının 8 ildə nümayiş etdirdiyi Suriya siyasətinin, bir növ,zirvə akkordu idi.Radikal dinçi terror təşkilatlarının xoşuna gəlməyən bu konfransın tam təhlükəsiz şəraitdə keçməsi üçün hökumət lazım olan bütün tədbirləri gördü,ana müxalifət partiyası isə öz tənqidlərini siyasi etika normaları çərçivəsində dilə gətirərək 9 saatlıq konfransı başa vurdu.

Bir də bunu yazmadan nöqtə qoya bilməyəcəyəm: konfransın təşkilati işlərində önəmli rolu olan Malatya millət vəkili Veli Ağbaba açılış nitqində CHP-nin idarə etdiyi Sarıyer bələdiyyəsinə və konfransın keçirildiyi mehmanxananın sahibinə təşəkkür etdi.

Yəni dövlət....

Yani "Müxalifətsiz dövlət olmur" düsturu.

TV proqramlarımızın birində Belçikadakı hökumət böhranını müzakirə edərkən jurnalist dostumuz Dirk Vermeirendən soruşmuşduq ki,2 ildən bəri sənin ölkəndə hökumət yoxdur,heç təlaşlandığını görmədik.Səbəbi nədir?

Dirkin cavabı: çünki parlamentimiz və müxalifətimiz var...