ÜAK və Azərbaycan səfirliyi intriqalarla məşğul idi - V.Putinin səlahiyyətli nümayəndəsi

Azərbaycanda Ümumrusiya Azərbaycanlıları Konqresinin (ÜAK) tezliklə bağlana bilməsi haqqında xəbər narahatlıqla qarşılanıb.  Bu xəbər Rusiya maraqları amili, hətta Kremlin inadkar Azərbaycandan qisası kimi qəbul olunur. Bakıda baş verənlərlə bağlı müxtəlif, ziddiyyətli siyasi qiymətləndirmələr dərc olunur.

Hadisələrin zəmini haqqında contact.az-a Rusiya və Azərbaycanda məşhur olan ictimai xadim, Moskvalı Söyün Sadıqov danışıb. O, ÜAK-da hər hansı vəzifə tutmurdu, 2013-cü ilə qədər Rusiya Azərbaycanlılarının Federal Milli-Mədəni Muxtariyyətinə (Azərros FMMM) rəhbərlik edib. Həmin ildən o, Azərbaycan diasporası məsələləri ilə məşğul olmur. 2012-ci ildən Sadıqov prezident V.V.Putinin səlahiyyətli nümayəndəsi və Rusiya Strateji Modelləşdirmə və İnkişaf Mərkəzinin prezidentidir.

- Rusiya rəhbərliyinin ÜAK-ı ləğv etmək niyyəti haqqında məlumatların səbəbi nədir?

- Rusiya qanunvericiliyinə əsasən, ictimai təşkilatlar qeydiyyatdan keçə və ya keçməyə bilər, hər ikisinin mövcud olmaq hüququ var. Əsas irad RF Ədliyyə Nazirliyinə, Rusiya rəhbərliyinə, FTX-yə deyil, ÜAK-a ünvanlanmalıdır. Onlar rəsmi olaraq qeydiyyatdan keçiblərsə, vergi xidmətində uçota durublarsa, deməli hüquqi şəxs statusu alıblar. Buna görə Vergi Müfəttişliyinin (vaxtlı-vaxtında hesabat vermək) və Ədliyyə Nazirliyinin (nizamnamənin bütün bəndlərinə riayət etmək, habelə RF-də 45 regional təşkilat olması zərurəti) onlara irəli sürdüyü tələblər başqadır. Məndə olan məlumata görə, Ədliyyə Nazirliyinin üç il ard-arda onlara qarşı bir neçə bənd üzrə iradları olub. Hətta "ictimai birliklər haqqında" Rusiya qanunvericiliyinə əlavə edilmiş sonuncu tələblər ÜAK-da yerinə yetirilməyib. Amma onların probleminin real səbəbini 5 ildən çoxdur ÜAK-ın icraçı direktoru olan İlqar Hacıyev bilə bilər.

- Bakıda yazırlar ki, ÜAK bağlanarsa, bunda Azərbaycanın Rusiyadakı səfiri Polad Bülbüloğlu təqsirli olacaq.

- Ondan başlayaq ki, ÜAK və bir sıra digər təşkilatlar Rusiyanın ictimai təşkilatlarıdır və qismən Rusiyanın vətəndaş cəmiyyətidir. Onları Azərbaycan səfirliyi və səfiri ilə əlaqələndirmək doğru deyil, ictimai fəallar səfirliyin yalnız mənəvi dəstəyinə ümid edə, onların tədbirlərində iştirak edə bilərlər. Səfir Azərbaycan dövlətinin Rusiyada nümayəndəsi və daimi əsaslarla Rusiyada Azərbaycan XİN-in tapşırıqlarını yerinə yetirən məmurdur. Səfirin və səfirliyin vəzifələri iki ölkə arasında müxtəlif sahələrdə - tibb, təhsil, elm, iqtisadiyyat sahələrində ikitərəfli münasibətlər qurmaqdır. Səfir iki dövlət arasında körpü rolunu oynayır. Əlbəttə, səfirliyin vəzifələrinə bu ölkədə öz vətəndaşlarına kömək etmək də daxildir.

Təəssüf ki, səfir və səfirlik işçiləri ilə bəzi ÜAK üzvləri və regional təşkilatlar arasında intriqalar yaranıb, onlar ÜAK-ın 2016-cı ilin dekabrında keçirilən qurultayında açıq görünürdü. Nə Azərbaycan səfiri, nə ÜAK rəhbərliyi qapalı qapılar arxasında toplanıb fikir ayrılıqlarını ifadə edə, intriqalara son qoya bilmədilər.

Bunun əvəzində, baş verənlər ictimaiyyətə məlum oldu. Təəssüf ki, hər iki tərəf Azərbaycanın və Azərbaycan xalqının düşmənlərinin bu intriqalardan istifadə etdiyini başa düşmür.

- Yaranmış vəziyyəti düzəltmək olar?

- ÜAK-ın aprelin 11-nə qədər Rusiya hökumətinin bütün iradlarını aradan qaldırmaq və göstərişlərinə riayət etmək imkanı var. Əsas bu məsələyə məsuliyyətli yanaşmaqdır.

- ÜAK bağlansa diaspora necə olacaq?

- ÜAK Rusiyada yeganə təşkilat deyil. Rusiya Məhkəməsi ÜAK-ın mərkəzi aparatının ləğvi haqqında qərar qəbul etsə də, məhkəmənin bu qərarı ÜAK-ın ayrı hüquqi şəxslər kimi qeydiyyatdan keçmiş regional təşkilatlarına şamil olunmayacaq. Rusiyada Rusiya Azərbaycanlılarının Federal Milli-Mədəni Muxtariyyəti, Dünya Azərbaycanlıları İttifaqı, AMOR (Rusiya Azərbaycanlılarının Gənclər Təşkilatı) və yerli və regional səviyyədə azərbaycanlıların bir çox digər müxtəlif ictimai təşkilatları fəaliyyət göstərir. Buna görə Rusiya Azərbaycanlıları ÜAK-ın ləğvini normal qəbul edəcəklər. İstək olsa, daha bir neçə belə federal təşkilat yaratmaq olar.

Ölkədə dilin, mədəniyyətin, adət-ənənələrin və millətlərarası razılığın qorunub saxlanması ilə məşğul olan etnik ictimai təşkilatların mövcudluğu Rusiya dövləti üçün siyasi cəhətdən sərfəli və faydalıdır. Amma bu təşkilatlar Rusiya qanunvericiliyinə və nizamnaməyə riayət etməlidirlər. Rusiya qanunvericiliyinə riayət etmədiklərinə görə artıq Qaraçay, Serbiya, Gürcüstan, Ermənistan, Yəhudi, Mordov ictimai təşkilatları bağlanıb.

- Azərbaycan KİV-lərində ÜAK-ın Azərbaycan baş nazirinin keçmiş müavini Abbas Abbasovun siyasi fəaliyyəti ilə əlaqəli olduğunu, bu təşkilatın problemində onun da rol oynadığını yazırlar. Azərbaycana qarşı Kremlin idarə etdiyi "Azərbaycan milyonerləri klubu" adlı Rusiya qurumundan söhbət gedir, A.Abbasov isə bu proseslərin fəal iştirakçısıdır.

- Abbas Abbasovun ÜAK-la heç bir əlaqəsi yoxdur, bu, daha bir uydurmadır. Onun Ədliyyə Nazirliyi və ya FTX-yə elə bir təsiri yoxdur ki, ÜAK-ın taleyinə nə cürsə təsir etsin. 2013-cü ildən 2016-cı ilə qədər A.Abbasov Azərbaycanlıların Federal Milli-Mədəni Muxtariyyətinin (Azərros FMMM) Ağsaqqallar Şurasının sədri ictimai vəzifəsini tutub. Mənim sizdən və bütün Azərbaycan jurnalistlərindən şəxsi xahişim: gərəksiz yerə A.Abbasova toxunmayın, xalqımızın bütün "günahlarında" onu ittiham etməyin. Biz onun yaşına hörmət etməli və ənənələrimizin də ağsaqqallara hörmət tələb etdiyini unutmamalıyıq.

"Milyonerlər klubu" bəzi Azərbaycan KİV-lərinin və siyasətçilərin uydurmasıdır. Əslində 2012-ci ildə açılmış, 2014-cü ildə fəaliyyətini sonlandırmış "Rusiya Azərbaycan Təşkilatları İttifaqı"nın yaradılması nəzərdə tutulur. 

-  Müsahibədən istifadə edib demək isyədiyiniz başqa bir şey var?

Arzum və xahişim: Azərbaycan KİV-lərində heç vaxt yad ellərdəki həmvətənlərinin uğursuzluqlarını yazmasınlar və ona sevinməsinlər. Bütün azərbaycanlıları Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərinin azad edilməsi naminə bir yumruq kimi birləşməyə çağırıram, müharibəsiz də olar, amma bunun üçün dünyanın hər bir guşəsində hər birimiz ərazilərimizin azad edilməsi haqqında informasiya təbliğatı aparmalıyıq.

Arayış: Ümumrusiya Azərbaycanlıları Konqresi (ÜAK) 2001-ci ildə Konqresin təsis qurultayında Rusiya Federasiyasının prezidenti V.Putinin və Azərbaycan prezidenti H.Əliyevin dəstəyi ilə yaradılıb.

2001-ci il oktyabrın 4-də Moskvada Ümumrusiya Azərbaycanlıları Konqresinin 1-ci qurultayı keçirilib, tədbirdə Konqresin əsas fəaliyyət istiqamətləri, təşkilatın qurulması və inkişafı ilə bağlı vəzifələr müzakirə olunub. Konqresin ən mühüm vəzifələrindən biri Rusiyada vətəndaşlar arasında sülhün və millətlərarası razılığın möhkəmləndirilməsinə, Rusiya və Azərbaycanın sosial-iqtisadi və mədəni əməkdaşlığının inkişafına və dərinləşdirilməsinə şərait yaratmaqdır. Azərbaycan mədəniyyətinin, dilinin, milli özünəməxsusluğunun və ənənələrinin qorunub saxlanması daim Konqresin diqqət mərkəzindədir. ÜAK diasporanın tarixi Vətən - Azərbaycanla geniş əlaqələrinə şərait yaradır. Konqres son vaxtlar gələn həmvətənlərin Rusiya mədəniyyətinə və ənənələrinə, yerli qanunlara, həyat şəraitinə və nizam-intizamına uyğunlaşmasına kömək edir. Təşkilat Rusiyada azərbaycanlıların hüquqlarının və sosial maraqlarının müdafiəsi, onların etnik-mədəni tələbatının qarşılanması məsələlərinə ciddi diqqət yetirir.

Konqresin prioritet vəzifələri arasında Rusiya Federasiyası ərazisində digər diaspora təşkilatları ilə əməkdaşlıq, fəaliyyətin əlaqələndirilməsi və beynəlxalq Azərbaycan təşkilatları ilə fəal qarşılıqlı fəaliyyət də var.

Bu müddət ərzində Konqresin fəaliyyətinin əsas məqsədi və hədəfi Azərbaycanlıların güclü fəaliyyət qabiliyyətli milli diasporasının formalaşdırılması, onun Rusiya cəmiyyətində rolunun və ictimai-siyasi əhəmiyyətinin gücləndirilməsi məqsədilə azərbaycanlıların birləşdirilməsi olub, "Vikipediya"da belə yazılıb.