“İsrail səfirliklərinin uzun müddət terror hədəfi olacağı gözləniləndir”

Noyabrın 17-də bir sıra KİV məlumat yayıb ki, Azərbaycan Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti Bakıda diplomatik missiyalardan birinə girməyə cəhd edən silahlı şəxsi saxlayıb.

Bildirilib ki, 2023-cü ilin noyabrında hansısa M. X. Hüseynzadə müşahidə aparıb, sonra terror aktı törətmək üçün xarici dövlətin diplomatik nümayəndəliyinin binasına silahla girməyə cəhd edib. Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin əməkdaşlarının apardığı əməliyyat nəticəsində  saxlanılıb və tərksilah edilib.

Həmçinin bildirilir ki, Səbail Rayon Məhkəməsi Hüseynzadəni dini fanatizm zəminində terrorizm ittihamı ilə 4 ay müddətinə həbs edib.

M.H.Hüseynzadəyə qarşı Cinayət Məcəlləsinin 28, 214.2.3 (odlu silahdan istifadə etməklə terrora hazırlıq) və 28, 214.2.6-cı (dini düşmənçilik, radikalizm və ya fanatizm zəminində terrora hazırlıq) maddələrilə ittiham irəli sürülüb.

Bu maddələrdə 14 ildən 20 ilə qədər və ya ömürlük azadlıqdan məhrumetmə cəzası nəzərdə tutulub.

Yerli medianın yazdığına görə, terror aktı planlaşdırıldığı iddia olunan məkan İsrail səfirliyinin binası olub.

Bu arada İsrail mediası da hadisənin sözügedən ölkənin səfirliyində baş verdiyini yazıb. Bildirilir ki, Azərbaycanın təhlükəsizlik qüvvələri İsrailin Bakıdakı səfirliyinə hücum cəhdinin qarşısını alıb.

Ancaq səfirlikdən və Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətindən məsələni dəqiqləşdirmək mümkün olmayıb.

Mövzu ilə bağlı ASTNA təhlükəsizlik məsələləri üzrə ekspert İlham İsmayılla söhbətləşib.

* * *

Sual: İlham bəy, Bakıda səfirlikdə terror törətməkdə şübhəli bilinən şəxsin saxlanıldığı barədə noyabrın 17-də yerli mediada məlumatlar yayılıb. Ancaq rəsmi qurumlar məlumatı təsdiqləmirlər. Nə dərəcədə inandırıcı xəbərdir?

Cavab: Xəbərdə tutulan şəxsin kimliyi (M.H.Hüseynzadə), əməliyyatın DTX əməkdaşları tərəfindən keçirildiyi, Səbayel rayon məhkəməsində DTX müstəntiqinin vəsatəti ilə 4 aylıq həbs qəti imkan tədbirinin seçilməsi yazılır və bu məlumat rəsmi qurumlar tərəfindən təkzib olunmursa, deməli təsdiqlənir. O da düzdür ki, xəbər rəsmi orqanların internet səhifəsində yer almayıb. Üstəlik, ilkin yayılan məlumatlarda diplomatik nümayəndəliyin hansı ölkəyə aid olduğu da dəqiq göstərilməmişdi. Yalnız, İsrail mətbuatı ( Ynet.co. il) hədəfin İsrail səfirliyi, şəxsin İran əsilli olması haqqında məlumat yayılandan sonra Azərbaycan KİV-i də xəbərləri bu şəkildə yaymağa başladı.

Sual: Bəs niyə rəsmi qurumlar bu xəbəri ictimaiyyətə açıqlamırlar? Nədən ehtiyyat edirlər?

Cavab: Rəsmi qurumların mövqeyi haqqında yalnız versiya irəli sürmək mümkündür. İsrail-HƏMAS müharibəsi gedir və İsrailin keçirdiyi əməliyyatlar dünyanın çox yerində, xüsusilə islam ölkələrində etirazlarla qarşılanır. Həssas dönəmdir və İsrailin Azərbaycanla dostluq münasibətlərinə, Qarabağ müharibəsində göstərdiyi hərbi-siyasi dəstəyinə baxmayaraq Azərbaycanda da mülki insanların kütləvi qətl edilməsinə müəyyən etirazlar var. Amma bu etirazların kütləvi formaya keçməsini istəyən kənar qüvvələr var ki, Azərbaycanla İsrail arasında münasibətləri gərginləşdirsin. Hesab edirəm ki, bir nəfərin etirazının miqyasının böyüməməsi, hadisəni bəhanə edib iğtişaş yaranmasına imkan verməmək üçün, əməliyyatın detallarının video formatda təqdim edilməsinin xüsusi qıcıq yaratması ehtimalları nəzərə alınaraq, xəbərin bu şəkildə çatdırılması məqsədəuyğun hesab edilib.

Sual: Sizin də dediyiniz kimi yerli mediada, eyni zamanda İsrail mediasında yayılan məlumatlara görə, nəzərdə tutulan səfirlik İsrail səfirliyidir. Ancaq məlumatı səfirlikdən dəqiqləşdirmək mümkün olmayıb. Yayılan məlumatlarda şübhəli şəxs İran əsilli və ya dini fanatik kimi qələmə verilir. Demək ki, məhz son münaqişəyə görə müsəlman ölkələrində İsrail səfirlikləri hazırda təhlükədədir. Azərbaycan bu kimi hallardan qorunmaq üçün adı çəkilən ölkənin səfirliyinin qorunması üçün hansı addımlar atmalıdır?

Cavab: Nəinki İsrail səfirliyi, yəhudi millətindən olan insanların kompakt yaşadığı məkanlar, təhsil aldıqları məktəblər, ivrit dilinin öyrənildiyi kurslar və digər yerlər ciddi nəzarət altına alınmalı, onların ehtiyatlı olması barədə də xəbərdaredici işlər görmək və ən əsası bu istiqamətdə əməliyyat şəraitinə fəal nəzarət edib, kompleks əməliyyat -agentura tədbirləri görmək lazımdır. Təbii ki, qeyd etdiklərimiz və zəruri olan digər tədbirlər görülüb, görülür və görüləcək.

Sual: İran faktoru. Azərbaycan İranla həmsərhəd ölkədir. İranla İsrailin münasibətləri dünyaya məlumdur. Bu da o demək olur ki, Azərbaycan daha çox belə təhlükələrdən qorunmalıdır...

Cavab: İran faktoru bu prosesin mərkəzindədir. İranın illərlə Azərbaycanda apardığı zərərli dini ideologiya təbliğatı nəticəsində onun fanatik tərəfdarlarının ölkəmizin maraqlarının tam əksi olan fəaliyyətə başlaması üçün indiki həssas durum bəhanə ola bilər. Bir daha qeyd edək ki, İran xüsusi xidmət orqanlarının “yatmış agent” prinsipi ilə işlədiyi məlumdur və zamanı gələndə onların düyməsi basılır. Azərbaycan xüsusi xidmət orqanları bu günədək İranın bütün təxribatlarının qarşısını alıb, bundan sonra da almaq gücündədir. 

Sual: Ümumiyyətlə, əgər belə bir hal baş verərsə, səfirliyin yerləşdiyi ölkələri nə gözləyə bilər?

Cavab: İsrail-HƏMAS müharibəsi davam etdikcə, hətta son verdikdən sonra İsrail səfirliklərinin uzun müddət hədəfdə olacağı gözləniləndir. İsrail səfirliklərinin yerləşdiyi istənilən ölkədə, hətta islam ölkələrindən çox Avropa və Amerika ölkələrindəki səfirliklərinin terror hədəfi olacağı böyük ehtimaldır. Ona görə də bu, İsraildən çox, həmin ölkələrin problemi olmalıdır və zəruri olan addımların atılacağı şübhəsizdir.

Sual: Azərbaycanda belə hadisələrin baş verməməsi üçün sizin təklifləriniz nədir?

Cavab: Heç bir dövlət terrordan sığortalanmayıb, o cümlədən Azərbaycan da. Azərbaycan xüsusi xidmət orqanları bu işin öhdəsindən gəliblər və bundan sonra da peşəkarlıqla terror-təxribat hərəkətlərinin qarşısı alınacaq. Əlavə olaraq din xadimlərimiz uyğun bildikləri dərəcədə indiki həssas dönəmi düzgün qiymətləndirib, bəzi çevrələr arasında maarifləndirmə işləri görə bilərlər. Dinlərarası və millətlərarası münasibətləri kəskinləşdirmək, qızışdırmaq istiqamətində ən kiçik əməlin, hərəkətin qarşısı sərtliklə alınmalıdır. İnanıram ki, son əməliyyatın özü çəkindirici faktor olaraq başqalarına da dərs olacaq.