Müxalifət lideri ABŞ-da ikən Rusiyanın “qaz ambarları” təklif etməsi

Qısa  şəkildə “Senzura qanunu”  deyilən layihənin parlamentdə rəsmiləşdirilməsi əsla ehtiyacdan doğan bir addım deyil; dövlət aparatındakı 1-2 nəfərin və böyük ehtimalla, iqtidar blokunun kiçik ortağı Milliyyətçi  Hərəkat Partiyasının lideri Devlet Bahçelinin dünyagörüşünün məhsuludur. Nəinki sosial medianın, düz-əməlli mətbuatın olmadığı 1878-ci ildə padşahın əmriylə qəbul edilən bu tip qanunlar qələm sahiblərinin üzərində təsirli ola bilməmişdi: tutulan tutulmuş, sürgün edilmiş, tutulmayanlar da eşq-məhəbbət romanları yazaraq təzyiq dönəminin başa çatmasını gözləmişdilər(məsələn,  “Aşk-ı memnu” romanının müəlifi Halid Ziya Uşaklıgil kimi).

Şübhəsiz, bunu dövət başçısı da bilir və adına “andaş” deyilən mətbuatın yazarlarından Abdulkadir Selviyə “Sən də lazım olan işi gör”- deməsi əslində 15 ildən bəri çox böyük zəhmət sərf edərək yaratdığı o “yandaş” medianın dərdə çarə olmamasının etirafıdır. Ölkədə sosial mediadan istifadə edənlərin ən az yarısı öz fikrini qanuna-yasağa baxmadan ifadə edirsə, bunun harasına qadağa qoyacaqsan, bu insanların neçə minini həbs etmək lazım gələcək ki, məqsəd çatılsın?

Seçkiyə gedərkən belə bir qanunun qəbul edilməsi(AKP+MHP millət vəkillərinin bu qanunun şərəfinə parlamentdə şəkil çəkdirmələri də gözəl bir hadisə kimi yadda qaldı) iqtidar bloku üçün hansı nəticəni verəcək? Qanuna riayət edilmədiyi halda həbslər dalğası başlayarsa, bunun seçki qutularındakı əks-sədası necə olacaq?

Yox, qüvvədə olan qanuna riayət edilməsə, iqtidar bloku bu qanunun   faydasını  necə  görə biləcək? Qanun maddələri qəbul edilərkən ana müxalifət lideri Kılıçdaroğlu ABŞ-da elm adamları, texnologiya mütəxəssisləri və Türk gənclərlə görüşdü. AKP iqtidarı Kemal bəyin səfərində gizli məqamlar axtaran iqtidar buna müvəffəq oldumu?

İndilik bilinmir. MHP sədri Bahçeli isə  ana müxalifət liderinin səfərindən şübhələnməyə davam edir: ”Kılıçdaroğlunun ABŞ-a səfəri şübhəlidir. A-dan Z-yə qədər şübhəlidir. Ona hansısözlər verildi, o hansı sözləri verdi? Prezidentliyə  namizədlik  üçün kimlərlə görüşdü?”

Yeni “Senzura qanunu”nun qəbul edilməsindən sonra yenə və yenidən bir kömür şaxtasında baş verən partlayış idarəçiliyin məsuliyyəti məsələsi yenidən gündəmə gəldi və məlum oldu ki, son 10 ildə dünyadakı kömür mədənlərində baş verən qəzalarda ən çox insan Türkiyədə ölüb (son 150 ildə ən yüksək rəqəm də Türkiyədə qeydə alınıb:  2014-cü ildə Manisa vilayətinin Soma qəsəbəsindəki şaxtada baş verən qəzada 301 şaxtaçı ölmüşdü).

Dövlət başçısının son qəzanı da “tale”yə bağlamasıyla, müxalifətin “məsuliyyət”ə dair fəryad səsləri boğulub gedəcək. Ancaq  eyni açıqlamada cənab Erdoğanın “İnşallah, texnologiyanın bütün imkanlarından, idarəçiliyin bütün metodlarından  istifadə edərək şaxta qəzalarını tarixə gömmək üçün əlimizdən gələni edəcəyik”- sözləri ümid yaradır. 

Böyük ehtimalla, şaxta qəzasına görə, ABŞ Dövlət Departamentinin və Avropa qurumlarının “Senzura qanunu”na reaksiyası da bir neçə gün  yubanacaq. Ancaq gəlməsi qaçınılmaz olan reaksiyalara Ankaranın verəcəyi cavab indidən bəllidir:  daxili işlərimizə qarışmayın, təxribat törətməyin. Avropa Şurasının Rusiyanı  “terrorçu dövlət” elan etməsinə Ankaranın göstərəcəyi reaksiyanı isə maraqla gözləyirəm. Çünki Türkiyə 2014-cü ilin martından bəri Krımın Rusiyaya ilhaqını tanımadığı kimi, Ukraynanın 4 vilayətinin Rusiyaya ilhaq edilməsinə “Rədd edirik”- şəklində reaksiya göstərmişdi. Beynəlxalq maliyyə əməliyyatlarında Rusiyanın  nəfəs borusu sayılan MİR sistemindən Türkiyənin çıxması hələ ki, münasibətlərə öz təsirini göstərməzkən Avropa Şurası qərarının   Türkiyəni müəyyən addımlara məcbur edə biləcəyi ehtimal daxilindədir.

Hal-hazırkı vəziyyətdə Vladimir Putin ya məcburiyyətdən ya da diplomatik gediş kimi cənab Erdoğanın dediyi hər şeyi edir:  Rusiyaya olan təbii qaz borcunun ödənməsinin 2024-cü ilə qədər təxirə salınması bunun örnəklərindən biridir.

Görünür, Kremlin sahibinin Türkiyəylə bağlı strateji planları o qədər genişdir ki, Rusiya təbii qazının Avropaya buradan satılması üçün “qaz ambarları” yaradılmasını da təklif edib.

Maraqlıdır ki, ABŞ maliyyə nazirliyinin Türkiyə maliyyə nazirliyinə və iri kapitalizmi təmsil edən ən böyük Qeyri-Hökumət Təşkilatına “Rusiya ilə ticari-iqtisadi əlaqələrin dərinləşdirilməməsi”nə dair xəbərdarlıq məktubu göndərməsindən sonra iki ölkə arasındakı  iqtisadi-ticari əlaqələrin getdikcə inkişaf etməsinə dair xəbərlərə rast gəlinmir. Bunun hansı mənaya gəldiyini təxmin etmək  üçün zamana ehtiyac olacaq.

Və o vaxt dövlət başçısı Erdoğanın Qərbin sözünə qulaq asıb-asmadığını da görəcəyik.