Sıfırlanan xronometr yoxsa “İ`Etat c`est moi» ?

Müxalif blokun açıqladığı 2350 maddədən ibarət  `Razılaşma mətni» ni  bəzi köşə yazarları “Yeni hökumətin proqramı»  kimi xarakterizə etsələr də mən həmişəki kimi təmkinli və soyuqqanlı hərəkət etməyin tərəfdarıyam. Çünki hökumət proqramını topluma təqdim etmək   üçün iqtidara gəlmək lazımdır.

Hələ nəinki seçkinin keçirilmədiyi, heç prezidentliyə namizədlərin adlarının da qətiləşmədiyi bir vaxtda müxalifətin elan etdiyi niyyət proqramını hökumət proqramı kimi xarakterizə etmək-çayı görmədən şalvarın balağını çırmalamaqdır.

Müxalif blok hər an siyasətin içindədir, əyrisindən-doğrusundan, düzündən-yalanından seçicilərə vəd satmaq məcburiyyətindədir, ona görə pərdə önündə tərəddüdlü davranmaqdan əsla söhbət gedə bilməz. Ancaq    bu müxalifətin   hal-hazırda Türk siyasətinin və dövlət idarəçiliyinin ən təcrübəli şəxsiyyəti Recep Tayyip Erdoğana qarşı mübarizə aparacağına dair gerçəyi mən  qətiyyən yadımdan çıxarmıram.

Eyni gündə keçiriləcək parlament və prezident seçkisi yaxınlaşdıqca AKP lideri və prezident Erdoğanın üçüncü dəfə namizəd olub-ola bilməyəcəyinə dair mübahisələr müxalif blokun bir neçə gün əvvəlki bəyanatıyla daha da kəskinləşdi: bəli, düz təxmin etdiniz, müxalif blok indiyə qədər iki dəfə prezident seçilmiş cənab Erdoğanın konstitusiyaya görə üçüncü dəfə namizəd ola bilməyəcəyini və namizəd olmağa cəhd etməsi halında bunun müxalifət tərəfindən qəbul edilməyəcəyini açıqladı.

Hörmətli Erdoğanın prezidentliyə üçüncü dəfə namizəd ola bilməyəcəyini yazanların-deyənlərin əksinə mən Türkiyə Cümhuriyyətinin mövcud prezidentinin üçüncü dəfə də namizəd olacağına dair mövqeyimin üstündə axıra qədər duracağam. Çünki cənab Erdoğan siyasi  həyatının hər dövründə olduğu kimi  indi də toplumla çox açıq danışır.

Buyurun,  bir neçə gün əvvəl « 2018-ci ildə xronometr sıfırlandı» -dedi. Bundan açıq nə desin?Dəfələrlə yazdıq ki, 9 iyul 2018-dən bəri  Türkiyə toplumunu  idarə edən dövləti Mustafa Kemal Atatürk yox, Recep Tayyip  Erdoğan qurduğuna görə, «Üçüncü dəfə namizəd ola bilməz» - iddiası boş sözdən başqa bir şey deyil.

Çox uzaq tarix deyil, 15 yanvar 2020-də Vladimir Putin də  Dmitri Medvedyevi baş nazir vəzifəsindən “Xronometri sıfırlamaq»  üçün uzalaşdırmamışdımı? Özünün yenidən namizədliyi ilə bağlı gedən söz-söhbətlərdə  sözünü bu qədər qəti şəkildə deməsinə baxmayaraq, cənab Erdoğan ən axırıncı variantı da ehtiyatda saxlayır: millətim. «Sizə rəğmən millətim məni həm  namizəd göstərəcək həm də prezident seçəcək. Və təbii ki o vaxt sizin çəkiniz də məlum  olacaq. Görək, neçə kilo olacaqsınız?»

Namizədliyinin əngəllənməsinin önündə heç bir hüquq bariyerinin olmadığı Tayyip Erdoğan o mərhələni çoxdan geridə qoyub siyasi arenada uzun müddət bir yerdə olduğu ancaq hal-hazırda müxalif blokun sıralarında Erdoğana qarşı mübarizə aparan insanları yaş yuyub quru sərir: məsələn, DEVA lideri Ali Babacana “Sən home tekstilini satmağa davam et»  deyir (deyəsən, nə vaxtsa Qüdrət Həsənquliyev də İlham Rəhimova “Getsin, Kremlin yaxınlığındakı mehmanxanasını tiksin»  demişdi), keçmiş baş nazir, beynəlxalq münasibətlər sahəsində professor Ahmet Davutoğlunu başqa formada aşağılayır, « Vəsiqəmdə əla qiymətlər çox  olduğuna görə, anam mənə hədiyyə kimi ət aldı» - deyən bir şagirdi danışdırmış jurnalist qızı tənqid edir vəs.

Tarixi dəyişməsə, dövlət başçısı Erdoğanın 14 mayda keçirilməsini təklif etdiyi parlament və prezident seçkiləri  ərəfəsində nazirliklər də vətəəndaşlarla birbaşa dialoq yaradıb ehtiyaclarını öyrənməyə və tələblərini erinə yetirməyə  cəlb edilmişdir.

Seçicilərinin tələblərini yerinə yetirmək üçün əlində 11 metropol bələdiyyəsinin idarəsindən başqa heç bir şeyi olmayan müxalif blokun iqtidar partiyasının bu konkret həmlələrinə nə ilə cavab verəcəyi məchul ikən ən gec aprel ayında minimum əmək haqqının ən az 20%, minimal pensiyaların isə ən az 25% artırılması qarşısında bu kütləyə müxalifət konkret nə təklif edəcək? 30 yanvarda elan edilən genişdən geniş niyyət proqramının müxalifətin imdadına nə qədər yetişəcəyini ən gec 1 ay içində görmək mümkün olacaq.

Ana müxalifətdəki Cümhuriyyət Xalq Partiyasının(CHP) lideri Kemal Kılıçdaroğlu müxalif blokunun namizədinin kimliyinin 13 fevraldakı iclasda müəyyənləşəcəyini, açıqlanmasının isə 5-10 gün gecikə biləcəyini deyərkən, iqtidar bloku namizədinin açıqlanmasını gözləyəcəklərinə işarə edir. Bu taktika savaşlarından müxalifətin nə isə qazana biləcəyi inandırıcı görünmür.

Əslində demokratik  sistemlərdə 21 illik iqtidardan sonra istənilən siyasi partiyanın seçicilərdən yenidən etimad istəməsi üçün öz fəlsəfəsini başdan ayağa  yeniləməsi lazımdır. Bunu reallaşdırmaq üçün isə partiyanın yeni liderə ehtiyacı olur.

2001-ci ildə yaradılmış AKP-nin Türkiyənin idarəçilik sistemini dəyişdirməsindən sonra öz fəlsəfəsinə yeniliklər gətirmək  yerinə yenə  dini ön planda tutmasına parlament və prezident seçilərində xalqın reaksyası necə olacaq?

Bu, Türkiyə cəmiyyətinin öz diriliyini və dinamizmini nə dərəcədə qoruduğuna  bağlıdır.

Bu ölkənin siyasətini 32 ildən bəri içəridən izləyən biri kimi şəxsi fikrim bundan ibarətdir:müxalif blokun 30 yanvarda açıqladığı 2350 maddədən ibarət `Razılaşma mətni` cənab Erdoğanən 2018-ci ildə qurduğu dövlətin yıxılmasına yönəlib. Mübarizənin gəldiyi mərhələ budursa, hörmətli Erdoğanın öz dövlətini kiməsə təhvil verib “Buyurun, yıxın» -deyəcəyinə inanmıram.

Ona görə NATO-ya üzvlük məsələsində Ankara ilə Stokholm arasındakı atışmalara vaxt tələf etməyin. Türkiyənin Cümhuriryyətinin 100-cü ilində həlledici proseslər Ankarada cərəyan edir.