Azad səslər media reyestrinin əleyhinədir

Bakı/06.02.23/Turan: Bazar ertəsi müstəqil KİV və jurnalist təşkilatlarının nümayəndələri, frilanserlər "Qanun" nəşriyyatında media haqqında qanunda nəzərdə tutulmuş media reyestrinin tətbiqi prosesindən irəli gələn problemləri müzakirə ediblər.

Müstəqil informasiya səslərinin hiddətinə 2021-ci ilin yanvarında respublika prezidentinin yaratdığı Medianın İnkişafı Agentliyinin (MİA) bəyanatı səbəb olub. Bəyanatda deyilir ki, reyestrdə qeydiyyatdan keçməyən, lakin fəaliyyətini davam etdirən KİV və jurnalistlər məhkəməyə veriləcək. Qeydiyyat sentyabrda başlayıb və martda başa çatır. İlin sonunadək MİA-ya müraciət edən 200 KİV-dən 160-ı və 180 jurnalist qeydiyyatdan keçib, 40-ı imtina alıb.

Əgər məhkəmə qaydasında onların fəaliyyəti qanunsuz sayılarsa, onlar məlumat toplaya və yaya bilməyəcəklər. "Üstəlik, belə şəxslərə qarşı qanunsuz sahibkarlıq fəaliyyəti ittihamının sürülə biləcəyini gözləmək olar", - 2014-cü ildə eyni absurd ittihamla cinayət məsuliyyətinə cəlb edilmiş və azadlıqdan məhrum edilmiş Xədicə İsmayıl bildirib.

Müstəqil jurnalist cameəsi hələ qanunun yarıgizli hazırlanması və onun 2021-ci ildə parlamentdə tələsik ikihəftəlik müzakirəsi zamanı reyestrin tətbiqinə qarşı çıxmışdı, çünki o, icazə funksiyasını daşıyırdı və azad jurnalistika fəlsəfəsinə, Azərbaycan icra hakimiyyətinin konstitusion və beynəlxalq öhdəliklərinə ziddir.

Reyestrdə məcburi qeydiyyat haqqında qanunun tələbi Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 51-ci maddəsinə, eləcə də insan hüquqlarının və əsas azadlıqların müdafiəsi haqqında Avropa Konvensiyasına ziddir, - ifadə azadlığı sahəsində hüquqşünas Xalid Ağəliyev bildirib.

KİV və ifadə azadlığı sahəsində ekspert- hüquqşünas Ələsgər Məmmədlinin fikrincə, jurnalist fəaliyyətinin reyestrdə məcburi qeydiyyatla əlaqələndirilməsi hakimiyyətin ölkədə ifadə azadlığını kəskin şəkildə məhdudlaşdırmaq niyyətindən xəbər verir.

Parlamentdə media haqqında qanunun müzakirəsi zamanı Məmmədli deputatlara öz tərəfdaşları ilə birlikdə hazırladığı  40 düzəliş və dəyişiklik təklif etmişdi. Məmmədli xatırladıb ki, Medianın İnkişaf Agentliyi həmin vaxt reyestrin qeydiyyatının məcburi olmadığını bildirmişdi. "Ancaq bu gün media cameəsinə tamamilə zidd, məcburi xarakterli tələb tətbiq olunur".

Turan İnformasiya Agentliyinin direktoru Mehman Əliyev söz azadlığının məhdudlaşdırılmasına yox, inkişafına xidmət edəcək qanunun hazırlanması zərurəti barədə bir il yarım öncəki fikrini təkrarlayıb. "Mən o vaxt demişdim ki, bu, KİV haqqında qanun deyil, media haqqında qanundur, yəni bunun jurnalist və ya özünü ifadə edən şəxs olub-olmamasından asılı olmayaraq, bütün informasiya istehsalçılarını əhatə edir. Qanunun adı və müddəaları da bundan xəbər verir. Bu, ölkədə azad informasiya cəmiyyətinin inkişafına təhlükə yaradır".

Əliyev reyestri əhatə edən media haqqında qanun probleminə daha geniş yanaşmağı təklif edib.

Görüş iştirakçıları Azərbaycanda əlverişli və sağlam informasiya mühitinin yaradılması, o cümlədən KİV haqqında yeni qanunun hazırlanması üzrə səyləri davam etdirməyə razılaşıblar. 2021-ci ilin dekabrında parlamentə təqdim edilmiş media haqqında qanun layihəsinə 40 düzəliş və dəyişiklik paketinin dərci barədə təşəbbüs irəli sürülüb. Həmçinin media haqqında qanuna yenidən baxılması təşəbbüsü üçün imza toplanmasına başlanılması  qərara alınıb.—0—