Azərbaycan sərhəd məsələsində güzəştə gedə bilməz

Bakı/21.05.21/Turan: Artıq bir neçə gündür Azərbaycan-Ermənistan sərhədində baş verənlərlə bağlı tərəflərin arasında danışıqların aparıldığı bildirilir.

Ermənistan Azərbaycanın ölkənin suveren ərazisini pozduğunu, Azərbaycan isə beynəlxalq səviyyədə tanınmış sərhədlərini bərpa etdiyini deyir. Rusiya isə Azərbaycanla Ermənistana sərhədlərin demarkasiyasında öz yardımını təklif edir.

Azərbaycan və Ermənistan arasında danışıqlar hazırda necə gedir?

Prezident İlham Əliyev mayın 17-də ABŞ Prezidentinin Milli Təhlükəsizlik məsələləri üzrə müşaviri Ceyk Sallivanla telefon danışıqları zamanı Azərbaycan və Ermənistan arasında beynəlxalq sərhədin delimitasiyası üzrə danışıqların başlanmasına ehtiyac duyulduğu fikri ilə razı olduğunu ifadə edib və bu prosesin 10 noyabr 2020-ci il üçtərəfli bəyanatına uyğun olaraq həyata keçirilməsinin əhəmiyyətini bildirib.

Dünən, mayın 20-də isə Ermənistan Baş nazirinin vəzifəsini icra edən Nikol Paşinyan bildirib ki, Ermənistan, Rusiya və Azərbaycan arasında üçtərəfli danışıqlar aparılır və beynəlxalq partnyorlarla əldə olunmuş ilkin razılaşmalar Ermənistanın maraqlarına tam cavab verir. «Əgər Azərbaycan razılaşmamızı həyata keçirsə və danışdığımız şərtlərini yerinə yetirsə mən sənədə qol çəkəcəm». Lakin N.Paşinyanın nə sənədin məğzini, nə də şərtlərini açıqlamadı.

Milli Məclisin Beynəlxalq münasibətlər və parlamentlərarası əlaqələr komitəsinin üzvü Elman Nəsirov Turana bildirib ki, mayın 13-dən etibarən Ermənistan siyasi rəhbərliyi yenidən dezinformasiyanı yaymaqla məşğuldur və beynəlxalq ictimaiyyətinə yalan məlumatı çatdırır. «Güya Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Ermənistan ərazisinə müdaxilə edib. Reallıq isə ondan ibarətdir ki, Ermənistanla Azərbaycan arasında sərhədlərin müəyyən edilməsi ilə bağlı məsələdə Azərbaycanın beynəlxalq hüquqa söykənən mövqeyi var».

Deputatın sözlərinə görə, həmin mövqe onunla bağlıdır ki, 1975-ci ildə Sovet Silahlı qüvvələrinin Baş Qərargahının irimiqyaslı xəritədə aydın şəkildə Qaragöl və onun ətrafdakı ərazilərin Azərbaycan sərhədlərin daxilində olduğu göstərilib. «1977-ci ildə isə SSRİ-nin yeni Konstitusiyası qəbul edildi və orada bir daha 1975-ci ildə müəyyən olunmuş sərhədlərin toxunulmazlığı öz əksini tapdı. Sovet vaxtında həmin xəritədəki əks olunmuş reallıqları dünya bu gün qəbul etmişdir. 1975-ci ilin etibarlı və irimiqyaslı xəritəsində sərhədlər necə təqdim edilibsə eyni ildə qəbul olunmuş Helsinki Aktında da onların toxunulmazlığı öz əksini tapıb».

Komitə üzvü vurğulayıb ki, Nikol Paşinyan bu günlərdə Rusiya Prezidenti Vladimir Putinə, Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatına və Fransa prezidenti Makrona müraciət edərək onlardan dəstək istəyib. «Amma nəticə olmayıb və olmayacaq da. Çünki Azərbaycanın işi haqq işidir və Rusiyanın bu məsələdə mövqe onunla bağlıdır ki, Azərbaycan-Ermənistan komissiyası yaradılsın və həmin komissiya delimitasiya və demarkasiya məsələləri həll etsin. Paşinyan Makrona müraciət etdi və hətta ondan hərbi yardım istədi. Amma Fransa belə şeylərə hərbi müdaxilə edə bilməz».

Deputat bildirdi ki, Nikol Paşinyan müəyyən razılaşmanın olduğunu dedi. «Konkret nədən söhbət gedir bilmirəm, amma bir həqiqət var ki, ortada olan sənəd 10 noyabr və 11 yanvar sənədləridir. Hər iki sənəd qüvvədədir, heç kim onlardan imtina etməyib. 10 noyabr bəyanatında iki dövlət arasında nəqliyyat əlaqələrin, kommunikasiyaların bərpasından söhbət gedir. Konkret bu məsələdə Azərbaycanın mövqeyi dəyişməzdir və ondan ibarətdir ki, delimitasiya və delimitasiya məsələləri ilə bağlı Azərbaycan Ermənistanla siyasi dialoqa hazırdır».

Atlas Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri Elxan Şahinoğlu isə AzadlıqRadiosuna bildirib ki, Ermənistanın Vatikandakı keçmiş səfiri Mikael Minasyan Paşinyanın Azərbaycanla yeni saziş imzalamağa hazırlaşdığını bildirib. «O, Paşinyanı növbəti dəfə satqınlıqda ittiham edərək yeni sazişin bütövlüklə Azərbaycanın maraqlarına xidmət etdiyini deyib. Minasyan bildirib ki, Paşinyan Azərbaycana növbəti «torpaq güzəşti» edəcək. Burada söhbət Qazaxın 7, Naxçıvanın 1 kəndinin geri qaytarılmasından gedir.

Politoloq qeyd edib ki, Paşinyan da Azərbaycanla yeni sazişi imzalamağa hazırlaşdığını dedi. «Minasyan haqlı imiş. Görəsən söhbət hansı razılaşmadan gedə bilər? Bu sülh sazişidirmi? Bizim maraqlarımız bəllidir və onlar təmin edilməlidir. Qarabağdakı ermənilər tam tərksilah olunmalı, Ermənistandan Azərbaycan torpaqlarına «hərbi xidmətə» kimsə göndərilməməlidir. İkincisi, Qazaxın yeddi, Naxçıvanın bir kəndi geri qaytarılmalıdır. Üçüncüsü - Zəngəzur üzərindən dəhliz açılmalıdır. Qalan məsələlər – Laçın dəhlizinin və Qarabağın tamamının nəzarət altına alınması və Ermənistanla sərhəddin müəyyənləşdirilməsi özümüzə aiddir, bunları İrəvanla müzakirə etməyin anlamı yoxdur».

Ekspert qeyd edib ki, Paşinyan «Azərbaycan şərtlərimizi yerinə yetirsə» deyəndə həbs olunmuş erməni diversantların Ermənistana qaytarılmasını nəzərdə tutur. «Əgər Ermənistan bizim şərtlərimizi yerinə yetirsə, hesab edirəm ki, bizdə olan onların vətəndaşlarını geri təhvil verə bilərik. Ola bilsin razılaşmada o var. Biz bilmirik o nə sənəddir, çünki Azərbaycan tərəfi bu məsələyə heç bir reaksiya vermir. Düşünürəm ki, Azərbaycan tərəfdən ciddi güzəştlər olmayacaq və bizim əleyhimizə hər hansı bəndin olacağını zənn etmirəm».