Azərbaycanlı ekspertlər Trampın qələbəsini şərh etdi

ABŞ-da keçmiş prezident Donald Trampın seçkidəki qələbəsi Azərbaycan siyasətçiləri və ekspertləri tərəfindən fərqli şəkildə qiymətləndirilib.

Siyasi analitik Şahin Cəfərli X şəbəkəsində respublikaçıların qələbəsini prezident Co Baydenin qeyri-effektiv idarəçiliyi ilə əlaqələndirdi: "Xalq indiki hakimiyyəti və onun nümayəndəsini seçmək istəmədi."

Milli Məclisin keçmiş deputatı Gültəkin Hacıbəyli Azərbaycanlıları Trampın qələbəsinə görə ruhdan düşməməyə çağıraraq, onun Putinin Ukraynaya hücum edəcəyi halda "Moskvanı bombalamaq" vədini xatırlatdı. "Trampın rəqibləri belə, onun Rusiyaya kömək etdiyinə görə Çin və İrana cəza verəcəyinə şübhə etmir. Mən Trampın ən əhəmiyyətli vədini dünya neft qiymətini 40 dollara endirmək niyyəti hesab edirəm," deyə Hacıbəyli əlavə edib.

Trampın siyasi məhbuslara münasibətindən danışan Hacıbəyli, Trampın birinci hakimiyyəti dövründə Belarusda heç bir siyasi məhbus qalmadığını və Azərbaycanda ən böyük siyasi məhbus amnistiyasının olduğunu xatırlatdı. "İlham Əliyev Dövlət Katibi Blinkenin 50 zənginə cavab vermədi, amma Dövlət Katibi Pompeonun (Trampın birinci prezidentliyi dövründə) bir zənginə cavab olaraq Şahla Hümbətovanı Vəkillər Kollegiyasına qaytardı. Beləliklə, beynəlxalq vəziyyət Azərbaycanın əleyhinə dəyişmir. Əksinə, azərbaycanlıların demokratiyaya olan meylini görərək, ABŞ müxalifətimizə güclü dəstək göstərəcək," deyə Hacıbəyli bildirib.

Müsavat Partiyasının sədri İsa Qəmbər LafTV-də ABŞ-da hakimiyyətin balansının prezidentə yalnız öz siyasətini həyata keçirmək imkanı vermədiyini qeyd edib. Lakin, respublikaçılar həm Senatda, həm də Nümayəndələr Palatasında üstünlük qazansalar, ABŞ-ı faktiki olaraq təkbaşına idarə edəcəklər. Əks halda, prezidentin qərarlarını Konqreslə razılaşdırması lazım olacaq ki, bu da gözlənilmir, deyə siyasətçi vurğulayıb.

"Tramp sağçı siyasətçidir. Daxildə vergiləri azaltmaq, ölkənin sosial yükünü yüngülləşdirmək və immiqrantlara daha sərt yanaşmaq siyasəti yürütməyi planlaşdırır. Respublikaçıların xarici siyasətini proqnozlaşdırmaq isə daha çətindir. Qeyd etmək olar ki, onlar ABŞ-ın xarici məsələlərə ayırdığı xərcləri tənqid edərək, prezidentdən daxili işlərə diqqət yetirməsini tələb edirdilər. Ona görə də Trampdan bu cür siyasət gözləmək mümkündür, amma reallıq daha mürəkkəbdir. Prezident Buş da əsasən ABŞ-ın daxili siyasəti ilə məşğul olacağını vəd etmişdi, lakin 11 sentyabrda terror aktlarından sonra Buş administrasiyası ABŞ tarixində ən xarici yönümlü administrasiyalardan birinə çevrildi," deyə Qəmbər qeyd edib.

Tarixçi Rizvan Hüseynov isə Rusiya və Ukrayna arasında mümkün sülh danışıqları ərəfəsində Trampın Ukraynaya silah və yardım təchizatını artıraraq Moskvaya "təzyiq göstərəcəyini" gözləyir. "Ukrayna qüvvələri cəbhədə uğur qazansa, ABŞ Rusiya ilə müvəqqəti atəşkəs şərtlərini müzakirə edəcək və paralel olaraq Ukrayna ilə danışıqlara başlayacaq. Lakin, Ukrayna hakimiyyəti ABŞ-ın şərtlərini qəbul etməsə, ABŞ-ın Zelenski administrasiyasına hərbi və siyasi dəstəyi azala bilər ki, bu da Rusiyaya hücuma keçmək imkanı verər. Nəticədə, Trampın təzyiq yolu ilə Moskva və Kiyevi danışıqlara məcbur edə bilməyəcəyi ehtimalı yaranır. Bu qış münaqişənin bütün tərəfləri üçün çətin ola bilər," deyə Hüseynov yekunlaşdırıb.