C.Sümərinli: İtkilərin çox olması idarəetmə sistemindəki böhranla bağlıdır

“Doktrina” Jurnalistlərin Hərbi Araşdırma Mərkəzi (JHAM) çərşənbə axşamı “Təhlükəsizlik və müdafiə sektorunda itkilər: 2012-ci ilin yekunları” mövzusunda mətbuat konfransı keçirib.

Mərkəzin rəhbəri Cəsur Sümərinli 2003-cü ildən təhlükəsizlik və müdafiə sektorunda itkilərlə bağlı statistikanı hazırlamağa başladıqlarını deyib. Son 10 ildə bu sektor 647 nəfərin ölümü, 571 nəfərin xəsarət alması ilə nəticələnən itki verib. Ölümlərin 175-i döyüş, 178-i qeyri-döyüş, 90-ı intihar, 125-i qeyri-Nizamnamə münasibətləri nəticəsində və s. bağlı baş verib. 

Konkret 2012-ci ilə gəldikdə, təhlükəsizlik və müdafiə sektoru 97 ölümlə,  91 xəsarətlə nəticələnən itki verib. Bu dövrdə ölüm itkilərinin 16-sı döyüş (16 nəfər erməni gülləsi), 3-ü mina, 1-i əməliyyat, 77-i isə qeyri-döyüş itkiləridir. 

8 nəfər bədbəxt hadisə, 16 nəfər avtoqəza 1 nəfər naməlum səbəbdən, 8 nəfər ehtiyatsızlıqdan, 11 nəfər qeyri-nizamnamə (qanunazidd) hərəkətlərindən, 14 nəfər xəstəlikdən dünyasını dəyişib. 2012-ci ildə 19 nəfər intihar edib ki, bu, son 10 ildə ən yüksək gösətiricidir. Vəfat edənlərin 84-ü Müdafiə Nazirliyinin, 6-sı Dövlət Sərhəd Xidmətinin, 4-ü Daxili Qoşunların, 2-si Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin, 1-i isə Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin hərbi qulluqçularıdır. Bu itkilər sırasında 4 nəfərin ölümünü dəqiqləşdirmək münkün olmayıb. Müdafiə Nazirliyi bununla bağlı Mərkəzin sorğularını cavablandırmayıb.  

Yaralı və xəsarət alanlara gəlincə, 91 nəfər faktın 16-sı qeyri-nizamnamə hadisələrindən, 2-si intihara cəhddən, 13-ü erməni gülləsindən, 11 nəfər mina partlayışından, 1-i xəstəlikdən, 8-i bədbəxt hadisədən, 3-ü əməliyyat tədbirlərindən, 37-si avtoqəza nəticəsində baş verib. Xəsarət alanların 84 nəfəri Müdafiə, 4 nəfər Milli Təhlükəsizlik nazirliklərinin, 1-i Daxili Qoşunların, 1-i Dövlət Sərhəd Xidmətinin qulluqçuları, 1 nəfərsə FHN Akademiyasının müdavimidir. 

Mərkəz rəhbəri müdafiə xərcləri artdıqca, bu sahədə neqativ halların da artmasına diqqət çəkib. Onun fikrincə, Müdafiə Nazirliyinin indiki rəhbərliyinin quruma rəhbərliyi nəticəsində nazirlikdə idarəetmə böhranı yaranıb. Müdafiə Nazirliyi korrupsiyaya ən çox uğrayan qurumlardan biri kimi dəyərləndirilib. Amma bu sahədə korrupsiya faktlarının araşdırılamdığı qeyd edilib. Ordudakı “dedovşina”nın, baş verən cinayətlərin öyrənilmədiyi tənqid olunub. Ordudakı cəzasızlıq şəraitinin artmaqda olan cinayətlərin əsası olduğu deyilib. 

Bu durumdan çıxış yolu kimi ordu büdcəsinin sosial yönümlü olması təklif edilib. 

Şəxsi heyətin maaşlarının artırılması, sosial ehtiyaclarının ödənməsinə yönəldilməsi irəli sürülüb. Ordu sistemindəki avtomobilləri idarə, yemək, təmizlik işlərinin mülki şəxslərə tapşırılması qeyd edilib. -05C-